Op z'n Duits | Eigen giftige mannelijkheid eerst
Wordfeud is niet de plek waar je dickpics verwacht, maar er zijn echt mannen die een stijve penis als ava hebben op een app waarmee je online Scrabble speelt. Regelmatig word ik in de chat onheus bejegend. Griezels zijn overal. De chatwet van het internet is dat als vreemden met elkaar kunnen praten, er onvermijdelijk iemand ranzige dingen gaat zeggen.
Gek genoeg overkomt het me vaker op Wordfeud dan op Tinder. Misschien komt dat door mijn swipeskills: de gluiperds krijgen daar nooit de kans me een bericht te sturen. Ik heb blijkbaar geluk. Tinder Nightmares is een instagramaccount dat screenshots van slechte gesprekken inzamelt. De inzenders zijn vrouwen, de daders zijn mannen. Het is een domein waar toxic masculinity (‘giftige mannelijkheid’) zich manifesteert. Althans, dat beweren de Amerikaanse communicatiewetenschappers Aaron Hess en Carlos Flores.
Zij onderzochten posts en comments op het account in de periode mei-oktober 2015. Aan de mannenkant troffen zij ‘creeps, assholes, and fuckboys’, bij het andere geslacht feministen die deze mannen symbolisch castreren met geestige weerwoorden. In typische cultural studies-taal schrijven ze: ‘the public counter-disciplinary use of Tinder Nightmares provides women with discursive agency to challenge the heterosexist masculine norms inherent to both hookup culture and Tinder’ (p. 1098).
Nu ben ik dol op discursieve agency, zeker als het heteroseksistische mannelijke normen uitdaagt, maar er wringt toch iets. Hess en Flores zien Tinder als een plek waar mannen hun dominantie over vrouwen vestigen. Dat is weinig overtuigend. Op Tinder zitten veel meer mannen dan vrouwen, wat juist vrouwen relatieve macht geeft in plaats van andersom. Het gemak waarmee vrouwen de lame openingen pareren en de schaamteloosheid waarmee ze deze mannen publiek beschimpen wijst al evenmin op machtsachterstand.
Ik geloof helemaal niet dat heteromannen denken dat ze aan een ideaal van toxic masculinity moeten voldoen om chickies te scoren. Sterker, ik denk dat zij juist niet willen overkomen als creep of asshole. En ik weet dat mannen de term fuckboy doorgaans denigrerend vinden (ik geef daarom de voorkeur aan ‘oproepkracht’). Dat neemt niet weg dat iedereen weleens geil is laat op de avond, en dan probeert de gebruikelijke beleefdheden te omzeilen door vrij direct een seksdate voor te stellen. Daar is trouwens helemaal niets mis mee. Niet geschoten is altijd mis, wie niet waagt blijft maagd.
Het probleem van dit onderzoek zit natuurlijk in de corpusselectie. Tinder Nightmares is letterlijk het allerergste van Tinder en als je het allerergste onderzoekt, vind je erge dingen. Dat is ook direct mijn bezwaar bij het concept giftige mannelijkheid. Het wordt te pas en te onpas gebruikt om zowel duistere oorzaken als kwalijke consequenties van mannelijkheid te benoemen. Maar er is niet één soort mannelijkheid, en te stellen dat geweld, intimidatie of algehele klootzakkerigheid eigen zijn aan de man is net zo seksistisch als menen dat vrouwen van nature betere zorgers zijn.
Bovendien is Tinder Nightmares een Amerikaans fenomeen. Omdat Hess en Flores zelf Amerikanen zijn en Amerikanen dit nooit benoemen, reflecteren zij niet op deze bepaaldheid. Het roept de vraag op in hoeverre dat hele giftige mannelijkheid waar we de laatste tijd zoveel over horen niet een specifiek Amerikaans probleem is, het resultaat van particuliere, Amerikaanse gendernormen. Hoe mannen zijn op Tinder, is hier anders dan ginder. Oftewel: onze engerds zijn leukere engerds.
Linda Duits is een weggelopen wetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur; in het bijzonder op het gebied van gender en seksualiteit.
