Op z'n Duits | Waarom ghosting kwaadaardig is, maar we het toch doen
‘Daten in Amsterdam is verschrikkelijk’, zegt de vriend die ik op de gracht tegen het lijf loop. ‘Ik kwam net een meisje tegen dat me onwijs geghost heeft.’ Ik betuig hem mijn innige deelneming. Om het meisje dat hem ineens op alle kanalen negeerde te straffen, had hij overdreven aardig gedaan. Dat zal haar leren.
Ghosting is een nieuwe term, maar geen nieuwe praktijk. Ook voordat we Whatsapp hadden kon iemand nooit meer wat van zich laten horen. Ghosting is wel anders geworden. Vroeger kon je jezelf nog wijs maken dat iemands telefoon stuk was of dat je crush een ernstig ongeluk had gehad. Nu zie je dat jouw object van verlangen net nog online was. Om het extra wreed te maken tonen sommige datingapps wanneer iemand voor het laatst actief was.
Die apps spelen ghosting in de hand. Waar je op een ouderwetse datingsite een uitgebreid profiel aanmaakte zodat de andere partij ruimschoots aanknopingspunten had om een gesprek te beginnen, bestaan de meeste profielen op apps als Tinder en Happn alleen uit foto’s en een paar summiere zinnen (‘Food | Fitness | Fiesta’) of, nog erger: een rijtje emoji. Dat leidt tot kansloze uitwisselingen die beginnen met gekmakende gemeenplaatsen (‘hoe was je dag?’). Als je geen zin meer hebt, zeg je gewoon niets meer.
Hoe relaties beginnen is verbonden met hoe relaties eindigen. Communicatiewetenschapper Leah LeFebvre definieert ghosting als ‘unilaterally ceasing communication … prompting relationship dissolution’. Het gebeurt als ‘one partner initiates disengagement, often without the non-initiating partner immediately knowing’ (p. 220).
Alle afwijzing zuigt, maar ghosting is het allerergst. LeFebvre haalt in een ander artikel een relatie-beëindigingsmodel uit 1985 (!) aan. Je kunt openlijk erkennen dat je ermee wil stoppen, of je kunt zonder expliciete declaratie besluiten de boel te beëindigen. Daarbij kun je alleen aan jezelf denken, of ook proberen rekening te houden met de gevoelens van de ander. Bij ghosting kies je steeds het meest onaardige. Waarom? Waarom zijn mensen hondse klootzakken?
Laatst werd ik geïnterviewd door een journalist die overduidelijk net geghost was. De klootzakvraag was een hulpvraag die ik tussen de regels door voorgelegd kreeg. Het probleem, zo legde ik haar uit: we zijn allemaal wel eens slechte mensen, ook als we de rest van de tijd goed zijn. Iedereen ghost.
Dat klopt niet helemaal, zo blijkt uit onderzoek van LeFebvre. Met collega’s legde ze 99 studenten die ervaring hadden met ghosting een aantal vragen voor. 44 procent had beide rollen weleens aangenomen, dus was zowel ghoster als ghostee.
Het zal niet verbazen dat de beweegredenen van ghosters weinig soelaas bieden aan de ghostees. LeFebvre distilleert er vijf; drie daarvan zijn lullig. ‘Het is gewoon makkelijk’. ‘Ik vond de persoon niet langer aantrekkelijk’. ‘Ik knapte af op iets dat de ander deed.’
Sommige ghosters doen het omdat ze vrezen voor hun veiligheid of omdat ze bang zijn dat de ander hysterisch reageert. De vijfde reden heeft te maken met losheid van contact. Als je maar op één date bent geweest, ben je emotioneel niet zo betrokken.
Iemand negeren is een actieve en vooropgezette daad van niets doen, die uiteraard voor veel onzekerheid zorgt bij de ontvangende partij. Je krijgt geen kans om al je waarom-vragen te stellen. Bovendien: wanneer weet je zeker dat iemand je ghost? Ghosting kan ook bestaan uit korte antwoorden geven of met steeds langere tussenpozen reageren. Het zijn allemaal tekenen dat er iets mis is, maar ja: de ander is opzettelijk onduidelijk. Dit versterkt het gevoel van slachtofferschap.
Dat slachtofferschap is terecht: je bent afgewezen. Daar is niks aan. Het is makkelijker slikken en weer doorgaan als je pas anderhalf berichtje hebt uitgewisseld en je nog tien matches hebt liggen, dan wanneer je al zes keer seks hebt gehad. Ander onderzoek laat trouwens zien dat mensen met een sterk geloof in het lot (het idee van being meant to be), eerder ghosten en ghosten ook meer acceptabel vinden. Dat biedt schrale troost: het ging toch nooit wat worden.
Linda Duits is een weggelopen wetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur; in het bijzonder op het gebied van gender en seksualiteit.
