‘Het stembureau van de UvA verzaakt zijn belangrijkste taak’
Het bureau dat de studentenraadsverkiezingen van de UvA organiseert houdt zich niet aan haar eigen kiesreglement en daardoor staan studenten er alleen voor, vindt student Tjibbe Valkenburg van Partij TOF. ‘Een van de meest fundamentele principes van een democratische verkiezing wordt hier met de voeten getreden.’
Voor veel kandidaten bij de studentenraadsverkiezingen was het maandagochtend een harde werkelijkheid. Zij waren in hun eentje verantwoordelijk geworden voor de opkomst bij de verkiezingen. Het Centraal Stembureau van de UvA had één van haar belangrijkste taken verzaakt: het informeren van de kiesgerechtigden. Onze openingszin ‘Weet je al wat je gaat stemmen?’ werd ‘Wist je dat je kunt stemmen?’. En dat terwijl het kiesreglement onverbiddelijk is:
Artikel 34
‘Het Centraal Stembureau zorgt ervoor dat elke kiezer, wiens naam in het kiezersregister is
opgenomen, uiterlijk op de eerste dag van de stemming een bericht per e-mail met de oproep te gaan stemmen ontvangt. Het bericht is voorzien van een korte toelichting bij de stemprocedure.
2. Het bericht met de stemoproep vermeldt ten minste:
a. de naam en de voorletter(s) van de kiezer;
b. het nummer van het kiesdistrict en het nummer, waaronder de kiezer in het desbetreffende kiesdistrict voorkomt;
3. Voorts wordt de kiezer het aantal dagen waarop de stemming plaatsvindt medegedeeld.’
Geen stemoproep
Desondanks heeft geen enkele student een stemoproep ontvangen. Een van de meest fundamentele principes van een democratische verkiezing wordt hier met de voeten getreden: het in staat stellen van iedere kiesgerechtigde om zijn stem uit te brengen. Iemand die geen weet heeft van de mogelijkheid te kunnen stemmen, zal dat uit eigen beweging moeten uitvinden.
Je zult maar in het buitenland studeren, of deze week sporadisch op universiteitsgebouwen aanwezig zijn. Of misschien raak je de weg kwijt in het oerwoud van uitklapmenu’s in de a-tot-z-lijst van de UvA-website. Bovendien levert deze informatieachterstand bij een deel van de studenten scheve verhoudingen op in de opkomstpercentages en misschien ook wel in de uitslag van faculteiten. Op sommige faculteiten heeft men namelijk wel ingezet op het informeren van de studenten.
Nee-nee-sticker
Het Centraal Stembureau en de UvA als geheel lijken überhaupt weinig kaas te hebben gegeten van hoe verkiezingen nu precies in hun werk gaan. Bij de publicatie van de tussenopkomst schreef Folia: ‘Bureau Communicatie heeft gistermiddag de formele stemoproep verzonden in de algemene studentennieuwsbrief, die elke dinsdag wordt verstuurd.’
Het is alsof de stempas voor de Europese Verkiezingen wordt verstuurd met de wijkkrant. Een significant deel van de ontvangers zal het pakket nooit openen. Bovendien vergeet de UvA ook nog eens dat er genoeg studenten met een nee-nee-sticker zijn. Want ook voor de studentennieuwsbrief kan men zich gewoon afmelden.
Het lijkt een neerwaartse spiraal. Bij de verkiezingen in 2017 stond het Centraal Stembureau nog stevig in haar schoenen. In februari 2017 ontving elke student het verzoek om te controleren of de gegevens in het kiesregister correct waren. En in mei werd aan het begin en halverwege de verkiezingsweek een persoonlijke stemoproep gestuurd.
Lage opkomst
In 2018 volgde de eerste neergang. Er was één algemene e-mail aan het begin van de verkiezingsweek met de oproep te gaan stemmen. Zou het hebben bijgedragen aan de historisch lage opkomst dat jaar, met een gemiddelde van 15 procent tegenover 20 procent in 2017? Hoe belangrijk wordt de medezeggenschap nu eigenlijk echt gevonden op het Maagdenhuis?
We mogen ons gelukkig prijzen met iedereen die zich dit jaar weer inzet voor de verkiezingen. De studenten van partijen en raden, de Folia met haar verkiezingsspecial, en de faculteiten die haar studenten wel actief informeren. Maar het roept de vraag op hoe het Centraal Stembureau haar rol nu precies ziet, als dat niet eens het naleven van haar eigen kiesreglement is.
Tjibbe Valkenburg studeert kunstgeschiedenis aan de UvA en zit namens Partij TOF in de studentenraad van de Faculteit der Geesteswetenschappen.
