Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Marc Kolle
opinie

Op z'n Duits | De mooc is dood, lang leve de mooc

Linda Duits,
3 mei 2019 - 07:30
Betreft
Deel op

Het is altijd grappig om met de kennis van nu toekomstvoorspellingen van vroeger te lezen. Je wist toen al dat het utopisch denken en dus onzin was, maar je kon het niet hard maken. De mooc was zo’n duidelijk geval.

De Massive Open Online Course zou het hoger onderwijs natuurlijk niet echt gaan democratiseren. Zeven jaar later maken onderzoekers van MIT de balans op. In een kort artikel in Science stellen de twee dat de mooie idealen van moocs niet waargemaakt zijn.

 

Met de komst van nieuwe mediatechnologieën zijn er altijd de optimisten, die denken dat de nieuwe techniek de wereld fantastisch gaat verbeteren, en de pessimisten, die menen dat dit medium het einde der tijden een stukje dichterbij gaat brengen. Een beetje wetenschapper weet dat ze allemaal ongelijk hebben, desalniettemin lieten we ons – zij het kritisch – voor het promotiekarretje spannen. 

 

‘Iedereen een Harvard-diploma’ schreef bedrijfskundige Ben Tiggelaar in 2014 over moocs. Twee jaar eerder had mediawetenschapper Jose van Dijck de NRC-lezer al kennis laten maken met die term. Zij waarschuwde voor de commerciële aard van ‘de gratis Harvard’. Dat deed ik ook. Het online vak is een rookgordijn, betoogde ik in 2013: de nadelen blijven onbenoemd en de commercialiseringsgolf blijft verhuld. In die golf gaat het om imago, rendement en profilering.

‘Het meest treurige stukje data: meer dan de helft van de mensen die zich aanmelden, opent de courseware niet’

Die zorgen zijn nog steeds legitiem, maar de dreiging van de mooc blijkt beperkt. In Science zijn de Amerikaanse onderzoekers teleurgesteld. Ze analyseerden data van 5,63 miljoen gebruikers en de resultaten zijn bedroevend. De meerderheid van de studenten keert niet terug na het eerste jaar, de groei in participatie in moocs komt vooral uit de rijkste landen ter wereld en de aanbieders zijn er de afgelopen zes jaar niet in geslaagd de lage afrondingsgraad te verbeteren. Het meest treurige stukje data: meer dan de helft van de mensen die zich aanmelden, opent de courseware niet.

‘Nieuwe technologieën worden ons verkocht als belofte van een betere toekomst, maar blijken steeds weer een bestendiging van de status quo’

Inmiddels hebben de grote mooc-aanbieders hun verdienmodel gewijzigd. Ze zijn meer gaan samenwerken met gevestigde universiteiten, en bieden betaalde masterprogramma’s aan binnen een aantal bewezen rendabele disciplines. De mooc wordt zo een verlengstuk van regulier onderwijs. Het grote nadeel daaraan is volgens de auteurs dat de afnemers vooral studenten zijn die het toch al goed doen. De belofte van mooc was nou juist dat kwetsbare studenten bediend zouden worden.

 

De mooc wordt nu gewoon een soort LOI-onderwijs - studeren op afstand - maar dan als aanvulling op het vaste curriculum. De UvA wil bijvoorbeeld internationale studenten makkelijker Nederlands laten leren met een mooc. Daar is natuurlijk niets mis mee.

 

De saga van de mooc, zo schrijven de MIT’ers, is een waarschuwing voor onderwijsbestuurders. ‘New education technologies are rarely disruptive but instead are domesticated by existing cultures and systems’ (p. 131). Nieuwe technologieën worden ons verkocht als belofte van een betere toekomst, maar blijken steeds weer een bestendiging van de oude, foute status quo. Aan de universiteit dienen wij de goedkope praatjes van nieuwe techplatforms te doorzien en te doorprikken, in plaats van hun herauten te zijn.

 

Linda Duits is een weggelopen wetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur; in het bijzonder op het gebied van gender en seksualiteit.

Lees meer over