Op z'n Duits | Liever begeerte dan respect
‘En toen zei hij “Dat doe je niet in een relatie”’. Ik val bijna van mijn stoel af als een vriendin me vertelt hoe haar ex afwijzend reageerde toen zij hem haar bedwensen communiceerde. Die wensen gingen hem te ver: alleen met onenightstands deed hij zulke dingen, met de misschien-wel moeder van zijn kinderen bliefte hij geen geiligheden. Daarvoor ‘respecteerde hij haar te veel.’
Gatverdamme, respect! Mijn vriendin zit helemaal niet te wachten op eerbied tussen de lakens. Ik ook niet trouwens. Wij willen begeerd worden en onze begeertes botvieren. Bovendien, wat deze ex deed was het tegenovergestelde van haar respecteren. Hij maakte haar ten schande. Het was slutshaming binnen een relatie.
Dat slutshamen krijgt de laatste tijd veel media-aandacht, vanwege zorgen over nieuwe praktijken als sexting en dankzij het activisme erover van jonge feministen als Milou Deelen. De Engelse term is inmiddels zo ingeburgerd geraakt dat hij in Van Dale staat: ‘het publiekelijk belasteren van een vrouw als seksueel losbandig’.
Met die omschrijving ben ik het niet eens, want veel sletbeschamen gebeurt achter gesloten deuren. Een betere definitie komt van Armstrong et al: ‘maligning women for presumed sexual activity’. Vermeend seksueel gedrag, want vaak heeft dat kwaad spreken niets te maken met wat iemand daadwerkelijk uitspookt. Iemand een hoer of slet noemen is namelijk een gegenderde belediging – net als schelden met ‘homo’ dat is voor jongens en mannen.
Het fenomeen is al zo oud als de weg naar Rome. Letterlijk. Historicus Lewis Webb vergelijkt in een artikel sletbeschamen in de oudheid met hedendaagse online praktijken. Zo was Cicero er niet vies van: hij oreerde uitgebreid over ongetrouwde vrouwen die met hun ‘kusjes en knuffeltjes en met hun strandfeesten en bacchanalen niet leken op zomaar een prostituee, maar op eentje die schaamteloos tippelt’ (uit Pro Caelio).
Slutshamen is niet beperkt tot online media en het overkomt niet alleen jonge meisjes. Het geroddel over het seksueel gedrag van vrouwen gebeurt bijvoorbeeld ook op het werk en het houdt niet op als je een bepaalde leeftijd bent gepasseerd. De anekdote van mijn vriendin laat zien hoe het een mechanisme is waar je als vrouw je hele leven mee te maken krijgt, zelfs binnen het ogenschijnlijk veilige domein van een relatie. Ook dat gebeurde vroeger al: Cicero had het over de single ladies, maar Webb beargumenteert dat ook getrouwde vrouwen in het oude Rome belasterd werden.
Dat hele slutshaming is bedoeld om vrouwelijke seksualiteit aan banden te leggen en ons in een zedig keurslijf te dwingen. Waarom je dat in een relatie zou willen, is mij een raadsel. Tenzij je zelf niet van seks houdt, lijkt het me dat een geile vriendin die weet wat ze lekker vindt een win-win-situatie is.
Linda Duits is een weggelopen wetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur; in het bijzonder op het gebied van gender en seksualiteit.
