Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
opinie

Op z'n Duits | Meldpunt linkse indoctrinatie is slecht onderzoek

Linda Duits,
29 maart 2019 - 07:23

‘De nieuwe schoolstrijd’ noemt Forum voor Democratie het zelf. Deze dappere strijders tegen ‘linkse indoctrinatie’ veronderstellen dat wij in het onderwijs tere kinderzieltjes overladen met weinig subtiele linkse boodschappen. Wat opvalt is dat de insteek zo ongelooflijk oppervlakkig is. Het zijn simplistische denkbeelden over de werking van beïnvloeding.

Hoewel volgens aanhangers van dit gedachtegoed het onderwijs vol zit met mensen die leerlingen en studenten onder druk bepaalde linkse leerstellingen bijbrengen, kan ik me de dag niet heugen dat links in Nederland aan de macht was. We zouden dus notoir slecht zijn in ons werk: ondanks onze gezamenlijke ijver wordt er nog steeds overwegend rechts gestemd.

 

Er is al heel veel geschreven over de vermeende linksheid van docenten en het curriculum. Eenzijdigheid van inhoud is onacceptabel, zeker aan een universiteit. Dat bestrijd je door vakken aan te bieden als ‘Geschiedenis van het denken’, het soort vakken dat wijdverbreid is bij de geesteswetenschappen, disciplines die het meest beschuldigd worden van indoctrinatie, en dat geschrapt wordt aan economische faculteiten, die steeds uitgezonderd worden van politieke verdachtmakingen.

‘Studenten leren bij genderstudies, om maar een grote vijand te noemen, theorieën over het verschil tussen gender en sekse. Theorieën. Meervoud’

Zo was ik zaterdag te gast bij een radioprogramma om te praten over hobby’s – de redactie wilde graag een luchtig onderwerp na de verkiezingen. De andere gast was een hoogleraar economie die pleitte voor verhoging van de erfbelasting.

 

Na afloop ging het gesprek over de Utrechtse docent die op non-actief is gesteld vanwege zijn verwerpelijke tweet over Baudet. Terecht, vonden de hoogleraar en de redacteur, docenten dienen zich te onthouden van politieke uitspraken zodat studenten van alle gezindten zich veilig voelen in de les. Ik vroeg de hoogleraar hoe dat dan zat met studenten die een lage erfbelasting willen behouden. Hij hield wijselijk zijn mond.

 

Het meldpunt linkse indoctrinatie is onderdeel van een onderzoek van het Renaissance Instituut van FvD naar de ‘omvang, achtergronden en oorzaken van deze beïnvloeding van nieuwe generaties’. Je mag hopen dat ze daarbij ook een boek openslaan. Ik zou ze Louis Althusser aanraden, de Franse structuralist en marxist die schreef over de wijze waarop ideologie wordt doorgegeven in een maatschappij. Zijn concept ideologische staatapparatusen helpt te begrijpen hoe dit werkt, en hij noemt daarbij expliciet onderwijsinstellingen als voorbeeld.

 

Op school doe je vaardigheden en kennis op, maar je leert je ook te gedragen. Je leert op tijd te komen, je huiswerk te doen, de autoriteit van je docent te respecteren, beleefd te communiceren, en – in Althussers woorden – zo de ‘socio-technische arbeidsdeling’ te respecteren. In een mooie quote:

 

‘To put this more scientifically, I shall say that the reproduction of labour power requires not only a reproduction of its skills, but also, at the same time, a reproduction of its submission to the rules of the established order’.

‘Met het naming & shaming dat FvD’ers voorstaan bereik je het tegenovergestelde van een veilig leerklimaat. Het is ze daar ook helemaal niet om te doen’

Dit betekent dat studenten bij genderstudies, om maar een grote vijand te noemen, theorieën leren over het verschil tussen gender en sekse. Theorieën. Meervoud. Daarnaast leren studenten er alles uit Althussers rijtje, en stomen we ze dus klaar voor een succesvol bestaan in de neoliberale maatschappij. Daar gaan ze zonder morren aan de slag als loonslaaf, net zoals vrijwel alle andere studenten.

 

Wetenschap is altijd politiek. Dat geldt niet alleen voor sociologisch onderzoek naar hobby’s, voor conflictstudies en onderwijskunde, maar ook voor agrotechnologie, sterrenkunde en plantwetenschappen. De maatschappij wil als financier van wetenschap namelijk dat die wetenschappen van algemeen nut zijn, en wat het algemeen nut is, is een inherent politieke vraag.

 

Met het naming & shaming dat FvD’ers voorstaan bereik je het tegenovergestelde van een veilig leerklimaat. Het is ze daar ook helemaal niet om te doen. Het gaat om opschoning: linkse leerkrachten moeten ‘vervangen’ worden.

 

Een meldpunt van een partij van ‘boze blanke mannen en humorloze accountants’ gaat de reikwijdte van het doorgeven van politieke ideologieën in het onderwijs ook helemaal nooit kunnen vaststellen, juist omdat de invalshoek zo kortzichtig en ondoordacht is. Het meldpunt is gestoeld op platte ideeën, precies wat je verwacht van een partij die koketteert met intellectualisme maar een hekel heeft aan wetenschap.

 

Linda Duits is een weggelopen wetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur; in het bijzonder op het gebied van gender en seksualiteit.