‘De UvA moet meer doen tegen seksuele intimidatie op de universiteit’
Haar uitwisseling in San Francisco heeft student Tessel ten Zweege de ogen geopend: de UvA kan een voorbeeld nemen aan haar universiteit daar. ‘Elke nieuwe student moet hier een online cursus volgen om seksuele intimidatie en verkrachting op de campus te voorkomen.’
‘Het punt is niet dat mensen die anderen aanranden niet weten of het wel met wederzijdse instemming is. Wat mannen die dit doen niet weten, is waarom ze zich daar zorgen over zouden moeten maken. Ze denken gewoonweg niet dat wederzijdse instemming belangrijk is.’ Dat vertelde seksactivist Jaclyn Friedman in haar interview met NRC. Het onderwerp van het gesprek was ‘éen jaar na #MeToo’ - en of er ook daadwerkelijk iets veranderd is.
Volgens Friedman valt de hoeveelheid verandering tegen. Hoewel het belangrijk is dat talloze slachtoffers de ruimte hebben gekregen om zich uit te spreken over hun ervaringen, komen daders van seksueel geweld er volgens haar nog altijd vrij makkelijk mee weg. Friedman pleit voor tastbare sancties en institutionele verandering. ‘We moeten organisaties en instituties verantwoordelijk houden. Bedrijven moeten kijken naar waarom het mis kon gaan binnen hun organisatie.’
Ik ben het volledig met Friedman eens. De grootste risicogroep is echter niet de groep vrouwen op de werkvloer, maar studenten. Volgens Centrum Seksueel Geweld wordt 1 op de 8 vrouwen en 1 op de 25 mannen minstens eens in hun leven verkracht. De kans om verkracht te worden is tussen de leeftijd van 12 en 24 vier keer zo groot als gemiddeld.
Weinig aandacht
Op universitaire instituties wordt er opvallend weinig aandacht besteed aan dit soort onderwerpen. Seksuele relaties worden veelal gezien als iets wat studenten in hun privéleven moeten uitzoeken. Maar is deze aanpak niet wat achterhaald als de krantenkoppen overlopen van ervaringen met seksueel geweld?
Uit persoonlijke ervaring kan ik vertellen dat ik vaak de educatieve rol op me heb moeten nemen. Bedpartners konden het verschil tussen een enthousiast ‘ja’ en het gebrek aan een ‘nee’ niet goed bevatten. Van vrouwelijke leeftijdsgenoten heb ik ook talloze verhalen gehoord van grimmige situaties die zo genormaliseerd worden door onze cultuur, dat ze zelf niet eens doorhadden dat er iets niet pluis zat. Om maar een voorbeeld te noemen: vriendjes die zeuren dat je geen seks wil vanavond, want jullie hebben toch een relatie en je houdt toch van hem? Wanneer je instemt om seks te hebben nadat je partner je onder druk zet, is het dan eigenlijk wel toestemming?
In een artikel op Opzij.nl schreef ik over mijn ervaringen in San Francisco, waar ik momenteel ben voor een universitaire uitwisseling. Op San Francisco State University, moet elke nieuwe student verplicht een online cursus volgen om seksuele intimidatie en verkrachting op de campus te voorkomen.
Cursus
De cursus erkent de invloeden van traditionele genderrollen op de machtsdynamiek in heteroseksuele relaties, de symptomen van ongezonde of manipulatieve relaties en hoe gewelddadige relaties niet als een work in progress moeten worden beschouwd, maar als iets waar je zo snel mogelijk op een veilige manier aan moet ontsnappen. Het introduceert ook het idee van de verkrachtingscultuur, een bijzonder belangrijk concept in tijden van Kavanaugh en #MeToo. Een verkrachtingscultuur is een cultuur waarin seksueel geweld wordt genormaliseerd en de slachtoffers vaak verwijten wordt gemaakt: ‘Had je niet gewoon teveel gedronken?‘ of ‘Je was ook wel erg uitdagend gekleed.’
Bij het openen van de cursus, genaamd Think About It, krijgen de studenten een video te zien van Luoluo Hong, de Title IXTitle IX verwijst naar een paragraaf in Amerikaanse wetgeving die gaat over seksuele intimidatie in het onderwijs.-coördinator aan de San Francisco State University. Hong werd zelf verkracht op de campus en dat motiveerde haar om IX-coördinator te worden. Hiermee zet Hong een stap in de richting van destigmatisering van slachtoffers van verkrachting, en maakt ze alle studenten duidelijk dat er iemand op campus is die hen begrijpt.
In Nederland is er geen Title IX, geen verplichte voorlichting over seksuele intimidatie, en na een beetje research kwam ik erachter dat het merendeel van mijn kennissen niet eens wist waar ze naartoe zouden moeten gaan, mocht ze iets overkomen. Op dit moment werken ASAP en Emancipator aan een project met de naam ‘Our Bodies, Our Voice’. Dit project probeert ervoor te zorgen dat de UvA cursussen gaat geven over seksuele intimidatie en het onderhouden van gezonde relaties. Op landelijk niveau is er nog vrij weinig vooruitgang te zien. Ik hoop van harte dat ook andere Nederlandse universiteiten meedenken aan een oplossing voor dit probleem.
Tessel ten Zweege is student Literary & Cultural Studies aan de UvA en is dit semester op uitwisseling in San Francisco.
