Zo’n tachtig UvA-medewerkers en een aantal studentenorganisaties willen dat Room for Discussion een extra gast uitnodigt voor haar aflevering met de Canadese psycholoog Jordan Peterson komende woensdag. ‘Een extra gast kan tegenwicht bieden aan Petersons conservatieve, patriarchale, antifeministische, anti-klimaatwetenschappelijke, “politiek incorrecte” wereldbeschouwing.’
Wij, studenten en medewerkers van de Universiteit van Amsterdam, doen een beroep op Room for Discussion (RfD) om de opzet van hun aanstaande interview met de Canadese psycholoog Jordan B. Peterson aan te passen. De uitnodiging van Peterson is ongeloofwaardig en botst met RfD’s zelfverklaarde missie, namelijk: het overbruggen van de kloof tussen de academische wereld en het grote publiek door een ‘journalistieke, wetenschappelijk gegronde benadering te hanteren’. Als Peterson al een platform krijgt op onze universiteit, moet hij op zijn minst worden vergezeld door een deskundige gesprekspartner. Wij helpen RfD graag bij het zoeken van een geschikte kandidaat.
In 2016 groeide Jordan B. Petersons roem naar ongekende hoogte. Niet baanbrekend onderzoek, maar Petersons verzet tegen een wetswijziging ligt ten grondslag aan zijn huidige faam. De professor sprak zich in 2016 uit tegen een wijziging in het Canadese Wetboek van Strafrecht en de Canadese mensenrechtenwetgeving. Het amendement, dat bekend staat als Bill C-16, voegde discriminatie op basis van genderidentiteit toe aan vormen van discriminatie die reeds waren opgenomen in de Canadese mensenrechtenwetgeving. Peterson baseerde zijn vijandige standpunt op een fundamentele misinterpretatie van de wetswijziging: hij beschouwde Bill C-16 onterecht als een inperking op zijn vrijheid van meningsuiting. Peterson beweerde dat het amendement hem dwong om trans en genderqueer studenten bij hun gewenste persoonlijk voornaamwoord te noemen, iets wat hij stelselmatig weigerde te doen.
Internetpersoonlijkheid
Net als veel ander nepnieuws, verspreidde Petersons mislezing van Bill C-16 zich als lopend vuurtje op social media. Vooral door video’s op YouTube groeide de Canadees uit tot een wereldwijde internetpersoonlijkheid. Erg populair werden videocompilaties waarin de professor door verontwaardigde studenten wordt geconfronteerd: het aantal views van deze video’s loopt in de miljoenen. In deze compilaties worden veelal trans en genderqueer studenten, ontzet over de ongeïnformeerde, militante afwijzing van de antidiscriminatiewet, weggezet als ‘redeloos’ en ‘emotioneel’, terwijl Peterson op het voetstuk van de ‘academische, rationele geest’ wordt geplaatst.
Rechtse media zagen al gauw brood in Peterson en gaven hem een podium om over zijn algemene kijk op de moderne maatschappij te praten. Zijn conservatieve, patriarchale, antifeministische, ‘politiek incorrecte’ uitspraken werden met veel enthousiasme ontvangen door een snel groeiende schare bewonderaars. Deze Peterson-fans vormen een breed en los verband van rechts-conservatieve, ‘politiek-incorrecte’, overwegend witte, in de maatschappij teleurgestelde jongemannen. Zijn grote aantal volgers levert Peterson zowel academische legitimiteit als financiële gewin op; alleen al via crowdfunding verdient de professor maandelijks 80.000 dollar.
Pseudowetenschap
Het is zorgwekkend dat Peterson academische legitimiteit kan ontlenen aan zijn status als internetpersoonlijkheid. Peterson verspreidt talloze opvattingen die zowel stuitende voorbeelden van pseudowetenschap als ronduit schadelijk zijn: van samenzweringstheorieën over ‘postmoderne neomarxisten’ die universiteiten ‘infiltreren’ tot ontkenning van klimaatverandering. Peterson toont consequent aan geen flauw benul te hebben van kwesties die buiten zijn eigen vakgebied liggen. Maar zelfs binnen zijn eigen expertise, dat van de klinische psychologie, is de professor niet serieus te nemen. Zo bedient hij zich geregeld van absurde, essentialistische, seksistische uitspraken over de menselijke natuur. Illustratief zijn Petersons opvattingen over ‘gedwongen monogamie’ (enforced monogamy), ‘het sociaal stimuleren en cultureel inprenten van monogame relaties’. Volgens de Canadees is monogamie de ideale remedie om geweld van mannen tegen vrouwen te bestrijden – alsof huiselijk geweld binnen een monogaam huwelijk nooit bestaan heeft.
Waarom zou een gerenommeerd wetenschappelijk instituut als de UvA, dat op het gebied van onderzoek naar klimaatverandering een reputatie hoog heeft te houden, een prominent platform bieden aan een beruchte klimaatontkenner, die zijn bekendheid volledig ontleent aan een rechts-conservatieve ideologie in plaats van aan integere wetenschapsbeoefening?
Alt facts
Voor mensen bij wie fundamentele academische normen en waarden hoog in het vaandel staan, is het volgende glashelder: RfD heeft Peterson eenvoudigweg uitgenodigd omdat hij populair en ‘omstreden’ is, niet vanwege zijn deskundigheid. Deze uitnodiging schaadt de wetenschappelijke standaard waaraan wij in onze dagelijkse, academische praktijk proberen te voldoen. De komst van Peterson is puur entertainment en allesbehalve onschuldig. Het is entertainment dat naadloos past in een hedendaagse, internationale dynamiek waarin wetenschap en deskundigheid worden gerelativeerd als ‘slechts een mening’. Wat ervoor doorgaat als ‘feit’ hangt tegenwoordig steeds meer af van de luidruchtigheid en het populisme waarmee het ‘feit’ gepresenteerd wordt. In tijden van alternatieve feiten (alt facts) hebben rigoureuze geleerdheid en kritisch denken, kernwaarden van de universiteit, aan hernieuwd belang gewonnen. Deze waarden dienen te worden gekoesterd, niet ondermijnd.
Daar waar RfD het evenement rondom Peterson ‘A Society in Crisis’ heeft genoemd, denken wij dat het gepaster is om te spreken van een systeemcrisis. Zo is het dit najaar tien jaar geleden sinds de economische crisis begon en het einde ervan is nog steeds niet in zicht. Mensen uit de arbeidersklasse betalen noodgedwongen de rekening voor de banken en multinationals. Geopolitieke spanningen nemen toe en heersende elites reageren apathisch op de op hol geslagen klimaatverandering. Wij zien Peterson - met zijn onwetenschappelijke benadering, zijn zelfverrijking en zijn op controverses gebouwde sterrenstatus – als een symptoom van deze crisis, niet als het antwoord erop.
Echt kritisch debat
Wij zouden daarom graag zien dat een extra gast wordt uitgenodigd voor het ‘Society in Crisis’-event, om tegenwicht te bieden aan Petersons conservatieve, patriarchale, antifeministische, anti-klimaatwetenschappelijke, ‘politiek incorrecte’ wereldbeschouwing. Alleen zo zou een echt, kritisch debat kunnen plaatsvinden. Aangezien Peterson meermaals heeft aangegeven het debat niet te schuwen, nemen wij aan dat hiervoor ruimte gemaakt kan worden.
Folia heeft Room for Discussion gevraagd om een reactie op deze brief. Lees hier hun reactie.
De open brief is een initiatief van het netwerk Bezorgde Amsterdammers dat zich zorgen maakt over de opkomst van extreem-rechts en normalisering van zijn gedachtegoed.
Dr. Donya Alinejad
Dr. Miriyam Aouragh
PhD Josien Arts
Dr. Rowan Arundel
Dr. Sruti Bala
PhD Selçuk Balamir
Dr. Marija Bartl
Prof. Dr. Niko Besnier
Esther de Boer, Student Assistent
Dr. Sarah Bracke
Dr. Liberty Chee
PhD Marci Cottingham
PhD Robert J. Davidson
Dr. Ursula Daxecker
Sherilyn Deen, Junior Lecturer Sociology at UvA
PhD Daniel DeRock
Dr. Jeff Diamanti
PhD Clément Dréano
Drs. Brian Droop
Leonie Dronkert, Junior Researcher at VUmc
PhD Mirjam Fischer
Dr. Joyce Goggin
Dr. Erella Grassiani
Dr. Julian Gruin
Dr. Lucy Hall, lecturer
PhD Eline Hansen
Dr. Joke Hermes
PhD Bram Hogendoorn
PhD Roos Hopman
PhD Peyman Jafari
PhD Mirthe Jiwa
PhD Mariska Jung
Dr. Artemy Kalinovsky
Prof. dr. ir. Jeroen de Kloet
Dr. Javier Koole
Yoren Lausberg, Jr Docent at the Sociology Department
PhD Justine Laurent
PhD Candida Leone
Dr. Mieke Lopes Cardozo
Prof. Dr. Chantal Mak
Dr. Eef Masson
Dr Vivienne Matthies-Boon
Prof. dr. Amade M’charek
Dr. Julie McBrien
Dr. Esther Miedema
PhD Peter Miller
Eva Mos, Junior Lecturer Sociology at UvA
PhD Gabriel Otero
Dr. Merijn Oudenampsen
Dr. Toni Pape
Prof. dr. Esther Peeren
dr. Jasper van de Pol
PhD Phie van Rompu
Dr. Enzo Rossi
David Rypel
PhD Inez Blanca van der Scheer
PhD Heleen Schols
Dr. Patricia Schor
Dr. Itamar Shachar
PhD Fenna Smits
Dr. Rachel Spronk
Dr. Abbey Steele
Dr. Stephanie Steinmetz
Dr. Luisa Steur
PhD Dragana Stojmenovska
Dino Suhonic
Dr. Jan Teurlings
PhD Marina Tulin
PhD Diliara Valeeva
Prof. dr. Olav Velthuis
Noa Visser, teaching assistent
PhD Laura Vonk
Dr. Julienne Weegels
PhD Natalie Welfens
Prof. Dr. Saskia E. Wieringa
PhD Lisanne Wichgers
Dr. Timothy Yaczo
Studentengroepen
Amsterdam United
ASVA studentenunie
Diversity Forum
Humanities Rally
ISSO
NU!
ReThink
Red UvA
ROOD Amsterdam, jong in de SP
Sophie Visser - lid Student Disability Platform
Susanne Salari - lid Student Disability Platform
Sociologisch Mokum
University of Colour
N.B. Laura Burgers heeft haar steun aan deze verklaring ingetrokken.