Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Paul van Helden (cc, via wikiportret.nl)
opinie

Le Plat Pays | De zwanenzang van de regeringscommissaris

Ruben Claesen,
2 november 2016 - 14:55

Welke beroepsbevolking klaagt steevast steen en been over betuttelende overheidscontrole, een zondvloed aan regeltjes en een gebrek aan vertrouwen vanwege de politiek? Juist ja, bankiers en universiteitsbestuurders.

Nu wil ik universiteitsbestuurders niet categoriek over dezelfde kam scheren. Aan de eerste groep wijt ik deels mijn huidige werkloosheid, terwijl de tweede er net alles aan gedaan heeft opdat ik die professionele ledigheid zo kansrijk mogelijk tegemoet treedt door me toch maar te laten afstuderen.

 

Desalniettemin levert de laat-mij-gerust-attitude van de academici tegenover overheidscontrole vaak mijn wantrouwen op. Al jaren stellen ze de gebrekkige overheidsfinanciering aan de kaak. Er studeren alsmaar meer studenten, maar de stroom van publiek geld is bevroren en stijgt niet mee met de jaarlijkse influx aan kakelverse eerstejaars.

‘Krijgen we te weinig middelen? Dan zijn we ook minder verantwoording verschuldigd’

Nu hebben de universiteiten en hogescholen een slagje thuisgehaald in hun strijd voor zelfstandigheid. De Vlaamse overheid zal namelijk bezuinigen op regeringscommissarissen: van de huidige zeven gaan er in academiejaar 2019-2020 drie op pensioen die niet vervangen zullen worden.

 

De regeringscommissarissen zijn een eigenaardig beestje in de Vlaamse onderwijswereld. Ze controleren de financiën en de wettigheid van beslissingen en worden soms aangeduid voor bijzondere opdrachten, zoals de evaluatie van onderwijswetten. Verder worden ze vastbenoemd door de regering, met andere woorden zitten ze gebeiteld voor de rest van hun loopbaan.

 

Een fraai stelletje

Daarmee vormen ze een ideale gelegenheid voor politieke benoemingen. Er zitten dan ook leuke profielen tussen het clubje regeringscommisarissen. Profielen die waarschijnlijk niet op basis van academische merite of andere professionele lauwerkransen zijn uitgekozen. Zo is Yannick De Clercq, zoon van minister van Staat Willy De Clercq, regeringscommissaris voor de Gentse universiteit.

 

De Clercq kwam laatst in opspraak in de Optima-affaire, het frauduleus failliet gaan van de zakenbank van Jeroen Piqueur. Dankzij een interventie van de Nationale Bank van België is een herbelegging van het Gentse universitair ziekenhuis – waar Piqueur ook regeringscommissaris is – aan de toen al zo goed als bankroet gegane bank van Piqueur voorkomen. Tel daarbij op dat De Clercq samen met de beruchte Piqueur bestuurder was bij de vennootschap die het nieuwe voetbalstadion in Gent beheert, voorzitter is van de basketbalploeg waarvan Optima de hoofdsponsor was, in 2001 veroordeeld is vanwege belangenvermenging omdat vastgoedtransacties en verzekeringspolissen van de universiteit toevallig via kantoren verliepen waar De Clercq bestuurder is, en de cocktail wordt uitermate sappig.

Een mens zou bijna blij zijn dat minister van Onderwijs Crevits de hakbijl in de commissaris zet. Bijna

Nog zo’n leukerd is Jan De Groof, regeringscommissaris voor de universiteiten van Hasselt en Antwerpen. In 2008 valt de regering-Leterme omdat ze invloed zou hebben uitgeoefend op het Brusselse Hof van Beroep, dat beslist had om de verkoop van de bank Fortis aan Franse bank BNP Paribas op te schorten, tegen de wens van diezelfde regering in. Doorgeefluik van de rechterlijke informatie aan enkele prominente CD&V-ministers was, inderdaad, regeringscommissaris én CD&V-apparatsjik Jan De Groof, echtgenoot van Hof van Beroeprechter Christine Schurmans.

 

Een fraai stelletje, die regeringscommissarissen. Een mens zou bijna blij zijn dat minister van Onderwijs Crevits (CD&V) er de hakbijl in zet.

 

Bijna.

 

Bezuinigingen

Het bewuste besluit is immers niets anders dan een opsomming van gerealiseerde besparingen op personeel, werkingskosten en vastgoed. In totaal waarschijnlijk enkele honderdduizenden euro’s. De inhoud doet er verder niet toe.

 

Ter illustratie: volgens Crevits delen de commissarissen nu al dezelfde bevoegdheden met de inspecteurs van Financiën. Dat klopt niet. Die inspecteurs houden zich niet bezig met de wettigheid van universitaire beslissingen; dat doen louter de regeringscommisarissen. Maar ach, wat is het verschil tussen een halve waarheid en een hele leugen.

 

Ik herinner me een tussenkomst van de regeringscommissaris aan de Vrije Universiteit Brussel. De VUB wilde grote kuis houden in zijn reglementaire huishouding. Het was net de commissaris die de ontwerpen terug naar de tekentafel stuurde, onder meer omdat de VUB letterlijk uit de wetten had geciteerd. Zijn wetstechnische redenering is logisch: bij een wetswijziging zijn de reglementen er mogelijk niet meer in overeenstemming mee. Toegegeven, dat is een kleinigheid, maar wordt er iemand gelukkig van het besef dat bijvoorbeeld de universiteitsbegroting minder gecontroleerd wordt?

 

Gelukkig voor Crevits bestaat er nog een andere manier om de universiteiten en hogescholen tegemoet te komen: meer middelen.

Lees meer over