‘Er zijn geen jongensdingen of meisjesdingen’
De discussie aan de UvA over diversiteit is volop losgebarsten. Dat dit niet alleen gaat over zwart of wit merkt ook Julien Kooij. Hij beschrijft hoe een compliment duidelijk maakt wat er mis gaat met lhbt’s en hun emancipatie.
In een Amsterdamse club komt vanuit het duister een meisje naar me toe. Ik had haar eerder op de avond ontmoet bij een vriend, waar ze flirtend oogcontact probeerde te maken. ‘Heb je het naar je zin,’ vraagt ze. Ik vertel haar dat ik het erg naar mijn zin heb. We wisselen een glimlach uit. ’Hé,’ vervolgt ze, ‘ik hoor net dat je gay bent. Maar ik wil even zeggen dat ik dat helemaal niet aan je gemerkt had, hoor. Je bent gewoon best mannelijk.’ Weifelend neem ik nog een slokje bier. Ik lieg als ik haar bedank voor het compliment. Ik vertel haar maar niet dat deze opmerking mij doet beseffen wat er misgaat met de acceptatie van mensen die als anders worden gezien in onze samenleving.
Jongens houden van jongensdingen. Meisjes houden van meisjesdingen.
Opgroeien in een hetero-normatieve samenleving, ook wel dorp genoemd, is iets waar ik met hartenlust aan meedeed. Er waren nou eenmaal jongensdingen en er waren meisjesdingen. Dat was heel logisch als kind. Ik zat op voetbal, waar ik gezegend zonder balgevoel toch veel plezier uit haalde. Ik zat in een vriendenteam en elke zaterdagochtend kon ik niet wachten tot ik mijn met-opgedroogd-zweet-doordrenkte-scheenbeschermers weer om kon doen. Dat ik aan het einde van de wedstrijd altijd mijn ‘penantie’ miste, maakte niemand iets uit. Ik hoorde erbij.
Schaamte
Bij vrienden en familie vertelde ik trots over onze prestaties op de grasmat. Ik zweeg over het feit dat ik een solo mocht zingen en vooraan mocht dansen bij de musicalproductie waar ik aan meedeed. Ook al was ik daar veel beter in. Laat staan dat ik vrienden uitnodigde voor de uitvoering. Dat was de plek waar ik mezelf kon zijn. Dansen en zingen deden de jongens in ons dorp niet. De enge ontdekking die ik deed over mezelf toen ik in de puberteit belandde, zorgde ervoor dat ik deze hobby liet varen. Uit angst voor reacties of afkeuring, uit de behoefte om erbij te horen of uit schaamte voor wie ik eigenlijk was.
Het respect voor mensen die zichzelf durven zijn had ik nog niet. Als ik een homo op straat zag die zijn vrouwelijke karaktereigenschap met trots omarmde, draaide mijn maag zich om. Ik wilde me niet identificeren met iemand die met zijn gedrag alle vooroordelen over homoseksuelen bevestigde. De vooroordelen die het voor mij, een nuchtere jongen uit het Noord-Hollandse Tuitjenhorn, lastig maakten om uit de kast te komen. Het waren deze personen die de maatschappij in mijn ogen lieten zien dat er een reden was om lhbt’s (lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders) anders te vinden. Anders, omdat zij afwijken van de norm. Ik heb nog nooit zo fout gezeten. Ik was bang.
Onwetendheid
Uit de opmerking in de club haalde ik niets complimenteus. Ik hoorde een meisje dat onderscheid maakt tussen mannelijke homo’s en vrouwelijke homo’s. Maar wat ik ook hoorde, is onwetendheid. Onwetend omdat zij alleen extravagante homo’s kende van televisie en van de gaypride.
De heteroseksuele sterke man is dominant in onze samenleving. Alles wat bij dit hokje hoort, wordt gezien als uiting van onafhankelijkheid, vrijheid en kracht. Niemand die grapjes maakt over een meisje dat wil voetballen. Een meisje dat van ‘jongensdingen’ houdt, wordt als sterk gezien omdat zij streeft naar de kracht waarover het sterke geslacht – de man – beschikt.
Gender en geslacht worden in deze hetero-normatieve maatschappij als één en hetzelfde ding beschouwd, en wie daarvan afwijkt, kan het heel zwaar krijgen.
Zwaar, omdat onwetendheid zorgt voor onbegrip. En dit onbegrip leidt ertoe dat meisjes in clubs nog steeds onderscheid maken tussen ‘verwijfde’ homo’s en ‘normale’ homo’s. Want vrouwelijkheid bij jongens wordt anno 2016 nog altijd veroordeeld. Ook onder homo’s onderling. Want er zijn veel mannen die in hun Grindr-profiel de tekst No Fems of Masc-
4masc zetten.
Transgender
Juist door deze vastgeroeste patronen van jongens- en meisjesdingen zal er ook altijd nog onderscheid worden gemaakt tussen een transgender die gelukt is omdat zij iets heeft laten weghalen, en een transseksuele man die pas op latere leeftijd uit de kast kwam. Hij zal nooit over het stigma ‘ooit een man geweest’ heenkomen. Pas als een transgender de allerlaatste operatie heeft ondergaan, plakt de samenleving een sticker met ‘af’ op haar voorhoofd. Veel transgenders zouden misschien niet eens kiezen voor het lot om hun hele leven zittend te moeten plassen als de samenleving er niet zo zwaar aan zou tillen.
Jongens houden van dingen. Meisjes houden van dingen.
Niets wat je net gelezen hebt zal de scheiding tussen gender en geslacht in één dag realiseren. Maar weet dat er geen ‘normale’ homo is en er geen ‘gelukte’ transgender bestaat. Ook al wordt dit onderscheid nog vaak gemaakt. Er zijn geen jongensdingen en meisjesdingen. Alleen maar dingen die bij je passen of niet.
Julien Kooij studeert media, informatie & communicatie aan de HvA.
