De manier waarop we ongelukken criminaliseren is het grootste veiligheidsprobleem waar de de luchtvaart mee kampt. Dat zegt Robert Jan de Boer, lector Aviation Engineering bij de HvA, naar aanleiding van de gegevens van Aviation Safety Network die NU.nl gisteren publiceerde. Op basis van die gegevens concludeerde NU.nl bij monde van luchtvaartexpert Benno Baksteen dat het luchtverkeer steeds veiliger wordt. Maar Baksteen waarschuwde wel voor de economische druk, die ertoe kan leiden dat de veiligheid niet meer verbetert: ‘Het systeem dat wij met moeite hebben opgebouwd, wordt dan afgebroken.’
‘De economie is niet het hele probleem,’ zegt De Boer daarover. ‘Er moeten wel steeds afwegingen worden gemaakt, maar de balans wordt niet anders gezocht. Beter kunnen we kijken buiten de EU en Noord-Amerika, daar wordt anders nagedacht over veiligheid en gebeuren veel fatale ongelukken. Veiligheid komt voort uit een systeem, de samenhang daarvan moet je begrijpen. In Rusland, Azië, Zuid-Amerika en Afrika is dat nog niet het geval.’
Robert Jan de Boer
Juridische vervolging
Maar het grootste risico ziet De Boer in de juridische vervolging van personen die verantwoordelijk worden gesteld voor een ongeluk. ‘Er vindt een ontwikkeling plaats waarbij mensen zonder fouten te hebben gemaakt in een strafzaak belanden. Zij worden als verdachte aangewezen, dat grijpt behoorlijk in op je leven.’
Een maatschappijbreed probleem, stelt De Boer, die als voorbeeld de taakstraf noemt die de NS-machinist kreeg opgelegd na het veroorzaken van een dodelijk ongeluk, en de vervolging van de managers van Chemie-Pack na de brand. ‘De maatschappij zet zwaar in op het justitieel vervolgen van betrokkenen, in plaats van met onderzoek te zorgen dat iets een volgende keer wordt voorkomen.’ En juist dat onderzoek wordt door deze vergeldingscultuur bemoeilijkt: ‘Als je weet dat iets tegen je gebruikt kan worden houd je je mond wel.’
Ook de rol van de toezichthouders is belangrijk, vindt De Boer. ‘Vóór de brand hadden toezichthouders al geconstateerd dat het niet veilig was bij Chemie-Pack, maar zij pakten dat niet aan. Gaan we die dan ook straffen? Ik pleit ervoor toezichthouders de mogelijkheden te geven effectief op te treden, om ze met kennis uit te rusten waarmee ze het gesprek aan kunnen gaan.’
‘De economie is niet het hele probleem,’ zegt De Boer daarover. ‘Er moeten wel steeds afwegingen worden gemaakt, maar de balans wordt niet anders gezocht. Beter kunnen we kijken buiten de EU en Noord-Amerika, daar wordt anders nagedacht over veiligheid en gebeuren veel fatale ongelukken. Veiligheid komt voort uit een systeem, de samenhang daarvan moet je begrijpen. In Rusland, Azië, Zuid-Amerika en Afrika is dat nog niet het geval.’
Robert Jan de Boer
Juridische vervolging
Maar het grootste risico ziet De Boer in de juridische vervolging van personen die verantwoordelijk worden gesteld voor een ongeluk. ‘Er vindt een ontwikkeling plaats waarbij mensen zonder fouten te hebben gemaakt in een strafzaak belanden. Zij worden als verdachte aangewezen, dat grijpt behoorlijk in op je leven.’
Een maatschappijbreed probleem, stelt De Boer, die als voorbeeld de taakstraf noemt die de NS-machinist kreeg opgelegd na het veroorzaken van een dodelijk ongeluk, en de vervolging van de managers van Chemie-Pack na de brand. ‘De maatschappij zet zwaar in op het justitieel vervolgen van betrokkenen, in plaats van met onderzoek te zorgen dat iets een volgende keer wordt voorkomen.’ En juist dat onderzoek wordt door deze vergeldingscultuur bemoeilijkt: ‘Als je weet dat iets tegen je gebruikt kan worden houd je je mond wel.’
Ook de rol van de toezichthouders is belangrijk, vindt De Boer. ‘Vóór de brand hadden toezichthouders al geconstateerd dat het niet veilig was bij Chemie-Pack, maar zij pakten dat niet aan. Gaan we die dan ook straffen? Ik pleit ervoor toezichthouders de mogelijkheden te geven effectief op te treden, om ze met kennis uit te rusten waarmee ze het gesprek aan kunnen gaan.’
