Afgelopen vrijdag promoveerde Erwin van Loo op een proefschrift over Nederlandse oorlogsvliegers in Britse dienst. In zijn proefschrift Eenige Wakkere Jongens gaat Van Loo in op het lot van Nederlandse oorlogsvliegers in de Britse luchtstrijdkrachten. Ruim 650 Nederlandse gevechtsvliegers streden tijdens de Tweede Wereldoorlog voor de Britse Royal Air Force (RAF).
In 1997 is Van Loo begonnen met het spreken van veteranen. ‘Het moest wel snel gebeuren, het gaat natuurlijk om een uitstervende generatie’, vertelt Van Loo. Of het geheugen van de piloten nog wel betrouwbaar is na zoveel jaren, is natuurlijk de vraag. ‘Je moet heel erg uitkijken wat je ervan gebruikt’, zegt Van Loo. ‘Je weet natuurlijk niet of ze bepaalde dingen bewust ontwijken. Over hun angsten bijvoorbeeld. Je kan het niet gebruiken als basis voor een onderzoek.’ Van Loo nam de uitspraken dan ook alleen over in zijn proefschrift als hij een bevestiging vond in archieven of andere bronnen.
De Nederlanders opereerden op vliegvelden op het Britse achterland en konden gewoon deelnemen aan de Britse maatschappij. ‘Het leven van de vliegers bestond vooral uit wachten, maar wel met een constante spanning. Bij elke missie was het onzeker of ze het wel zouden halen. Dit blijkt ook uit de verliezen: 235 Nederlandse vliegers verongelukten of sneuvelden.’ De mannen gingen om met spanning zoals jonge mannen dat doen: drinken, roken en rokkenjagen. ‘De een leefde zich ontzettend uit, de andere zocht meer de vastigheid van een relatie.’
Eén veteraan was aanwezig bij de verdediging van Van Loo: Leo Hendrikx. Van Loo: ‘Op een morgen in 1942 besloot Leo zonder iets tegen iemand te zeggen met zijn schoolvriendjes te vertrekken. Hij reisde naar Spanje en belandde via Canada, waar hij werd opgeleid tot vlieger, uiteindelijk in Groot-Brittannië. In de laatste oorlogsweken werd hij door de Duitsers in Nederland neergeschoten. Hij werd in gevangenschap genomen. Uiteindelijk is hij de militaire dienst uitgegaan en is hij manager bij Heineken geworden.’
'Eenige Wakkere Jongens. Nederlandse oorlogsvliegers in de Britse luchtstrijdkrachten 1940-1945. Uitgeverij Boom, EUR 34,90
In 1997 is Van Loo begonnen met het spreken van veteranen. ‘Het moest wel snel gebeuren, het gaat natuurlijk om een uitstervende generatie’, vertelt Van Loo. Of het geheugen van de piloten nog wel betrouwbaar is na zoveel jaren, is natuurlijk de vraag. ‘Je moet heel erg uitkijken wat je ervan gebruikt’, zegt Van Loo. ‘Je weet natuurlijk niet of ze bepaalde dingen bewust ontwijken. Over hun angsten bijvoorbeeld. Je kan het niet gebruiken als basis voor een onderzoek.’ Van Loo nam de uitspraken dan ook alleen over in zijn proefschrift als hij een bevestiging vond in archieven of andere bronnen.
De Nederlanders opereerden op vliegvelden op het Britse achterland en konden gewoon deelnemen aan de Britse maatschappij. ‘Het leven van de vliegers bestond vooral uit wachten, maar wel met een constante spanning. Bij elke missie was het onzeker of ze het wel zouden halen. Dit blijkt ook uit de verliezen: 235 Nederlandse vliegers verongelukten of sneuvelden.’ De mannen gingen om met spanning zoals jonge mannen dat doen: drinken, roken en rokkenjagen. ‘De een leefde zich ontzettend uit, de andere zocht meer de vastigheid van een relatie.’
Eén veteraan was aanwezig bij de verdediging van Van Loo: Leo Hendrikx. Van Loo: ‘Op een morgen in 1942 besloot Leo zonder iets tegen iemand te zeggen met zijn schoolvriendjes te vertrekken. Hij reisde naar Spanje en belandde via Canada, waar hij werd opgeleid tot vlieger, uiteindelijk in Groot-Brittannië. In de laatste oorlogsweken werd hij door de Duitsers in Nederland neergeschoten. Hij werd in gevangenschap genomen. Uiteindelijk is hij de militaire dienst uitgegaan en is hij manager bij Heineken geworden.’
'Eenige Wakkere Jongens. Nederlandse oorlogsvliegers in de Britse luchtstrijdkrachten 1940-1945. Uitgeverij Boom, EUR 34,90
