Studenten hebben op dit moment nog recht op vier jaar studiefinanciering. Als de Eerste Kamer binnenkort instemt met het leenstelsel, krijgen deze studenten in plaats van vier nog maar drie jaar studiefinanciering. Studentenbonden hebben dit niet gecommuniceerd. Hadden ze dit wel gedaan dan was het onlangs op het Malieveld aanzienlijk drukker geweest dan die vijfduizend man.
Laatst kreeg ik een verontruste mail van een bachelorstudent uit Groningen. Deze mail was eerder al gestuurd naar Eerste Kamerleden. Wat was het geval: deze student was er vorige week achter gekomen doormiddel van een ‘DUO-tool’ dat hij ook getroffen zou worden door het leenstelsel. Want zo bleek, hij kreeg geen vier jaar, maar slechts drie jaar ‘stufi’. En daar had hij geen rekening mee gehouden bij zijn studieplanning. De student schreef in een begeleidend schrijven dat hij al tegen het leenstelsel was, maar nu was hij helemaal tegen. Hij hoopte dat de senatoren daarom niet zouden instemmen met dit wetsvoorstel.
De student stipte terecht aan dat het een misvatting is dat huidige studenten niet worden getroffen door het leenstelsel. Het betreft namelijk alle wo-studenten die zich vanaf 2011 tot 2014 hebben ingeschreven. Dat gaat zeker om 150.000 studenten. Zij krijgen geen vier jaar meer, maar slechts drie jaar stufi. Als de Eerste Kamer begin volgend jaar met het wetsvoorstel instemt, betekent dit dat een huidige uitwonende bachelor student kan fluiten naar het laatste jaar studiefinanciering van 3300 euro.
De redenering vanuit het ministerie is deze: in het huidige stelsel krijgen studenten drie jaar studiefinanciering voor hun bachelor en één jaar voor hun master. Echter, het overgrote deel van de studenten souperen de stufi op voor ze aan hun master beginnen. Zo’n 70 procent van alle wo-studenten doet namelijk vier jaar of langer over de bachelor. Slechts 30 procent haalt deze nominaal. Nu is de afspraak dat vanaf september volgend jaar alle studenten voor een nieuwe studie moeten gaan lenen, dus ook voor een master. Daarom maakt DUO vanaf september 2015 geen ‘masterstufi’ meer over.
Bijna niemand heeft hier met een woord over gerept. Enkel Asva heeft het één keer genoemd. Ik hoorde het hier voor het eerst op 13 oktober op een matig bezochte voorlichtingsbijeenkomst. Voor mij was dit toen ook nieuw. Ik heb nog de suggestie opgeworpen om het element dat de huidige student ook wordt getroffen breed uit te meten. Ik heb er sindsdien niets meer over gehoord.
Wie er in ieder geval niets over gezegd hebben zijn de landelijke studentenbonden. Er is ook niets over terug te vinden op hun sites. ISO zegt dat het haar taak niet is en dat DUO en het ministerie moeten voorlichten. Het is natuurlijk een gotspe dat je je eigen taak als studentenvertegenwoordiger zo teniet kan doen. Het is bij uitstek de taak van studentenbonden om bewustwording te creëren onder huidige bachelorstudenten. En om deze woede vervolgens te kanaliseren in een breed protest onder studenten.
Ik durf de stelling wel aan dat met deze Groningse student heel veel andere bachelorstudenten ten tijde van de demonstratie op het Malieveld dit ook niet wisten. Anders hadden er ongetwijfeld nog meer studenten gestaan op het Malieveld dan tegen de langstudeerboete in 2011. Toen stonden er zo’n vijftienduizend. Er werd destijds namelijk een aanzienlijk kleinere groep getroffen en ook niet zo hard. Het ging om een boete van drieduizend euro. Maar nu konden studenten niet eens boos zijn, omdat ze dachten: ‘Na mij de zondvloed. Ik word toch niet getroffen door het leenstelsel.’ Dat het ministerie zoiets verzwijgt is niet chique. Maar dat ISO en LSVb huidige studenten niet attent maken dat vele van hen 3300 euro mislopen door dit nieuwe stelsel, is een kapitale blunder.
