Duurzaamheid. Onlangs zat ik met een aantal duurzaamheidscollega’s bij een forum met enkele bestuurders en Wijnand Duyvendak. De discussie mondde onder meer uit in de vraag wat belangrijker is: activiteiten die niet opvallen, maar qua duurzaamheid het meest opleveren (isolatie bijvoorbeeld) of activiteiten met veel exposure die de aarde weinig tot niets opleveren (geen Spa Blauw meer verkopen zodat studenten en medewerkers gestimuleerd worden water uit de kraan of join the pipe te drinken.)
Hoe dan ook, de toekomst van de aarde zal door meer worden bepaald dan alleen energie. Vergrijzing, mobiliteit en behoorlijk rap verschuivende economische verhoudingen bijvoorbeeld. Vandaar dat er voor de vraag 'waarheen die weg leidt die we moeten gaan' sinds kort aan de UvA ook een studie bestaat: Future Planet Studies (FPS). Mogen we van deze studie een onderbouwd antwoord verwachten op de ultieme vraag: 'Komt het nog goed met onze planeet (dokter)?'
Zinzi Wits, eerstejaars FPS, schetst in haar tentamen wetenschapsfilosofie & visieontwikkeling de weg die leidt naar het licht aan het einde van de tunnel:
'Onze wereld wordt gekenmerkt door ecologische structuren en fysieke processen van hogere orde, maar ook door een sociale werkelijkheid waarin betekenis en menselijke relaties een rol spelen. Het verbinden van meerdere perspectieven – zowel vanuit verschillende disciplines als van belangenpartijen – blijkt noodzakelijk om kennis te genereren die recht doet aan de complexe aard van de interacties tussen deze verschillende realiteiten, en om daarnaast via wederkerige leerprocessen probleemoplossingen in beeld te brengen. We moeten erkennen dat het niet mogelijk is om volledig inzicht te verkrijgen in de aard van de werkelijkheid en ons voortdurend bewust zijn van de beperkingen van onze geest en dat we veel niet weten. Dat moet ons er echter niet van weerhouden om modellen te maken die de wereld zo volledig mogelijk in kaart brengen en zo bij te dragen aan het vormgeven aan een duurzame toekomst en de ontwikkeling van een rechtvaardiger samenleving. Door explicitering van alles wat we niet weten kunnen we ontkomen aan de keerzijden van de reducerende ratio, die de condities creëerde waarin onze huidige mondiale problemen konden ontstaan. (…) Het gaat bij het ontwikkelen van een breed rationaliteitsbegrip niet alleen om existentiële en ethische vragen, maar juist ook om actuele kwesties als kwaliteit van leven, duurzame vormen van samenleven en omgang met het milieu. Complexiteitsdenken acht ik daarom onontbeerlijk voor het ontwikkelen van een overstijgende visie die recht doet aan de aard van de werkelijkheid en richting kan geven aan ons handelen en zijn.'
Sinds een halfjaar heeft het dak van een gedeeld vakantiehuisje in Wallonië zonnepanelen. Zo’n 10.000 euro all in, maar je hebt het er in vijf jaar uit. We zijn verslaafd aan het bijhouden van de dagscores: 30kw/h is nu het record, recent door mijn broer vastgesteld. Toen we het eind jaren negentig kochten was in het hele huis één mazoutkachel, een smerig petroleumgoedje dat nauwelijks beter brandt dan turf. In nog geen vijftien jaar is de petroleum met Europese subsidie vervangen door de zon. En we zijn niet de enigen in een toch behoorlijk achtergesteld dorpje.
Verander de wereld, begin bij jezelf?
Met dank aan Coyan Tromp, docent Future Planet Studies. Meer beeld op www.rogierverkade.nl
