Het leven van een vluchteling ís nu eenmaal ingewikkeld. Het zijn woorden met een lading. Uitgesproken door vluchtelingstudent Mohamed Eli (28). Hij is een van de 100 vluchtelingstudenten die aan de HvA verbonden zijn.
Mohamed kwam gisteravond aan het woord nadat op initiatief van UAF (Stichting Vluchteling Studenten) en Floor (leercentrum HvA) de film Tussenland uit 2002 werd vertoond. Tussenland gaat over een Soedanese vluchteling die zijn weg probeert te vinden in Nederland. De filmvertoning in de Kohnstammzaal was het begin van een reeks bijeenkomsten onder de noemer ‘Students that Matter’. De vluchtelingstudent staat centraal tijdens de evenementen. Er kwamen zo’n twintig bezoekers op de film af.
Verwarring
Al snel na het instarten van de film drukt organisator Jurriaan Gorter van Floor op de pauzeknop. 'Even kijken of er ondertiteling is,' mompelt hij. Na wat gerommel en zonder positief resultaat, besluit hij de film even later toch maar weer te starten. Er blijken meer niet-Nederlandstalige stukken in de film te zitten, die voor de gemiddelde toeschouwer in de zaal lastig te volgen zijn. Mohamed en collega-student Khansa Kheir (33) verstaan het wellicht, de rest kijkt soms een beetje vragend om zich heen. Pas na de film volgt duidelijkheid. Gorter: 'Ik heb even met regisseur Eugenie Jansen gebeld. Hij vertelde dat het juist de bedoeling is dat je er niets van volgt tijdens die stukken. Zodat je de verwarring die een vluchteling ervaart beter begrijpt.'
Verwarring, dat herkent Mohamed wel. Samen met Khansa beantwoordt hij na afloop van de film vragen van Folia-hoofdredacteur Jim Jansen. Net als hoofdpersonage Majok zijn de studenten gevlucht uit Soedan. Toen Mohamed nog maar net in Nederland was, verbaasde hij zich vooral over de individualistische cultuur in ons land. 'Ik kom uit een cultuur die veel socialer is: dan is het wel even wennen in Nederland. Ik vond het moeilijk om me aan te passen.' Khansa knikt. 'Aanpassen doe ik ook nog voortdurend,' zegt ze. 'De manier van denken is totaal anders hier. Helemaal de laatste vijf jaar, met de opkomst van de PVV, voel ik me hier daardoor minder welkom.'
Wennen
Ook op de hogeschool heeft Mohamed moeten wennen. Zelf uitvinden hoe dingen werken, aan wie je welke vragen moet stellen: het was allemaal nieuw voor hem. Daarbij reageerden ook niet al zijn collega-studenten even leuk als hij vertelde waar hij vandaan kwam. Maar hij heeft het gelukkig bijna gered: in augustus is hij afgestudeerd elektrotechnicus.
In Nederland zijn er volgens de UAF zo’n 3.000 studenten zoals Mohamed en Khansa, waarvan ongeveer 100 vluchtelingstudenten zijn verbonden aan de HvA. Onder die studenten is vooral een studie met economische richting populair. Mohamed en Khansa zijn daarop weer een uitzondering: hij studeert dus elektrotechniek, zij fysiotherapie. Net als Mohamed verwacht Khansa haar studie dit jaar af te ronden. En daarna hopen ze allebei een mooie baan te vinden. 'In Nederland,' voegen ze met een glimlach toe.
