‘Maak dat referendum toch niet zo groot,’ zei Jort Kelder vanmiddag bij Room for Discussion over de raadpleging over het associatieverdrag met Oekraïne. ‘De grotere discussie over het project EU is veel relevanter dan dit verdrag. Is dat onheus gebruik van het middel referendum? Dat moet dan maar.’
Wie durft te beweren dat het GeenPeil-referendum over het associatieverdrag met de Oekraïne weinig mensen interesseert, werd vanmiddag bij Room for Discussion getrakteerd op weerwoord. Het was namelijk druk bij de talkshow die studenten organiseren op de Faculteit Economie & Bedrijfskunde. Journalist Jort Kelder, die zich expliciet achter de GeenPeil-campagne schaarde, kruiste er de degens met voormalig PvdA-voorzitter Michiel van Hulten die één van de vertegenwoordigers van de stichting StemVoor is.
De discussie zelf verliep nogal chaotisch, omdat de heren het maar op weinig punten echt oneens waren. Kelder was namelijk ‘niet per se tegen’ het verdrag, zo zei hij. ‘Ik kom uit een keurig D66-familietje en ik denk dat met mij 80 procent van de mensen hier voor vrije handel met Oekraïne is en vindt dat Oekraïne bij de Europese waardengemeenschap zou moeten horen,’ dat was ook niet de reden dat hij zijn steun betuigde aan GeenPeil. ‘Het is een manier om eens stevig op de rem te gaan staan en de politiek te dwingen zich te bezinnen op het project Europese Unie.’
Van Hulten vond dat meer een thema voor de Tweede Kamerverkiezingen van volgend jaar. ‘Als we met zijn allen uit de EU willen, of dat er geen uitbreiding meer komt, dan kunnen we op een partij stemmen die dat gaat regelen,’ stelde hij. ‘Zo’n Bart Nijman van GeenStijl die zegt gewoon dat hem de uitslag niet interesseert. Ik vind niet dat we over de rug van de jonge Oekraïners die op het Maidan-plein demonstreerden voor democratie en vrijheid een soort democratisch spelletje mogen spelen.’
Over wat de gevolgen van het verdrag zullen zijn verschilden Kelder en Van Hulten wel duidelijk van mening. Kelder vermoedde dat de aan Oekraïne beloofde miljarden voornamelijk in de zakken van oligarchen die er nu aan de macht zijn zouden verdwijnen. Bovendien ‘zal Oekraïne de Europese Unie, met Poetin als grote gevaar, gaan chanteren’ om toch lid te mogen worden van de EU.
Van Hulten zag het niet zo’n vaart lopen. ‘Juist als je wil dat de Europese Unie niet groeit, moet je voor het verdrag stemmen. Dit is namelijk een verdrag dat vooral over handel gaat. In Oekraïne waren ze zelfs boos dat er met geen woord over een lidmaatschap werd gerept.’ Daarnaast ziet hij het verdrag juist als een manier om de dialoog te blijven voeren met de Oekraïners. ‘Er is absoluut een heel groot probleem met corruptie, maar dit verdrag ís de dialoog. Als het verdrag er niet komt, valt de steun voor hervormingen weg en komt er meer ruimte voor Rusland om zich in de interne politiek van Oekraïne te mengen.’
Hoewel Kelder vaker de lachers op zijn hand kreeg, leek Van Hulten het debat te hebben gewonnen, zo bleek na een peiling met handen opsteken. De voorstemmers waren nog in de minderheid ten opzichte van de twijfelaars, maar versloegen de tegenstanders.