Studenten die Nepal hielpen denken nog dagelijks terug
2015 was het jaar van de langstdurende Maagdenhuisbezetting in de geschiedenis van de UvA, maar ook van de invoering van het leenstelsel en de oplevering van het Wibauthuis. Nu de dagen op zijn kortst zijn en de deuren van de UvA en HvA een tijdje sluiten kijkt Folia terug op het grote en minder grote nieuws van 2015. Vandaag: Hoe verging het HvA-student Marik Koudijs en zijn vriendin, die na de aardbeving in Nepal psychische hulp boden?
Marik Koudijs en Leonie Ridder (beiden 25) waren op weg naar Banepa, een klein dorpje ten oosten van de Nepalese hoofdstad Kathmandu, toen de grond onder hun voeten begon te trillen. Een paar dagen later begonnen ze aan hun stage in een kinderziekenhuis. Hij als fysiotherapeut, zij als jeugdpsycholoog. Veel van de jonge patiëntjes waren getraumatiseerd. Marik en Leonie probeerden ze af te leiden en weer naar school te laten gaan.
Toen een tweede grote aardbeving het land trof, zette het stel samen met de lokale bevolking tenten op waar de ziekenhuisbedden tijdelijk konden worden ondergebracht. Ze besloten geld in te zamelen om huizen te bouwen in Melamchi, een bergachtig gebied waar meer dan duizend doden vielen. In Folia en via Facebook deden ze een oproep om te doneren. Met succes, zo blijkt nu: ze haalden 7500 euro op, waarvan een deel door Stichting Kinderen van de Wereld werd voldaan.
Het plan om huizen te bouwen bleek lastiger uit te voeren dan ze hadden verwacht. ‘Het was moeilijk de juiste mensen te vinden,’ vertelt Marik. ‘Het grootste deel van de professionele vaklui was al ingezet voor andere projecten. Ook waren er weinig goede materialen beschikbaar, want alles was uitverkocht.’ Na lang zoeken vonden ze een geschikte aannemer die de werklui zou aansturen – het stel beschikte over te weinig kennis van het Nepalees om dat zelf te doen.
(De tekst loopt door onder de foto.)
Bonnetjes en foto’s
Omdat Melamchi op een paar uur afstand van het ziekenhuis ligt en de wegen door de aardbeving bovendien slecht begaanbaar waren, konden Marik en Leonie het bouwproject niet op de voet volgen. Dat was vervelend, vertelt Leonie. ‘Je voelt je zo verantwoordelijk voor dat gedoneerde geld. Er doen genoeg verhalen de ronde over bedragen die verkeerd terecht komen. Maar het is bijna onmogelijk om alles voor honderd procent te controleren, merkten we. Je moet mensen vertrouwen.’
Van tevoren gaven ze aan zoveel mogelijk bonnetjes te willen ontvangen. Ook moest de aannemer foto’s sturen van de voortgang. Maar toen hij na een paar weken nog steeds niets had laten horen, begonnen Marik en Leonie achterdochtig te worden. Ze besloten naar Melamchi af te reizen. Daar werden ze blij verrast: er stonden al enkele gebouwen overeind, waaronder een buurthuis waar bewoners elkaar konden ontmoeten. In sommige huizen woonden zelfs al families.
Traumaverwerking
Toen Marik en Leonie dit voorjaar via Skype aan Folia vertelden over hun ervaringen in Nepal, kwamen ze allebei nuchter over. Nog steeds kijken ze met een gevoel van vanzelfsprekendheid terug op hun vrijwilligerswerk: ze zouden het zo weer doen. De twee zijn zelfs al bezig met een nieuw project. Het bedrijf van Leonies vader doneerde veertig laptops, die ze naar Nepal willen vervoeren. Het is de bedoeling dat ze terechtkomen bij het kinderziekenhuis waar ze hebben gewerkt.
Toch kwam later, toen ze allebei weer in Nederland waren, pas de echte schok. Vooral Leonie wordt nog regelmatig emotioneel als ze terugdenkt aan Nepal. ‘Omdat de Nepalezen zo angstig waren, probeerden wij de realiteit te bewaren. Ik voelde me verantwoordelijk voor de kinderen in het ziekenhuis en wilde sterk zijn voor hen. Ik heb me echt groot gehouden, concludeer ik nu. Pas later besefte ik wat we eigenlijk hadden meegemaakt.’
(De tekst loopt door onder de foto.)
Ze krijgt traumaverwerking in de vorm van EMDR-therapie, een behandelmethode die helpt om heftige herinneringen te vergeten. Eén beeld staat nog steeds op haar netvlies geprint. ‘In Melamchi zagen we een familie die alles kwijt was geraakt en een tentje aan de oever van de rivier op had gezet. De moeder was overleden, de vader keek ontredderd voor zich uit. In de hoek van een tent zat een jongetje te bibberen. Hij durfde ons niet aan te kijken. Er hing zó’n verdrietige sfeer. In één blik werd duidelijk wat de gevolgen waren van deze ramp. Ik werd even emotioneel, maar ging meteen weer door met dingen regelen. Nu blijkt dat ik dat moment helemaal niet heb verwerkt.’
Volgens Marik zit het in de Nederlandse cultuur om na een ramp zo snel mogelijk verder te gaan. ‘Meteen na de aardbeving begonnen wij al in oplossingen te denken. Ik liep door het puin en dacht: dit kunnen we nog gebruiken, dat ook. We wilden meteen in actie komen, maar voor de Nepalezen was het veel te vroeg. Zij begonnen pas na een maand na te denken over de wederopbouw van hun land. Ze moesten eerst verwerken wat er was gebeurd en zochten daarvoor steun bij elkaar. Terugkijkend is daar veel voor te zeggen.’
Een half verhaal
Allebei hebben ze veel geleerd van hun verblijf in Nepal. Over de Nepalese cultuur, maar ook over hun eigen leven. Marik: ‘Het was bizar om een keer echte doodsangst te voelen en puur op adrenaline verder te leven. Ik kan er beter door relativeren. Als ik me nu ergens over opwind, denk ik al snel: waar maak ik me druk over? Je beseft goed wat écht belangrijk is.’
Hij heeft zich wel verbaasd over de berichtgeving in de media. ‘Journalisten filmden vaak alleen het puin en de ellende. Een gebouw dat ondanks de heftige beving overeind was blijven staan, was niet interessant. Zo ook met goede doelen: je hoort vaak alleen de negatieve verhalen, maar dat is slechts één kant van de medaille. Ik heb tientallen projecten gezien die super goed werk hebben verricht. Ook van grote organisaties.
Lees hieronder het artikel over Marik en Leonie dat in juni in Folia verscheen:
