Wetenschappelijk consultant Koko Wei (35), geboren in China maar nu al tien jaar woonachtig in Nederland, zal vanmiddag op het Amsterdam China Symposium vertellen over de verschillen tussen China en de Westerse cultuur. Hoe groot zijn die, en hoe kunnen ze overbrugd worden? 'Chinese studenten die naar Nederland komen, zijn vaak bang om domme vragen te stellen.'
Waarom bent u naar Nederland gekomen?
'Ik heb medicijnen gestudeerd in China en wilde een master in voeding doen, maar die bestond daar in 2005 nog niet. Daarom ging ik me richten op de Westerse wereld: de Universiteit Wageningen stond heel goed aangeschreven. Voor mijn werk heb ik heel vaak contact met China, en ik begeleid ook Chinese studenten. Ik heb gemerkt dat er veel verschillen tussen beide landen zijn en vind het interessant om me daarin te verdiepen.'
Waar lopen Chinese studenten in Nederland tegenaan?
'In China zijn studenten meer gewend om passief te leren. Docenten geven hen informatie en zij maken aantekeningen. In Nederland is het onderwijs veel interactiever, je moet zelf vragen stellen. Chinese studenten die in Nederland komen studeren, hebben het daar moeilijk mee. Ze zijn vaak bang dat ze domme vragen stellen. Waar Chinezen heel introvert zijn, zijn Nederlanders juist heel open.'
Waar lopen Nederlandse studenten tegenaan als ze naar China willen?
'Dat vind ik moeilijk te zeggen. Ik heb veel voorbeelden van Chinese studenten in Nederland, maar geen van Nederlandse studenten die naar China gegaan zijn. Ik denk dat het voor hen wel makkelijker is zich aan te passen. In Nederland zijn mensen dan wel open, maar ze zijn ook gehecht aan hun cultuur. Chinezen kunnen veel makkelijker veranderen.'
Welke verschillen vond u zelf opvallend toen u naar Nederland kwam?
'Ik ben hier nu tien jaar, maar in het begin had ik wel echt te maken met een cultuurshock. Alleen al door het onvoorspelbare weer! Een leraar zei dat ik een griepprik moest nemen, maar ik deed het niet. Toen ik toch ziek werd, wilde ik het niet tegen hem vertellen. In China zou een leraar zeker boos zijn geworden omdat je zijn advies niet had opgevolgd, in Nederland zijn leraren gelukkig begripvoller. Maar er waren ook negatieve dingen. Op een gegeven moment moest ik voor mijn studie een proefje doen met een bepaalde machine. Die moest je reserveren, maar het kwam weleens voor dat meerdere mensen hem tegelijk wilden gebruiken. De collega die eerst zo vriendelijk was, werd toen opeens heel competitief. In China zijn mensen veel rustiger. Na tien jaar ben ik er wel aan gewend, ik ben nu zelf ook wel een beetje een dominante Nederlandse zakenvrouw.'
Waarom is het zo belangrijk om Chinezen en Nederlanders over de verschillen tussen hen te vertellen?
'Ik run een online magazine in het Chinees (alleen in China te raadplegen, red.), waarin ik schrijf over de culturele verschillen tussen China en de Westerse wereld. Eén van mijn populairste artikelen gaat over de manier waarop er met de vermissing van het Maleisische vliegtuig vorig jaar en het neerstorten van MH17 een paar maanden later, omgegaan werd. Daar zaten veel verschillen tussen. In Nederland was bijvoorbeeld meteen veel aandacht en hulp voor de nabestaanden, in China bleef dat achter.
'Mijn belangrijkste doel is om met het tijdschrift Chinezen te informeren over de Westerse wereld. Ze weten bijvoorbeeld vaak niet dat er ook grote verschillen zijn tussen Westerse landen onderling. En wellicht kunnen ze in China leren van de Nederlandse rationele manier van denken en onze openheid. Facebook en YouTube zijn bijvoorbeeld nog steeds geblokkeerd in China, vanwege de censuur van de overheid op persvrijheid.
'Andersom vind ik het ook belangrijk om Nederlanders te leren over de culturele verschillen, want veel problemen op het werk worden door die verschillen veroorzaakt. Als we meer kennis over en begrip voor elkaar hebben, zullen er minder snel problemen ontstaan. Ik hoop dat ik Nederlanders kan vertellen hoe ze het beste kunnen communiceren met Chinezen. Dan zullen Chinese studenten die in Nederland komen het hopelijk ook minder moeilijk hebben.'
Het Amsterdam China Symposium vindt om 13.30 plaats op de HvA, locatie Fraijlemaborg. Naast Koko Wei zal onder anderen de Chinese ambassadeur in Nederland aanwezig zijn.