‘Wie vindt het stijgende toerisme in Amsterdam een probleem? O, dat is wel een flinke meerderheid.’ Tijdens Room for Discussion in het Roeterseilandcomplex vanochtend werd gepraat over de ‘disneyfication’ van Amsterdam. Is de stad echt op weg een groot pretpark voor miljoenen toeristen te worden?
Aan de ene kant van de bank zit Kajsa Ollongren, zelf ook UvA-alumnus. Namens D66 is ze wethouder van Amsterdam, met onder meer de portefeuilles Economie, Lucht- en Zeehaven, Monumenten, Kunst en Cultuur, Lokale Media, Deelnemingen en Stadsdeel Centrum. Aan de andere kant zit Stephen Hodes, toerismedeskundige en tevens de oprichter van LAgroup, een adviesbureau dat zich bezighoudt met de vrijetijds- en cultuursector.
Het interviewprogramma draait voor de gelegenheid helemaal om Amsterdam. ‘Deze stad is uniek: haar kosmopolitische aantrekkingskracht heb ik nog nergens anders gezien,’ beweert Stephen Hodes. Vooral de balans tussen bewoners, bezoekers en bedrijven is volgens hem uniek. Maar juist die balans dreigt nu verstoord te worden door het toerisme, zo vertelt hij. Het aantal bewoners groeit met 1 procent per jaar, het aantal toeristen met 10 procent.
Touringcars weren
Als we nu niets doen, wordt het centrum van Amsterdam overgenomen door toeristen, zegt Hodes. ‘Als zelfs een toerist zegt dat toeristen de stad overnemen, moeten we dat echt zien als een waarschuwing. Amsterdam is koploper in het toerisme in Europa, dus moeten we ook koploper zijn in het beleid.’ Als gidsstad moet Amsterdam zich volgens Hodes onder andere onderscheiden door een restrictief hotelbeleid en het weren van touringcars uit het centrum. We moeten grote stappen nemen, want ‘het probleem komt ook niet geleidelijk naar ons toe’.
Kajsa Ollongren betwijfelt echter of er iets tegen te doen is. ‘De gemeente kan niet zomaar zeggen dat ze meer of minder toerisme wil. De wereldwijde tendens is dat er meer toerisme komt, omdat het gemakkelijker is geworden om te reizen. We kunnen en willen geen hek om de stad zetten. Maar we kunnen wel nadenken over het soort toerisme dat goed is voor de stad: toeristen die langer blijven, zijn economisch interessanter.’ Ollongren is meer voor de geleidelijke aanpak. ‘Touringcars kunnen niet van de ene op de andere dag uit de stad worden verbannen.’
Airbnb-beleid
Beiden benadrukken ook het belang van sociale huurwoningen, om ervoor te zorgen dat ook armere mensen in de stad kunnen blijven wonen. Bovendien moeten de airbnb’s aangepakt worden: ‘Als de stad een hotelbeleid gaat voeren, moet er ook airbnb-beleid komen.’ Is het dan een idee om de toeristen meer over de Randstad te verspreiden? Ollongren vindt van wel, maar Hodes weet beter. ‘Dat proberen we al 30 jaar, maar is nog steeds niet gelukt. Op papier is het een goed idee, maar in de praktijk werkt het niet.’
Hodes blijft in ieder geval tot de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 proberen om mensen bewust te laten worden van de urgentie. ‘Maar het is wel een beetje vechten tegen de bierkaai. Alsof er een tsunami aankomt en ik hem in mijn ééntje probeer tegen te houden.’ Ollongren is optimistischer; volgens haar hebben we in 2030 gewoon nog een diverse stad. Geen monocultuur, dat is het belangrijkste doel. ‘Maar dat moeten we wel samen doen: als iedereen met een gerust hart gaat slapen, gebeurt er niks.’