Overal aan de UvA vinden debatten plaats over werkdruk, huisvesting en financiën. Ook de gedeelde UvA-VU-tandheelkundefaculteit Acta ging gistermiddag in gesprek met studenten en medewerkers over de toekomst. Daarbij kwam ook het D-woord ter sprake. VU-collegevoorzitter Jaap Winter zei het voor het eerst hardop: ‘Het afsluiten van rentederivaten had niets te maken met speculatie. Het was een verstandige keus die helaas voor iedereen verkeerd heeft uitgepakt.’
Het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (Acta) verhuisde in 2010 van het uitgeleefde en afgeschreven pand in Slotervaart naar een splinternieuw pand aan de Zuidas. Er was flink wat geld voor geleend, maar er stond ook wat: een gigantische tandartsenpraktijk met een allure die niet onder doet voor de aanpalende bankkantoren. ‘Was dat nu allemaal nodig? Hadden we niet veel beter in Slotervaart kunnen blijven zitten en het pand ter plekke wat renoveren,’ was een van de vragen uit de zaal, waar naast een veertigtal medewerkers en studenten, ook VU-collegevoorzitter Jaap Winter, UvA-rector Dymph van den Boom en Acta-decaan Albert Feilzer aanwezig waren.
‘Wat hadden we dan moeten doen,’ repliceerde Feilzer. ‘Het pand handhaven en renoveren? Het zat vol met asbest en voldeed eenvoudig niet meer aan de eisen van de tijd.’ Toch liet Feilzer doorschemeren dat het nieuwe pand ook niet optimaal was.
Feilzer: ‘In principe hebben we ruimte over. Dat zouden we kunnen afstoten zodat het door andere afdelingen kan worden gehuurd. Dat lijkt me niet alleen een verantwoordelijke keus, maar ook een middel om te bezuinigen.’
Acta-decaan Albert Feilzer
'Derivaten waren een verstandige keus'
Aan de orde kwamen ook de rentederivaten die UvA en VU beide hebben afgesloten om renteschommelingen op te vangen. Zowel UvA als VU hebben grote sommen geld geleend om te voorzien in hun huisvestingsbehoefte.
Winter: ‘Universiteiten zullen structureel geld moeten lenen om aan de verantwoordelijkheid voor onderwijs en onderzoek te voldoen.’ Daarbij moet worden gewaarborgd dat er niet te veel rente wordt betaald. In het verleden werden leningen vaak afgesloten voor vier of vijf procent rente.
Om te voorkomen dat de rentelastaten bij wisselende koersen de pan uitrijzen, sluiten organisaties vaak een soort renteverzekering af.
Winter: ‘Dat was in het verleden een heel verstandige keus. Het had niets te maken met speculatie, maar heeft helaas voor iedereen verkeerd uitgepakt. Niemand wist toen dat je nu bijna voor niets kunt lenen.’ Daarin werd hij bevestigd door UvA-rector Van den Boom.
'De papierwinkel ben je ook zelf'
Bij het Acta-debat werd – evenals op andere faculteiten – flink geklaagd over de enorme bureaucratie en werkdruk die de afgelopen jaren is ontstaan. Veel medewerkers hebben het gevoel dagelijks te worden overspoeld door een onnodige papierwinkel. Maar volgens Winter is het te makkelijk om steeds naar Den Haag en/of bestuurders te kijken.
‘De papierwinkel, dat ben je ook zelf. De papierwinkel wordt vaak gezien als een soort veiligheidsklep voor gevallen waarin het werk of de taak opeens moeilijk wordt. We leven niet meer in een wereld waarin we zelf kunnen doen en laten wat we willen, zonder daarvoor verantwoording aan de maatschappij te hoeven afleggen. Maar het detailniveau waarop we dat doen, wordt veelal niet geëist. Wat je doet, moet je aantonen en is beschreven in een proces, maar iedereen moet misschien ook eens wat meer lef tonen en niet alle processen slaafs volgen.’