Steeds meer opleidingen kiezen voor een volledig Engelstalig programma. Maar wat betekent dat eigenlijk voor de docent en voor het lesgeven, als Engels verandert van een tweede taal naar een 'medium of instruction'? Die vraag stelden tientallen docenten van de HvA zich gisteren tijdens de bijeenkomst Mind the Gap, georganiseerd door Studentenzaken in samenwerking met de British Council.
Keynote-speaker Tom Spain schetst een situatie: een student moet een verslag inleveren, en heeft hierover een gesprek met de docent. Na enkele minuten staat de student gefrustreerd op en vertrekt. Waar ligt dit aan? vraagt Spain, die ingevlogen is uit Madrid als docent ‘English as medium of Instruction’ (EMI). Er ligt, zo vertelt hij, duidelijk een onvermogen bij de docent om een boodschap over te brengen en goed te communiceren met de student. Dit kan aan zijn of haar ‘teacher skills’ liggen, maar waarschijnlijker ligt het aan het niveau van het Engels.
Herkenbaar, vinden de docenten die even later zijn korte workshop volgen over precies dit onderwerp. Want het spreken in een vreemde taal werpt een barrière op in het klaslokaal. Niet alleen de interactie met Nederlandse studenten verandert, daar komen nu ook internationale studenten bij: met allemaal verschillende culturele achtergronden. En daarbij is het maar de vraag of de student zich zelfverzekerd genoeg voelt om een vraag in het Engels te stellen, en of de docent het Engels genoeg beheerst om vragen over zijn vak te beantwoorden.
Tijdens de workshop denken docenten na over studentparticipatie
Studentparticipatie
Volgens Spain is er een essentieel punt waar docenten die in het Engels lesgeven rekening mee moeten houden: is de Engelse spreekvaardigheid van studenten voldoende om een vraag te stellen of om een open vraag te beantwoorden in een klas vol medestudenten?
En als dat lastig is, zijn er dan andere methodes om studenten toch bij je les te betrekken? Een van de docenten heeft hier een oplossing voor: Twitter. Via een Twitterbox kunnen studenten vragen stellen zonder dat ze daarbij hun hand op hoeven steken. Of via sms, stelt een andere docent. Dit gebeurt al, voegt hij toe. Hiermee zou je bovendien de culturele barrière kunnen slechten die komt kijken bij lesgeven in het Engels. Spain geeft het voorbeeld van Chinese studenten: ‘De Europese cultuur van studentparticipatie kennen ze helemaal niet in China. Een Chinese student zal niet zo snel zijn hand opsteken.'
Docent Engels in de klas
Een andere oplossing, waar nu al mee gewerkt wordt, is dat docenten Engels worden aangesteld om docenten te helpen met Engels in de klas. Het is een van de vragen die terugkomt in de workshopsessie: wat kan een docent Engels voor vakdocenten betekenen? Hij moet een vertrouwenspersoon zijn om over Engels te praten, stelt een docent. En docenten controleren op hun gebruik van Engels, stelt een ander. Of hij kan dienst doen als een vertaler van instructies en opdrachten.
Een ding is duidelijk: een docent Engels wordt wel gewaardeerd, want docenten zijn nog niet helemaal zeker over hun gebruik van Engels. Het is ook nogal wat, stelt een van de docenten: naast de toenemende werkdruk wordt er nu ook nog verwacht dat docenten les gaan geven in het Engels. ‘En zo vanzelfsprekend is dat niet eens, want alleen al omdat ik een masterdiploma heb wordt er vanuit gegaan dat ik Engels spreek. Maar mijn master was gewoon in het Nederlands.’ Dat laatste citaat is overigens vertaald uit het Engels.