Koninginnedrama in Crea

In een zelden vertoonde, van spanning zinderende openbare gezamenlijke vergadering van de centrale studentenraad (CSR) en de centrale ondernemingsraad (COR) van de UvA heeft collegevoorzitter Louise Gunning vanmiddag in de Theaterzaal van Crea diep in het zand moeten bijten: de oprichting van de Amsterdam Faculty of Science (AFS) kreeg geen instemming van de medezeggenschap.

Nadat een groot deel van de leden van de gezamenlijke vergadering (gv) een stemverklaring had afgelegd werd een schriftelijke stemming gehouden onder de 27 aanwezige gv-leden. Daaruit bleek dat dertien leden tegen de AFS waren en elf voor. Er waren drie onthoudingen. Daarmee was er geen meerderheid voor de AFS. Toen de uitslag van de stemming bekend werd gemaakt klonk er een luid gejuich vanuit de zaal, waar een groot aantal anti-AFS-studenten aanwezig waren.

Vlaamse decaan al benoemd

Er was lang uitgekeken naar deze gv, die al verschillende keren was uitgesteld: zij zou eerst plaatsvinden begin oktober, werd uitgesteld naar begin december en vond uiteindelijk vandaag plaats. Steeds was het argument voor uitstel dat de gv over onvoldoende informatie beschikte om tot een afgewogen stemming te kunnen komen over de voorgenomen bèta-samenwerking tussen UvA en VU. De medezeggenschapsorganen van de VU meenden afgelopen woensdag wel voldoende informatie te hebben en gingen - onder voorwaarden - akkoord met de oprichting van de AFS.

Uiteindelijk besloot gv-voorzitter Sam Quax – tevens voorzitter van de CSR – dat ook de medezeggenschapsorganen van de UvA nog voor het nieuwe jaar een stemming zouden moeten houden over de AFS, want de nieuwe faculteit moet – althans dat is het plan – op 1 januari van start gaan. Op die datum gaat ook de reeds aangenomen decaan van de AFS – de uit Leuven overgekomen Vlaamse bestuurder en hoogleraar Karen Maex – van start.

Zodoende was er vandaag een gv bijeengeroepen. Die vond plaats in Crea, waar vanochtend ook een – reeds geplande – vergadering plaatsvond van het College van Bestuur (CvB) en de raad van toezicht van de UvA. CvB-leden bleven na afloop van die vergadering in Crea om aanwezig te zijn bij de stemming over de AFS. De gv – die om elf uur begon en op een stemming over de AFS moest uitlopen – werd bij aanvang door Quax al direct geschorst tot twaalf uur. Aanleiding daarvoor was een brief (zie hier pagina 1 en hier pagina 2 van de brief ) die het CvB te elfder ure aan de gv had doen toekomen en waarin een aantal toezeggingen stond over kwesties waar de gv steeds haar twijfel over had gehad. Die toezeggingen hadden onder meer betrekking op instemmingsrechten die de gv wilde hebben op het samenvoegen of schrappen van opleidingen, het besturingsmodel van de nieuwe faculteit en het (financiële) allocatiemodel.

Iris Breetvelt
Toen er uiteindelijk – na een tweede schorsing – gestemd zou worden,  bleek COR-lid Iris Breetvelt spoorloos. Dat wil zeggen: ze was vertrokken, omdat ze elders verplichtingen had en kon niet eerder dan rond drie uur weer aanwezig zijn.  Omdat Quax wilde dat zij aanwezig was bij de stemming – Breetvelt staat bekend als een uiterst kritisch lid van de COR en niet per se als een voorstander van de AFS - werd de vergadering tot dat tijdstip uitgesteld. Maar uiteindelijk zaten de 27 stemgerechtigde gv-leden rond drie uur aan de vergadertafel in de Theaterzaal, waar ook Louise Gunning aanschoof om nog enige aanvullende vragen te beantwoorden en/of toezeggingen te doen.

En die toezeggingen kwamen er: op verzoek van COR-lid Jonneke Bekkenkamp zegde Gunning toe dat samenwerking niet verplicht zal worden opgelegd. Gunning: ‘Niemand hoeft samen te werken als hij het niet wil.’ Ook  COR-lid Iris Breetveld, die zei bevreesd te zijn dat de AFS zal leiden tot een flinke toename van de werkdruk, kreeg een toezegging van Gunning: een jaarlijkse meting van de werkdruk binnen de AFS waarbij de gv zou worden betrokken bij de ontwikkeling van het meetinstrument. Ook zegde Gunning toe dat er geen extra bezuinigingen zouden komen op de AFS. ‘Tenzij het Rijk tussen nu en 2017 drastisch gaat snijden in de rijksbijdrage. Dan heeft de AFS daar, evenals de andere faculteiten,  last van.’  Ook de studenten kregen een toezegging van Gunning: ze zegde toe dat de facultaire studentenraad van de FNWI – de bètafaculteit van de UvA – instemmingsrecht krijgt bij het vaststellen van het faculteitsreglement van de AFS.

Lege huls
Uiteindelijk was het om tien over vier tijd voor het (vrijwillig) afleggen van een stemverklaring. Die legde niet iedereen af, waardoor het nog niet direct duidelijk was wie voor of wie tegen zou stemmen. COR-voorzitter Radboud Winkels legde wel een stemverklaring af. ‘De kansen die ik zie liggen bij de AFS zijn te belangrijk. Laten we zorgen dat het plan dat er nu ligt in de loop van het proces nog beter wordt. Ik stem voor.’ COR-lid Jonneke Bekkenkamp zei ook voor te gaan stemmen. ‘Door alle toezeggingen is het AFS-plan nu zo’n lege huls, we kunnen er nog alle kanten mee op. Dan kun je net zo goed instemmen.  Ik stem dus ook voor.’  Daar stond tegenover dat de overgrote meerderheid van de CSR bij de stemverklaring al aangaf tegen te gaan stemmen. En zulks geschiedde: van de veertien CSR-leden stemden er twaalf tegen, waaronder gv- en CSR-voorzitter Quax.  Hij noemde de AFS  ‘een vechtcoalitie’ waarvan hij vreesde dat de nieuwe decaan Maex er niet mee uit de voeten zou kunnen in Europa.

Eerst een borrel
En daarmee lijkt het lot van de AFS  op dit moment  bezegeld:  de nieuwe faculteit komt er niet, althans niet volgens het huidige voorstel. Een zeer diep teleurgestelde Louise Gunning verliet na afloop van de vergadering de Theaterzaal. ‘Eerst een borrel, dan de kerstvakantie en daarin gaan we ons beraden.’

In een persverklaring hebben UvA en VU inmiddels laten weten dat er op 9 januari een vergadering zal zijn van de gezamenlijke CvB’s van UvA en VU over de nu ontstane situatie. De reeds benoemde decaan Karen Maex is zeer teleurgesteld,  zo laat ze per telefoon weten. ‘Dit is niet de beste strategische beslissing die men had kunnen nemen. We zullen in januari zien hoe we nu verder gaan.’