Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
actueel

Studenten spelen 'Romeinse Tragedies' in Stadsschouwburg

Maartje Geels,
15 december 2013 - 09:10
De acteurs staan naast elkaar opgesteld, stuk voor stuk gekleed in een comfortabele joggingbroek. Blote voeten schuifelen over de kale, betonnen vloer. In de kale, ongezellige repetitieruimte van het muzyQ-gebouw is het in eerste instantie lastig om je voor te stellen dat diezelfde groep jonge acteurs in minder dan drie weken tijd op het toneel van de Amsterdamse Stadsschouwburg zal staan.

Afgepeld
De repetities van Romeinse Tragediesdoor Studenten Toneelvereniging Amsterdam (STA) zijn in volle gang. ‘Nu serieus jongens! Saddam Hoessein gaat spreken!’ Hoessein is in werkelijkheid een klein blond meisje dat haar tekst met veel overtuiging brengt. De oorspronkelijke voorstelling, gespeeld door Toneelgroep Amsterdam, duurt ruim zes uur. Voor een ommezwaai naar het amateurtheater was een flinke bewerking nodig. Regisseur Eline Loomans kleedde drie tragedies van Shakespeare (Coriolanus, Julius Caesar en Antonius en Cleopatra) eerst helemaal uit, om het met een groep van twaalf jonge acteurs een complete nieuwe invulling te geven. Loomans: ‘Afgelopen zomer las ik de bewerking van Ton Kleijn voor het eerst. Om het geschikt te maken voor het studententoneel heb ik de tekst helemaal afgepeld. De thematiek is in tact gebleven maar door de drie stukken terug te brengen naar de kern, heb er een bewerking van anderhalf uur van kunnen maken. In Coriolanus bijvoorbeeld staat oorlog centraal. Vanuit dat thema ben ik het script opnieuw gaan invullen.’

De energie van de groep is aanstekelijk. Tussen de scènes door wordt er veel gelachen en sfeer is jolig en studentikoos. Toch waakt Loomans ervoor dat de aandacht gefocust blijft. ‘Kom op jongens, nog een keer, maar maak het groter!’ Een ademhalingsoefening volgt. Vanaf het moment dat de openingsregel van een scene uit Julius Caesar gesproken wordt, vergeet je als toeschouwer dat je met amateurspelers te maken hebt. Hier en daar worden wat tekstfoutjes gemaakt en een enkeling raadpleegt af en toe het script, maar aan overtuigingskracht ontbreekt het niemand. Een bijzonder gegeven: geen enkele speler heeft namelijk een acteeropleiding gevolgd.

Generale repetitie Studenten Toneelvereniging Amsterdam

Van de tweehonderd leden die STA rijk is, kan maar een klein deel deelnemen aan het samenwerkingsproject met Toneelgroep Amsterdam (TGA). ‘Dit jaar doen we Romeinse Tragedies, eerder hebben we Angels in America gespeeld’, vertelt Loomans trots. Officieel is het uitwisselingsproject tussen het Nederlands amateurtoneel en TGA afgelopen, maar de samenwerking met STA staat nog steeds. ‘We zijn er ontzettend blij mee. We mogen van de Rabozaal en het oorspronkelijke decor gebruikmaken. Bovendien heeft onze groep onlangs een workshop gehad van Hans Kesting (vaste acteur bij TGA, red.).'

Niet alleen Shakespeare staat op het programma: jaarlijks brengt STA diverse toneelstukken op de bühne waaronder een dansvoorstelling. Een rol in de Romeinse Tragedies is echter niet voor iedere speler weggelegd. ‘Iedere acteur heeft auditie moeten doen’, vertelt Loomans. ‘Ik wilde hun energie kunnen voelen, de selectie zelf doe ik op intuïtie.’ De twaalf gelukkigen zijn dan ook flinke doorzetters. Twee keer per week wordt er gerepeteerd op vaste avonden, in blokken van drie uur. Ook nam Loomans de groep mee op trainingsweekend. Om elkaar beter te leren, maar ook om uren achter elkaar te oefenen met acteren.

Energiek en explosief
Halverwege de repetitie komt ‘Coriolanus’ binnen. ‘Mooi, we gaan zo je sterfscène repeteren!’ begroet Loomans de jonge acteur. Na een korte onderbreking steken de acteurs één voor één van wal met een indrukwekkende monoloog. PANG! galmt het plotseling door de ruimte. Caesar staat op. Dan wordt de dramatische sfeer ineens doorbroken door een schaterend lachsalvo: een van de ‘lijken’ maakt het zich op de vloer iets te comfortabel.


Naarmate de repetitie vordert bewijzen enkele studenten zich als begenadigd acteur. Ook als het tegen tienen loopt en er geklaagd wordt over vermoeidheid en hoofdpijn, wordt er stoïcijns doorgewerkt. Toch is het aansturen van een groep van jonge acteurs voor Loomans niet altijd eenvoudig. ‘Zet zeventien mensen bij elkaar die heel erg van theater houden, en je krijgt een energieke en explosieve groep. Om dat in de goede richting te sturen is soms behoorlijk intensief.’


'Iedere voorstelling is een risico'
De kunst is volgens Loomans om die energie ook om te zetten in creativiteit. ‘Een deel van de teksten komt van de acteurs zelf. Hun alledaagse ergernissen zijn bijvoorbeeld in het script verwerkt. Ook laat ik ze soms een thuisopdracht maken. Oorlog vormt bijvoorbeeld een belangrijk thema in de stukken, ik wil dat acteurs zich in de situatie van hun personages leren verplaatsen. Mijn opdracht is dan bijvoorbeeld: wat zou je vragen aan een jongere in Syrië?’


Bang voor de massale Schouwburg is Loomans niet. ‘Met iedere voorstelling die je maakt neem je een risico, studenten of niet. Als je op safe speelt is het bij voorbaat gedoemd te mislukken.’


Iets na tienen komt er aan de repetitie een eind. Ter afsluiting wordt er een groepsoefening gedaan waarbij de acteurs in een kring staan, oerkreten laten horen en ondertussen hard op de grond stampen. Dan is het tijd voor bier in de kantine. Loomans kijkt de groep tevreden na. ‘Het blijven studenten, ze willen alles perfect snappen. Maar sommige dingen moet je niet dooddenken, die moet je gewoon voelen. Dat is de uitdaging.’

Romeinse Tragedies is 20 en 21 december te zien in de Stadsschouwburg Amsterdam. Kaarten kosten voor studenten tien euro en zijn te reserveren via de website van STA

Lees meer over