Palestijnse student Tariq Abu Khalefa: ‘Bang dat het zwart voor m’n ogen zou worden’
Masterstudent privaatrecht Tariq Abu Khalefa (33) raakte na 7 oktober 2023 in een maandenlange depressie terecht. In één klap stond de wereld van de UvA-student met Palestijnse wortels volledig op z’n kop, zowel privé als op de universiteit. Toch wist hij, al tijdens zijn studietijd, een carrière als jurist op te touw te zetten.
Een paar weken geleden maakte de UvA bekend alle resterende samenwerkingen met Israël te willen verbreken. Wat dacht je toen je dat hoorde?
‘Ik had daar dubbele gevoelens bij, omdat het pas een paar weken terug gebeurde, terwijl wat zich daar afspeelt al heel lang gaande is. Dan heb ik het nog niet eens per se over 7 oktober, maar ook voor die tijd al. Kinderen die worden vermoord, mensen die worden ontvoerd. Ik ben er blij mee dat de UvA de stap nu heeft genomen en ik snap dat het allemaal niet zo snel gaat, maar het is wel lang stil gebleven. Lange tijd keek er niemand die kant op. Het is heel goed dat het uiteindelijk gebeurd is, maar wel veel te laat.’
Hoe heb jij de afgelopen jaren aan de UvA beleefd?
‘Heel lastig. Het is voor mij een superbeladen onderwerp om over te praten, dus dat doe ik niet makkelijk, maar het was echt een hele moeilijke tijd. Ik heb contacten in Palestina; kennissen en vrienden. Van hen kreeg ik beelden en berichten te zien, het was moeilijk om dat te verwerken. Ik raak er ook echt geëmotioneerd van als ik er over praat.’
‘De demonstraties aan de UvA waren voor mij wel een lichtpunt. Ik zag dat er heel veel mensen waren die het ook begonnen te begrijpen, en die voor de Palestijnen opstonden. Ik had dat eigenlijk niet verwacht. Ik kende de UvA niet zo goed, en ben vaak een beetje teruggetrokken, maar toen ik die demonstraties zag kreeg ik daar wel een warm gevoel van. Niet alleen op de UvA trouwens, maar ook in de rest van Amsterdam. Ik zag mensen die voor de Palestijnen opstonden, en zich ervoor uitspraken. Dat gaf me een fijn gevoel.’
En hoe de universiteit zich opstelde?
‘Daar zat ik wel mee. Ik voelde me onbegrepen. De beelden die ik binnen zag komen, dat was voor mij heel heftig. Zo’n universiteit die staat voor rechtvaardigheid, daar verwachtte ik wel wat meer van. Al moet ik zeggen dat de docenten tijdens de lessen wel veel begrip toonden. Het leek alsof zij een heel ander beeld hadden dan het bestuur. Zij snapten hoe de situatie daar was en zagen het hele plaatje.’
Tariq Abu Khalefa werd geboren in Rusland, waar zijn Palestijnse ouders begin jaren ‘90 terechtkwamen, nadat zij via Irak hun thuisland waren ontvlucht. In 2003, op elfjarige leeftijd, verhuisde hij samen met zijn gezin naar Nederland, waar zijn vader als ingenieur aan de slag kon. Hoewel veel familieleden, net als zijn ouders, Palestina inmiddels hebben moeten verlaten, heeft Abu Khalefa nog altijd veel contacten in Gaza. Een aantal van hen kwam de afgelopen jaren om het leven tijdens bombardementen. Wanneer hij hierover vertelt, heeft hij het zichtbaar moeilijk.
Je zei al dat je geen spraakzaam type bent als het op gevoelige onderwerpen aankomt, waarom besloot je toch op dit interviewverzoek in te gaan?
‘Ik wilde dit verhaal toch graag een keer vertellen. Ik ben heel blij met wat er nu al is bereikt door studenten aan de universiteit, en ik hoop door hieraan mee te werken ook enig begrip te kunnen creëren.’
Ben je zelf bij demonstraties betrokken geweest?
‘Niet echt. Ik was er niet bij betrokken, maar ik zag het wel. Ik stond zelf te veel middenin de hele situatie. Mensen met wie ik contact had via whatsapp stuurden mij beelden, dat raakte me heel erg. Als ik dus ook nog eens op zo’n demonstratie zou staan was ik bang dat het zwart voor m’n ogen zou worden. Ik heb ook een lange tijd met depressieve klachten gelopen, dat ik alleen maar in bed lag. Dan heb ik het over vier, vijf maanden, na 7 oktober. Ik kon het gewoon niet meer aanzien. Maar dat die demonstraties plaatsvonden gaf mij wel een gevoel van rust, dat je niet in je eentje staat.’
‘Op een gegeven moment was ik ook niet meer zo heel erg bezig met wat de UvA wel of niet deed. Het werd lastig om alle details in de gaten te blijven houden. Ter zelfbescherming probeerde ik mezelf er juist een beetje buiten te houden.’
Hoe kijk jij naar de Joodse studenten die, met al die demonstraties, aangeven zich onveilig te voelen aan de universiteit?
‘Ik kan me er wel iets bij voorstellen dat iemand zich onveilig zou kunnen voelen bij het zien van een grote menigte. Zelf heb ik geen specifieke momenten gezien dat zij werden lastiggevallen. Maar natuurlijk moeten zij zich ook veilig voelen op de campus. Dat is meer dan logisch voor mij. Joodse studenten moeten door niemand worden aangevallen, niet door Palestijnse betogers en niet door iemand anders. Ik wil zelf met respect en waardigheid behandeld worden, dus datzelfde wens ik anderen ook toe.’
Abu Khalefa – die samen met zijn vrouw en twee kinderen (van zes en acht) in Beverwijk woont – begon jaren geleden op het mbo aan een opleidingstraject van de lange adem. Via het hbo wist hij zich uiteindelijk op te werken tot de universiteit, waar hij in 2021 begon met zijn rechtenbachelor. Afgelopen zomer rondde hij die af, waarna hij aan een master privaatrecht begon. In de tussentijd deed hij al de nodige werkervaring op. Als jurist, gespecialiseerd in letselschade, handelde hij al tijdens zijn studie vele zaken af.
Een jong gezin, een drukke baan, een intensieve studie en dan ook nog zo’n heftige periode op persoonlijk vlak. Was het wel eens lastig om dit alles te combineren?
‘Het was geen makkelijke tijd. Ik heb me er wel eens doorheen moeten slaan. De kinderen worden steeds drukker, het studeren wordt steeds moeilijker en dan ook nog het werk erbij. Maar ik wilde het gewoon doen. Ik vond de opleiding leuk, dus dat hielp.’
Want naast je master privaatrecht ben je dus al jaren actief als jurist. Hoe ben je daarin terechtgekomen?
‘Toen mijn nicht werd aangereden door een bus, kwam zij er niet uit met de verzekeringsmaatschappij. Dat inspireerde mij. Ik zag dat grote verzekeraars en bedrijven slachtoffers benadeelden. Met de juridische kennis die ik opdeed tijdens mijn studie merkte ik dat bepaalde dingen niet klopten. Zo ben ik begonnen. Brieven opstellen, ervaring opbouwen. Inmiddels heb ik al best wat grote zaken gehad. Nu wil ik mij verder specialiseren. Advocaat worden is uiteindelijk mijn ambitie.’
Denk je dat jij, als jurist met Palestijnse wortels, nog met een specifieke bril kijkt naar wat er de afgelopen tijd in Gaza is gebeurd?
‘Ja. Je kijkt ernaar met een andere blik. Wat ik bijvoorbeeld niet begrijp is dat er heel veel internationale verdragen zijn om mensen te beschermen, maar dat die nu niet ten volle worden benut. Op dit moment geldt het recht van de sterkste. Dat gaat in tegen een gevoel van rechtvaardigheid.’
‘Ik denk dat ik de laatste tijd sowieso meer voor rechtvaardigheid ben gaan staan. Dat pas ik toe in mijn werk, ik wil op komen voor de zwakkeren, mensen helpen die het recht niet kennen. Natuurlijk kan je letselschade niet vergelijken met wat er in Gaza gebeurt, maar het verband dat ik wel zie, is dat ik wil opkomen voor de zwakkere partij.’
