Lagere instroomcijfers, maar aantal UvA-studenten neemt weer toe

Het totaal aantal studenten van de Universiteit van Amsterdam is weer gestegen. Vorig jaar studeerden er 42.324 studenten aan de UvA, nu zijn dat er 43.039. Een toename van 1,7 procent. Dat blijkt uit voorlopige cijfers van de UvA, waarin medio oktober als ijkpunt is genomen. Definitieve cijfers volgen doorgaans pas rond februari.

Toch zijn er ook lichtpunten voor de universiteit, in de strijd tegen verdere uitdijing. De toename van het aantal UvA-studenten is lager dan voorgaande jaren. Afgelopen studiejaar steeg de studentenpopulatie immers nog met 2,7 procent, terwijl in studiejaar 2020/21 zelfs een stijging van 9,1 procent genoteerd kon worden.  

Bovendien zijn de instroomcijfers per saldo gedaald. Het aantal nieuwe eerstejaars in de bachelorfase daalde met 3,6 procent ten opzichte van vorig jaar; in studiejaar 2022/23 waren er 8.512 nieuwe eerstejaars, nu zijn dat er 8.207. Daar staat tegenover dat het aantal masterstudenten gemiddeld met 2,5 procent is toegenomen.

Numerus fixus

Om het evenwicht tussen de nationale- en internationale studentenpopulatie op de UvA te behouden en het totale studentenaantal te temperen, koos de universiteit ervoor om bij sommige opleidingen een numerus fixus in te stellen. Zo kreeg de Engelstalige variant van de psychologie-opleiding een nieuw maximum voorgeschreven. Uit de instroomcijfers hier blijkt dat het aantal Nederlandse studenten met liefst 65 procent is gestegen ten opzichte van vorig jaar, en het aantal internationale studenten met 24 procent gedaald.

Zo’n gerichte numerus fixus - dus niet voor de gehele opleiding - blijkt kortom ‘een goede manier om enerzijds de tweetaligheid van de universiteit te waarborgen, en anderzijds de internationale studentenpopulatie te reguleren,’ zegt een woordvoerder van de UvA.

Hierin maakte de UvA gebruik van een uitzondering in de huidige wetgeving. ‘Dit kon alleen bij psychologie, omdat deze opleiding je specifiek opleidt voor de Nederlandse arbeidsmarkt,’ legt de woordvoerder uit. De opleiding politicologie doet dit bijvoorbeeld niet. Daar geldt dus nog een numerus fixus voor de gehéle opleiding. Het resultaat? Met name Nederlandse studenten slaan de politcologie-opleiding van de UvA over (een daling van 53 procent).

Goed alternatief

Pas wanneer het nieuwe wetsvoorstel Internationalisering in Balans aangenomen wordt en in werking treedt, kan deze constructie ook voor andere opleidingen gaan gelden. Eerder sprak de opleidingsdirecteur van politicologie Armen Hahkverdian hier al zijn hoop over uit.

Hij deed dat naar aanleiding van het bericht dat onderwijsminister Robbert Dijkgraaf mogelijk taalbeleid zou willen hanteren binnen bepaalde opleidingen. Naar verluidt zou de minister een maximum van een derde van de vakken in het Engels hebben willen instellen.

Dat zou ‘een regelrechte ramp zijn voor een groot aantal opleidingen,’ reageerde Hakhverdian toentertijd. Uit de praktijk blijkt nu gelukkig dat een gerichte numerus fixus op de Engelstalige variant een geschikt ‘alternatief’ kan zijn, aldus de woordvoerder van de UvA.