Faculteit Economie en Bedrijfskunde koerst af op rode cijfers
Volgende maand wordt de conceptbegroting 2024 van de UvA vastgesteld. Opvallend: in de voorbereidende berekeningen daarvoor, de zogenoemde Kaderbrief, staat de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) na jaren van voorspoed opeens vet in de rode cijfers: vier miljoen in de min. Bezuinigingen liggen op de loer.
De dieprode cijfers doen denken aan de dramatische financiële situatie van de FEB rond 2010, toen er noodgedwongen een gigantische reorganisatie plaatsvond onder leiding van een interim-decaan, waarbij tientallen gedwongen ontslagen vielen en afdelingen werden opgeheven. De situatie lijkt nu minder ernstig dan toen, maar ook nu is het tekort niet zomaar weggewerkt. De zogenoemde Meerjarenraming laat een tekort zien van vier miljoen in 2024 aflopend naar 2,6 miljoen in 2027.
Wat is er de afgelopen jaren precies gebeurd dat de eens florerende faculteit nu opeens in een financieel moeras terecht dreigt te komen? Waar komt dat financiële gat vandaan? Hoe moet het worden gedicht? Decaan Roel Beetsma, die er pas anderhalf jaar zit, wil er niet veel over kwijt en geen vragen beantwoorden. ‘Je stelt goede vragen, maar die zijn allemaal voorwerp van bespreking met mijn mensen. Ik kan er dus helaas geen antwoord op geven.’
Decaanwissel
Vorig jaar was voor de FEB een jubileumjaar: de faculteit bestond honderd jaar. Na afloop van de eeuwfeesten vond ook een decaanwissel plaats: na een decanaat van tien jaar ging Han van Dissel met emeritaat. Van Dissel herinnert zich de faculteit in puike financiële toestand na te hebben gelaten, met een geschatte reserve van drie miljoen. Die reserves zijn volgens hoogleraar corporate finance Arnoud Boot ‘zelfs meer’, maar dat hoeft kennelijk niet te betekenen dat de exploitatie sluitend is, zoals nu blijkt.
Volgens Boot zijn er de afgelopen jaren een aantal dingen misgegaan op de faculteit, die volgens hem onder de radar zijn gebleven en nu boven water komen. ‘De financiële verslaglegging bleef onduidelijk, waardoor problemen te laat zijn gesignaleerd. Dan neem je een hypotheek op de toekomst. Daarnaast is op allerlei plaatsen het ondersteunend en beheerspersoneel (OBP) uitgedijd. Een andere reden is dat inkomsten uit de executive opleidingen [commerciële opleidingen voor senior managers uit het bedrijfsleven, DW] de afgelopen jaren sterk zijn achter gebleven.’
Dat financiële kwesties niet zijn opgemerkt heeft volgens hem mede te maken met het beleid van de vertrokken decaan. Boot: ‘Al onze strategische vijfjarenplannen waren gebaseerd op een kwaliteitsstrategie en niet op kwantiteit, maar de realiteit was precies anders. Van Dissel is in de praktijk telkens voor kwantiteit gegaan. Dus meer studenten, meer programma’s et cetera. Dat geeft dan even geen noodzaak om keuzes te hoeven maken, maar het holt in mijn visie wel de faculteit uit: de kwaliteit verwatert, het aandeel ondersteunend personeel dijt uit, er ontstaat logistieke en ruimtelijke frictie die geld kost en dan kom je op den duur jezelf tegen.’
Arbeidsmarkt
Boot laat de woorden ‘reorganisatie’ en ‘ontslag’ niet vallen, maar er moet wel iets gebeuren en dat hoeft volgens hem niet eens al te ingewikkeld te zijn. ‘De arbeidsmarkt is zó krap, dat ondersteunend personeel in de marktsector zo een andere goede baan kan vinden.’ Ook zou er volgens hem meer geld ‘van buiten’ moeten worden aangetrokken. ‘We moeten meer Nederlandse Veni-Vidi-Vici-beurzen binnen zien te halen, evenals Europese ERC-beurzen. Als je de wetenschappelijke integriteit goed bewaakt kan ook onderzoeksgeld van bedrijven worden aangetrokken. Op die manier blijven we internationaal meespelen.’
De kwaliteit van onderzoek moet gehandhaafd blijven, waarschuwt Boot. ‘Het massale aantal studenten aan de FEB vraagt om meer docenten, juist om de duurdere tenure tracks voor onderzoekers die een academische carrière-pad volgen en veel onderzoek moeten doen, uit de wind te houden, anders hollen we de kwaliteit van het onderzoek uit.’
Cultuuromslag
Volgens Boot moet er ook een facultaire cultuuromslag komen. ‘Mensen moeten scherper worden afgerekend op hun prestaties. Dat is niet gebeurd en dat is ook het college van bestuur aan te rekenen. Dat had het de afgelopen tien jaar vaak genoeg moeilijk met de eigen positie en heeft de faculteit onvoldoende scherp in de gaten gehouden. Zo is het niet verstandig decanen tien jaar in functie te houden. Er ontstaan dan automatismen die niet gewenst zijn.’
De conceptbegroting van de UvA wordt begin oktober vastgesteld. Bedoeling is dan dat geconstateerde tekorten uit de Kaderbrief, zoals hierboven beschreven, zijn weggewerkt.
