Folia telt af | Universiteit moet overgaan tot gedwongen ontslag
Folia bestaat komend najaar 75 jaar. De redactie blikt dagelijks met een (deel van een) artikel of video letterlijk terug op elk van die jaren en telt zo af naar 13 oktober, de dag dat ‘het mededelingenblad voor de civitas’ precies 75 jaar bestaat. Vandaag deel 34: 19 augustus 1981.
De financiële problemen van de Universiteit van Amsterdam zijn zo groot dat onvrijwillig ontslag van personeelsleden onvermijdelijk wordt. Dit schrijft het College van Bestuur van de UvA in een opzienbarende nota, die een dezer dagen aan de Universiteitsraad zal worden overhandigd. In deze zogenaamde Keuzenotitie worden de hoofdlijnen aangegeven die volgens het CvB de komende jaren het beleid van de universiteit moeten bepalen.
Het centrale uitgangspunt is dat door de bezuinigingen van de laatste jaren sluipende ontwrichting van de arbeidsorganisatie dreigt, waardoor ingrijpender en gerichter maatregelen nodig zijn dan tot heden het geval is geweest. Het CvB komt tot de conclusie dat het huidige, krappe aanstellingsbeleid (een verplicht vacaturepercentage van 10 procent) onvoldoende vruchten afwerpt. Om in de periode 1980-1986 vierhonderd fulltime arbeidsplaatsen af te kunnen stoten – het bezuinigingsscenario dat de UvA in de landelijke universitaire planning werd toebedeeld – is het volgens het College tevens noodzakelijk, dat het huidige uitgangspunt verlaten wordt dat een faculteit of centrale dienst per jaar niet meer dan 2 procent van haar formatie hoeft in te leveren. Tot nu toe werd een hoger kortingspercentage onverenigbaar geacht met een verantwoord personeelsbeleid, maar er is nu, aldus het CvB, een zodanige diepgaande herbezinning op de organisatie geboden, dat voor een aantal studierichtingen (waarschijnlijk scheikunde en natuur- en sterrenkunde) zelfs kortingspercentages van om en nabij de 4 procent per jaar onvermijdelijk zijn.
Daarnaast wordt voorgesteld om het dichtslibben van het personeelsbestand te bestrijden door op grote schaal wetenschappelijk personeel in tijdelijke dienst aan te stellen, dat zich alleen met onderwijs of onderzoek zal bezighouden. Met deze tijdelijke krachten hoopt het college het personeelsbestand in een faculteit beter af te kunnen stemmen op schommelingen in het aanbod van eerstejaars. Loopt de belangstelling voor een (sub)faculteit terug, dan eindigt in principe het dienstverband van deze tijdelijke krachten, tenzij herplaatsing bij een andere studierichting functioneel en financieel mogelijk is.
Het CvB schrijft in zijn notitie dat het zich ervan bewust is, dat met deze nieuwe maatregelen het beleid zeer ingrijpend verandert. Maar, zo wordt betoogd, het het huidige beleid lukt het de universiteit niet om de organisatie op een structureel kleinere formatie af te stemmen. Uit recente gegevens blijkt dat de gemiddelde personeelslast voortdurend blijft stijgen omdat het huidige bevorderingsmechanisme steeds meer dure wetenschappelijk hoofdmedewerkers oplevert. Daar komt nog bij dat door de krappe arbeidsmarkt het verloop onder het vaste wetenschappelijke personeel bijna verwaarloosbaar klein is geworden, terwijl bij de hoofdmedewerkers volgens het CvB mobiliteit vrijwel geheel ontbreekt. Het gevolg is, dat er onvoldoende vacatures ontstaan, waardoor de vacaturebeheersende maatregelen onvoldoende effect sorteren.
Zoals Folia vorige week al berichtte, hebben deze ontwikkelingen er mede toe geleid dat nu al halverwege het jaar bekend is dat de universiteit over 1981 ongeveer 8 miljoen tekort dreigt te komen.
Het college stelt daarom nu voor dat de faculteiten en de centrale diensten op basis van de nieuwe randvoorwaarden reorganisatieplannen gaan opstellen. Om in gevallen van onvrijwillig ontslag over uniforme toetsingscriteria te kunnen beschikken, zal het CvB op korte termijn met een bijgestelde nota voorwaarden voor reorganisatie komen, die op gemeentelijke reorganisaties gebaseerd zijn.
Omdat de Keuzenotitie via de tussenstap van een randvoorwaardenrapport uiterlijk in maart 1982 in het nieuwe universitaire ontwikkelingsplan moet uitmonden, zal het CvB de UR vragen om zijn notitie uiterlijk eind september te behandelen. Voor die datum zullen eerst de faculteiten, de centrale diensten en de Medezeggenschapscommissie (de plaatselijke vakbonden) geconsulteerd worden.
