Folia telt af | De UvA krijgt een leerstoel Minderhedenkunde
Folia bestaat komend najaar 75 jaar. De redactie blikt dagelijks met een (deel van een) artikel of video letterlijk terug op elk van die jaren en telt zo af naar 13 oktober, de dag dat ‘het mededelingenblad voor de civitas’ precies 75 jaar bestaat. Vandaag deel 35: op het snijvlak van 1982 en 1983 krijgt de UvA een leerstoel Minderhedenkunde.
‘In de Cremerbuurt in Amsterdam is op de kleuterscholen het percentage arbeiderskinderen van Marokkaanse, Turkse of Surinaamse huize de laatste jaren opgelopen van 36 naar 62 procent.’ Zo luidt het resultaat van een telling uit 1980. De helft van de klas komt uit het buitenland. Moet je dan kiezen voor buitenlandse kinderen? Of is het verstandiger om de héle klas zó les te geven dat alle kinderen aan hun trekken komen? Dit is maar een van de onderwijskundige vragen die men zich moet stellen in een samenleving die binnen korte tijd multicultureel is geworden.
Begin volgend jaar krijgt de UvA er een leerstoel bij: plus 1,7 formatieplaatsen (fte), samen met de VU. De nieuwe hoogleraar moet zich bezighouden met vraagstukken van het onderwijs aan culturele minderheden. Tegen die tijd kunnen doctoraalstudenten ook beginnen aan een nieuw bijvak: het bijvak Minderhedenkunde.
Gastarbeiders
Gastarbeiders zijn inmiddels allochtone gezinnen geworden. Geen mannen alleen meer, die hier tijdelijk werken. Nee, gezinnen worden herenigd in Nederland en zullen ook hier blijven. Ze zullen het nog moeilijk krijgen. En zij niet alleen. Allochtone gezinnen vestigen zich inde oude wijken van de grote steden, waar vaak mensen wonen die zelf ook maatschappelijk zwak staan.
Het nieuwe probleem van ongelijke kansen voor buitenlandse kinderen, is een verbijzondering van het oude probleem van de ongelijke kansen voor arbeiderskinderen. Zij leven met elkaar en dat roept spanningen op, zeker nu de economische crisis zijn intrede heeft gedaan. De overheid moet iets gaan doen en is op het ogenblik gul met het uitdelen van onderzoeksopdrachten om zo snel mogelijk kennis te verzamelen en problemen te inventariseren. Aan de universiteiten weet men dat. De UvA is dan ook druk in de weer geweest de laatste tijd en de moeite is beloond met klinkende resultaten.
Melting pot
Over de Nederlandse situatie weten we nog niet zo veel, maar aan de andere kant is het fenomeen van de multiculturele samenleving niet nieuw. In Engeland en de Verenigde Staten bestaat zo’n maatschappij en er is ook veel onderzoek naar gedaan. Onderzoeker Wietske Miedema: ‘Wie zeker weet dat aanpassing de boodschap is, ziet over het hoofd dat de melting pot-gedachte in de Verenigde Staten nooit werkelijkheid is geworden. Uit de Amerikaanse geschiedenis blijkt dat migranten zich toch blijven profileren als een etnische groep met duidelijke culturele kenmerken. Surinaamse migranten in Nederland, zijn anders dana mensen in Suriname. Migranten veranderen onder invloed van hun eigen geschiedenis én [door] de harde confrontatie met de Nederlandse werkelijkheid. Je zou kunnen zeggen dat daar een migrantencultuur uit voortkomt.’
Fragment uit het artikel ‘Buitenlanders: eigen cultuur of aanpassing’, Folia, 11-12-1982.
