Docent en klokkenluider Laurens Buijs sleept UvA voor de rechter
UvA-docent en klokkenluider Laurens Buijs sleept de UvA voor de rechter in een kort geding. Buijs werd onlangs door de UvA op non-actief gezet, maar daar gaat het kort geding niet over. De UvA krijgt een proces aan haar broek omdat zij de Klokkenluidersregeling niet naar behoren zou hebben toegepast, aldus de dagvaarding.
Het in bescherming nemen door de werkgever van klokkenluiders is nadrukkelijk de bedoeling van de Wet bescherming klokkenluiders. Buijs vindt dat de UvA hem die bescherming heeft onthouden in de nasleep van de opiniebijdrage die hij bijna vier maanden geleden schreef op de website van Folia en die tot grote en voortdurende commotie leidt op de UvA. Hij spant daarom een kort geding aan tegen zijn werkgever. De dagvaarding is in handen van Folia (lees onderaan dit artikel).
Lege hype
Buijs bevindt zich in een publicitaire achtbaan sinds de publicatie van zijn Folia-bijdrage op 18 januari. Daarin trekt hij fel van leer tegen de in zijn ogen ‘woke’ cultuur aan de Faculteit Maatschappij en Gedrag (FMG) van de UvA, in het bijzonder bij de afdeling sociale wetenschappen: sociologie, culturele antropologie, politicologie en interdisciplinaire sociale wetenschap (ISW). Buijs vindt onder meer dat de term ‘non-binair’, inmiddels ook ‘gender kritisch’ genoemd, geen wetenschappelijke basis heeft en meldde dit ook in zijn opiniebijdrage, waarin hij schreef ‘kritisch [te zijn] op het verschijnsel “non-binair” en de bijbehorende obsessie met “pronouns” (persoonlijke voornaamwoorden).
‘Dit verschijnsel zie ik als een lege hype in de hoogmoderne samenleving, zonder wetenschappelijke basis in de biologie, psychologie en antropologie’ aldus Buijs. ‘Het emanciperen van een minderheidsgroep die zich geheel buiten de “gender binary” begeeft is in mijn ogen een gevaarlijk en pseudowetenschappelijk dwaalspoor.’
Escalatie
Er kwam binnen en buiten de UvA enorm veel kritiek op (overigens ook veel bijval), en een ISW-student publiceerde op Instagram een ‘trigger warning’, waarin werd opgeroepen Buijs te schorsen, het artikel van de Folia-site te verwijderen, en steun te betuigen aan non-binaire studenten. Vanaf dat moment liep de zaak volledig uit de hand, waarna er een onderzoekscommissie werd ingesteld die momenteel onderzoek doet naar de vermeende ‘woke’ cultuur binnen de faculteit. Die commissie zal ook nader preciseren wat moet worden verstaan onder het begrip ‘academische vrijheid’, die volgens Buijs ‘wordt ondermijnd door wokisme, de heersende cancelcultuur én de radicalisering van de academische wereld, inclusief het bestuur van de UvA’.
Inmiddels is de kwestie – onder meer via uitlatingen van Buijs op sociale media en een mislukte mediation tussen de UvA en Buijs – zo geëscaleerd dat Buijs eind april op non-actief is gezet, waarbij de UvA liet weten dat zijn publieke uitlatingen over andere wetenschappers ‘onacceptabel’ en bedreigend zijn voor de veiligheid en veilige werkomgeving van wetenschappers. Hij had verschillende UvA-medewerkers in tweets bestempeld als ‘levensgevaarlijk’ en ‘extremistisch’.
Klokkenluidersregeling
Eind november vorig jaar deed Buijs – zo blijkt uit de dagvaarding – bij de klachtencommisie én bij het College van Bestuur van de UvA melding van ‘ernstige institutionele misstanden’. Hij deed daarbij een beroep op de Wet bescherming klokkenluiders én op de interne klokkenluidersregeling van de UvA. In de dagvaarding wordt artikel 8 van de klokkenluidersregeling van de UvA aangehaald. Daarin staat dat iemand die een misstand meldt ‘op geen enkele wijze mag worden benadeeld in zijn positie en rechtsbescherming geniet’. Dat gebeurt volgens Buijs niet. Daarom stapt hij naar de rechter.
Rehabilitatie
Buijs eist onder meer van de UvA dat de instelling hem rechtsbescherming biedt en allerlei zogenoemde ‘benadelingshandelingen’ ongedaan maakt. Daarmee wordt volgens de dagvaarding bedoeld het opheffen van het gebiedsverbod, de non-actiefstelling, het mediaverbod en het contactverbod, zodat hij zijn (promotie)werkzaamheden kan hervatten. Daarnaast moet de UvA zorgen voor ‘een passende rehabilitatie’ omdat Buijs zich door de hele affaire in zijn reputatie voelt aangetast. Indien de UvA daaraan niet voldoet wordt een dwangsom geëist van vijfduizend euro per dag met een maximum van vier ton.
Een woordvoerder van de UvA laat telefonisch weten de dagvaarding te gaan bestuderen.
De zitting van de kort gedingrechter vindt plaats op maandag 22 mei om 10.30 uur in de rechtbank aan de Parnassusweg.
