Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Mina Etemad (Folia)
actueel

Met nieuwe bètastudie Science & Design begeeft de UvA zich richting de techniek

Henk Strikkers,
18 mei 2022 - 11:32

In 2023 moeten de eerste UvA-studenten kunnen beginnen aan een nieuwe studie met de werktitel Science & Design. Daarmee probeert de universiteit studenten met interesse in design thinking en techniek aan zich te binden. Studenten en medewerkers van de bètafaculteit hebben hun bedenkingen, maar zien het toch positief in.

Het wordt geen technische opleiding, maar volgens universitair hoofddocent duurzame chemie en ‘kwartiermaker Science & Design’ Chris Slootweg gaat de universiteit met de nieuwe studie Science & Design wel enigszins die kant op. ‘Een technische studie als Industrial Design gaat uit van de technologische stand van zaken en focust op de optimale toepassing daarvan. Ik heb het bij ons liever over een natuurwetenschappelijke designopleiding,’ vertelt hij. ‘Wij willen echt nieuwe ontwikkelingen in gang zetten, bijvoorbeeld op het gebied van energie en duurzaamheid. Maar daarbij denken we ook meteen aan hoe het toegepast moet worden.’

Foto: Yvonne Compier
Chris Slootweg

‘Er is enorm veel vraag naar mensen die dat kunnen in de regio Amsterdam,’ vervolgt Slootweg. ‘Toen we met een grote werkgever spraken, zei hij dat projectmanagement en design thinking de eerste twee zaken zijn die hij nieuwe werknemers leert. Dat zijn precies de zaken die in ons hele curriculum terugkomen.’

 

Te weinig informatie

Wie het enthousiasme hoort waarmee Slootweg praat over de nieuwe studie Science & Design kan moeilijk geloven dat de oprichting van die opleiding dit voorjaar tot een klein opstootje op de bètafaculteit leidde. De studentenraad van de bètafaculteit probeerde met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) documenten te ontvangen over de oprichting van de studie. Een zwaar middel, vindt ook scheikundestudent en studentenraadsvoorzitter Koen Oostinga. ‘Maar we hadden het idee dat we simpelweg te weinig informatie hadden om een goede discussie te voeren,’ zegt hij.

Koen Oostinga

‘We snappen ook wel dat dit een studie in aanbouw is, en dat het curriculum nog niet af is,’ vertelt hij. Maar de startnotitie die wij hebben gekregen was wel erg onduidelijk. In het document stond slechts in beperkte mate waarom de bètafaculteit deze studie nodig heeft, en of er wel animo voor is. We hadden het idee dat we niet alle informatie kregen.’

 

Misbruik van recht

De UvA wees het Wob-verzoek af vanwege misbruik van recht. ‘Uit uw verzoek blijkt dat u niet heeft beoogd om de gevraagde documenten voor eenieder openbaar te laten zijn zoals met de Wet openbaarheid van bestuur beoogd, doch slechts om zelf in het bezit van die stukken te komen teneinde deze te gebruiken in een medezeggenschapsprocedure,’ zo motiveert de universiteit haar besluit.

‘De studie wil graag 125 studenten per jaar gaan trekken. Gaat dat ten koste van andere UvA-studies?’

‘Het was ons vooral te doen om de informatie,’ zegt Oostinga. ‘We hadden het idee dat we als raad geen goed onderbouwde mening konden vormen.’ Nadat het Wob-verzoek werd afgewezen is de raad opnieuw in gesprek gegaan met het faculteitsbestuur. ‘Wij zijn altijd in gesprek gebleven met het bestuur om de informatie alsnog te verkrijgen’

Richard de Boer

De zorgen die de raad had zijn ‘voor een deel’ weggenomen, vertelt Oostinga. Maar met name de vraag of er wel animo is, en hoe de doorstroming naar de masters is, is wat betreft de studentenraad nog niet beantwoord. ‘Maar we staan er nu wel positiever in.’

 

Docenten en ruimte

Ook de ondernemingsraad, de vertegenwoordiging van de medewerkers van de faculteit, gaf kortgeleden een positief advies. Richard de Boer, docent levenswetenschappen en lid van de ondernemingsraad, vertelt dat ‘ze er nog niet zijn, maar er nu geen reden is om ervoor te gaan liggen’. ‘Inhoudelijk vinden we het een interessante studie,’ zegt hij. ‘We hebben geen zorgen over het nut van de opleiding, maar wel over de praktische inbedding.’

Thematisch Onderwijs

Hoe het curriculum er precies uit gaat zien is nog niet helemaal duidelijk, zegt Slootweg, maar het onderwijs wordt ingericht rond vier grote thema’s:

  • Hightech designmaterialen
  • Duurzame energie & circulaire grondstoffen
  • Ontwerp met levende bouwstenen
  • Informatiewetenschappen, digitale modellering & simulatie

In het eerste jaar volgen studenten de vakken van alle thema’s, in het tweede jaar kiezen ze twee thema’s en in het derde jaar één thema. Als voorbeeld van een vak noemt Slootweg het vak ‘waterstof’. ‘Daarbij wordt dan gekeken naar de rol van waterstof als brandstof, naar waterstof in ons lichaam, noem maar op. Alle disciplines combineren we.’

‘De studie wil graag 125 studenten per jaar gaan trekken. Gaat dat ten koste van andere UvA-studies? We vinden dat de nieuwe opleiding niet moet concurreren met UvA-studies,’ zegt hij. ‘Bovendien is er de vraag waar die 125 studenten colleges moeten volgen.’ De bètafaculteit barst al een paar jaar uit haar voegen. Binnenkort wordt op Science Park het Lab42 opgeleverd, speciaal voor studenten en docenten informatiewetnschappen. ‘Maar ook dat is al helemaal volgepland,’ weet De Boer. ‘De planning van dat onderwijs wordt wel ingewikkeld.’

 

Sectorplannen

Slootweg kent de bezwaren van de medezeggenschap. Over docenten maakt hij zich niet echt zorgen. ‘De laatste jaren heeft de faculteit dankzij de miljoenen van het sectorplan Bèta & Tecniek veel onderzoekers aangenomen die nog ruimte hebben voor onderwijs,’ vertelt hij. ‘Bij het rekruteren van deze onderzoekers hebben we de oprichting van deze studie in overweging genomen.’

 

Met het recent geopende Demonstrator Lab Science Park is er volgens Slootweg bovendien al een ruimte beschikbaar voor studenten die de opleiding gaan volgen. ‘We willen gaan werken vanuit een Makerspace, waar studenten op projectbasis en met Design Thinking-methoden aan het werk gaan. Dit is een studie waarin we ruimte willen geven aan vernieuwend onderwijs. We moeten weliswaar nog meer ruimte realiseren, maar dat is work in progress.’

Science & Design

De UvA is sinds 2018 bezig met het oprichten van Science & Design. Destijds sprak de universiteit nog over ‘een technische studie’, maar dat gaat de nieuwe opleiding niet worden. Het doel dat destijds werd genoemd - ‘fundamentele kennis omzetten in design- of engineering-toepassingen’ – is er nog wel.

Vlak voordat de UvA met het plan kwam zetten de Vrije Universiteit en de Universiteit Twente samen de technische studie Mechanical Engineering op. Die studie trekt zo’n zestig eerstejaars per jaar.

Toetsen

Dat is de hele studie op dit moment nog. Deze weken legt de projectgroep de laatste hand aan het dossier voor de doelmatigheidstoets, waarbij wordt gekeken naar of er op de arbeidsmarkt vraag is naar afgestudeerden in deze richting. Daarna volgt de accreditatieprocedure. Daarbij kijkt de NVAO onder meer naar de samenhang in het curriculum, de eindtermen, en of docenten het onderwijs kunnen geven.

 

Ook de studentenraad en ondernemingsraad mogen nog over de studie oordelen. ‘Het is in principe wel de bedoeling dat deze raad dit gaat afhandelen,’ vertelt studentenraadslid Oostinga. Dat zou betekenen dat de raden nog voor de zomer over de studie gaan stemmen. Wat daaruit komt is nog ongewis. ‘We staan er positief in, maar er moeten nog wel een paar zorgen weggenomen worden.’