Bouw nieuwe Universiteitsbibliotheek UvA kan nóg duurder worden
De bouwkosten van de nieuwe UB stijgen maar door. Onlangs bleek dat de zaak wéér duurder is geworden en nu uitkomt op 128 miljoen euro. Erik Boels, directeur Financiën en Control van de UvA, licht de voortdurende kostenoverstijgingen toe. Hij antwoordt via een UvA-woordvoerder.
Heeft de huidige begrotingssystematiek iets te maken met de kostenoverschrijdingen van dit soort projecten of gaat het alleen om stijgende materiaalkosten en duurdere aannemers?
‘De UvA maakt bij bouwprojecten een inschatting van de bouw- en proceskosten om een project te realiseren. Daarbij wordt zoveel mogelijk informatie verzameld om een goede inschatting van de risico’s in een project te kunnen doen. Per kwartaal worden risicosessies gehouden waarin de risico’s worden geactualiseerd en de beheersmaatregelen geëvalueerd en bijgesteld. Tijdens deze sessies komen onder meer actuele ontwikkelingen en risico’s op tafel waaronder prijsontwikkelingen. Zo proberen we zicht te houden op de risico’s.’
Maar toch is er (opnieuw) een kostenoverschrijding geconstateerd.
‘De kostenoverschrijding van de UB is een samenspel van verschillende factoren, maar het blijkt toch nog ingewikkelder om monumentale gebouwen aan te passen aan onder andere de hedendaagse normen voor duurzaamheid en verblijfsklimaat. En bij het strippen van de monumentale gebouwen is geconstateerd dat door ingrepen in het verleden de constructieve veiligheid is verslechterd en dat deze moet worden hersteld tijdens de uitvoering van de restauratie en verbouw. Dit vraagt om veel meer inspanningen om tot goede technische en inpasbare oplossingen te komen en vraagt meer werkvoorbereiding. In een tijd met hogere materiaalkosten en in een (bouw)markt die nog nooit zo krap geweest. We leren natuurlijk veel gedurende de bouw van de UB. Die kennis passen we direct toe bij de andere projecten.’
Moet er niet ruimer begroot worden om een dergelijke stijging van de kosten binnen de begroting op te vangen?
‘In het Huisvestingsplan houden we voor de totale projectenportefeuille rekening met bouwkostenontwikkeling en proberen we een goede inschatting te maken van extra markteffecten. Dit is een extra risicoregel in het Huisvestingsplan om prijsstijgingen van projecten zo veel mogelijk op te vangen.’
UvA-bestuurder Jan Lintsen zei laatst dat we nog een kleine tegenvaller bij dit UB-project kunnen opvangen, maar niet veel meer. Hoeveel kunnen we nog opvangen?
‘In het budget voor de UB is een ruimere post 'onvoorzien' opgenomen die voor tegenvallers binnen het project is bedoeld (van 10 naar 15%). De prognose op dit moment geeft aan dat dit toereikend zal zijn. Die extra kosten hebben geen gevolgen voor het budget onderwijs en onderzoek. Stijgende kosten van renovatie en nieuwbouw vangt de UvA op binnen de begroting van het Huisvestingsplan. We kunnen dit opvangen maar fijn is het niet. Van de totale UvA-begroting mag jaarlijks maximaal 12% worden uitgegeven aan huisvestingskosten. Daar blijven we hoe dan ook binnen. Ook heeft deze kostenstijging geen gevolgen voor het budget van andere bouwprojecten.’
Dan de stijgende energielasten: is er een begrotingssysteem denkbaar dat deze kostenstijging beter opvangt of moeten we altijd accepteren dat dingen onvoorzien duurder worden?
‘De begrotingssystematiek houdt jaarlijks rekening met inflatie. In een “normale wereld” is de prijsstijging van energie onderdeel van de totale inflatie. En wordt daar dus al rekening mee gehouden. De extreme - mogelijk tijdelijke - prijsstijgingen die nu op de energiemarkt zichtbaar zijn leiden tot een piek in de inflatiecijfers. Op jaarbasis kan er mogelijk sprake zijn van een iets gedempte beweging. Overigens krijgen we compensatie voor de hoge inflatie van het Rijk.’
We hebben een coronacrisis gehad en nu oorlog en een energiecrisis. Wanneer komt er een einde aan de inflatie en duurdere bouwkosten?
‘Op dit moment is de inflatieontwikkeling mede als gevolg van de energiecrisis in korte tijd heel anders geworden. Tijdens de coronacrisis was er sprake van krapte aan bouwmaterialen en capaciteit, wat zich vertaalde in hogere aanbestedingen. Nu hebben we te maken met de effecten van de energiecrisis en impact van de oorlog in Oekraïne. Uit marktverkenningen komt naar voren dat dit leidt tot verdere verhoging van risico-opslagen vanwege de toegenomen onzekerheden en verwachte stijgingen van grondstofprijzen. Dit is een indicator voor de bouwkostenontwikkeling komende tijd. Hoewel het lastig voorspelbaar is, is de verwachting dat we zeker dit jaar en mogelijk ook volgend jaar met hoge (bouw)inflatie te maken zullen hebben.’
