Steeds meer schurft in studentenhuizen: ‘Als iemand erover begint krijg ik weer jeuk’
Schurft komt steeds vaker voor in Amsterdamse studentenhuizen. Ook landelijk is het aantal schurftpatiënten de afgelopen tien jaar verviervoudigd. Hoe kan dat, en wat heeft corona ermee te maken? We vroegen het dermatoloog Patrick Kemperman en UvA-student Michael.
De studentenhuisartspraktijk van de UvA ziet de afgelopen jaren een verviervoudiging van het aantal schurftgevallen. Dit kalenderjaar zijn er al 64 patiënten met schurft gediagnosticeerd, en dat is geen Amsterdams probleem. Landelijk zijn er drie tot vier keer meer gevallen van schurft dan tien jaar geleden volgens cijfers van het Nivel (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg). Ook dermatoloog Patrick Kemperman ziet een geleidelijke stijging de afgelopen tien jaar. ‘Vroeger hadden we één patiënt per week, nu toch wel geleidelijk twee à drie patiënten per week.’
Driesterrenhotel
Studentenhuizen zijn een driesterrenhotel voor de schurftmijt, die gangetjes graaft in de huid en daar haar eitjes legt. Er wonen veel mensen samen, die veel contact hebben – denk aan gezellig samen Netflix kijken op de bank – en de lakens worden over het algemeen iets minder vaak verschoond.
De aandoening is goed te behandelen met zalf en pillen en in combinatie met een grondige saneringsmaatregelen: alle kleding, beddengoed, maar ook schoenen, tassen en knuffels moeten gewassen op 60 graden of afgesloten in luchtdichte zakken. Toch is het moeilijk om uitbraken goed onder controle te krijgen. Schurft is namelijk erg besmettelijk en het kan twee tot zes weken duren voordat je klachten krijgt na besmetting. Ook schamen mensen zich als ze schurft hebben omdat het vaak wordt geassocieerd met slechte hygiëne.
Vijf maanden schurft
Zo weet student Michael nog altijd niet van wie hij schurft heeft gekregen. ‘Ik woon in een studio en heb iedereen nagelopen met wie ik in een bed heb geslapen of iets van contact heb gehad. Niemand zegt het te hebben, dus ik weet het oprecht niet.’
Schurft of scabiës is een onschuldige maar besmettelijke huidziekte die ontstaat door schurftmijten. Dat zijn spinachtige beestjes die gangetjes graven in de oppervlaktehuid en daar eitjes leggen. Je kan besmet raken door intensief huidcontact van ongeveer een kwartier. Na drie dagen komen de eitjes uit en zo komen er steeds meer mijten in je huid. Het hele proces geeft enorm veel jeuk.
In september begon de jeuk en zag hij bultjes op zijn huid. Michael: ‘Mijn huisarts dacht eerst dat het een allergische reactie was. Ik ben voor heel veel dingen allergisch, dus dat leek me logisch. Ik heb er zes weken mee rondgelopen zonder te weten wat het was. Toen ik gangetjes begon te zien ben ik weer naar de huisarts gegaan. Die bevestigde dat het inderdaad schurft was.’
De eerste behandeling sloeg niet aan bij Michael. Pas bij de zesde behandeling verdween de schurft pas echt. Dat was vijf maanden later. ‘Ik heb maandenlang slecht geslapen door de jeuk en zat moe in colleges. Omdat je alles moet wassen, ook schoenen en tassen, of in zakken moet is het echt heel veel plannen. Als je de pillen gaat slikken mag je twee uur ervoor en erna niet eten en drinken. Daarnaast moet je je huid goed verzorgen met vette crème of bodylotion, omdat de permetrine zalf anders je huid kapotmaakt.’
Blinde vlekken
Ook bij huisartsen is bekend dat de permetrine zalf behandeling niet altijd werkt. Al jaren wordt gedacht dat de schurftmijt resistent is geworden voor de zalf. Kemperman: ‘Of de behandeling minder werkt door de resistentie of toch door blinde vlekken in de saneringsmaatregelen is nog niet duidelijk. Daar moet meer onderzoek naar worden gedaan.’
Zelf denkt Kemperman dat bij de saneringsmaatregelen nog wel eens wat misgaat. ‘Alles in huis moet worden gewassen en schoongemaakt. De schurftmijt kan drie tot zeven dagen buiten het lichaam overleven. Daar kunnen nog wel wat blinde vlekken zitten, want als bepaalde knuffels of lekkere dekentjes niet goed worden schoongemaakt dan besmet je jezelf weer opnieuw. Of je vergeet je nagels kort te knippen, en ook dan kan schurft zich weer verspreiden.’
Terwijl door de coronamaatregelen veel infectieziekten juist afnamen, neemt schurft juist toe. Kemperman ziet drie mogelijke oorzaken: ‘Het blijft speculeren, maar je kunt je voorstellen dat mensen met groepen in isolatie gaan in een studentenhuis, en dan kan de schurftmijt natuurlijk wel om zich heen grijpen. Ook zijn de was- en luchtvoorschriften erg uitgebreid en niet voor iedereen even duidelijk. Één blinde vlek en je bent weer terug bij af. Tenslotte worden contacten met wie frequent huidcontact is nog niet altijd mee behandeld. Dat speelt ook een belangrijke rol in de toename.
Je kunt het zien aan rode bultjes en minuscule gekronkelde gangetjes, vaak op de handen en genitaliën. Ook heb je veel jeuk, ‘s nachts meer dan overdag. Wanneer je in contact bent geweest met iemand met schurft kun je uit voorzorg een tube permetrine crème kopen bij elke apotheek en je daarmee van je tenen tot je kaaklijn insmeren. Better safe than sorry.
Michael ziet een mogelijke oorzaak bij de late diagnose en verschillende behandelrichtlijnen. ‘Ik ken verschillende mensen die schurft hebben en huisartsen geven allemaal een ander advies. Voor mijn gevoel is er niet echt één richtlijn.’ Kemperman erkent dat er verschillende richtlijnen zijn. ‘Wel komen de medicijnen (pillen en zalf) en de saneringsmaatregelen onderling grotendeels overeen. En een landelijke richtlijn staat hoog op de agenda.’
Flinke kostenpost
Al met al is schurft geen pretje. Michael: ‘Schurft is niet bij iedereen zomaar opgelost met een crèmepje. Ik ken meerdere mensen die ook echt vaker hebben moeten smeren en pillen moeten nemen. Daarnaast is het voor studenten een flinke kostenpost. De crème kost tien tot twintig euro per tube en je moet twee keer smeren. De pillen kosten veertig tot zestig euro. Stel je wordt doorverwezen naar de dermatoloog, dan krijg je ook daar een rekening. Je bent er zo honderden euro’s aan kwijt.’
Sinds februari is Michael van de schurft af. ‘Ik ben heel blij dat ik nu gewoon fatsoenlijk kan slapen. Maar ik ben nog steeds heel panisch, ik check elke dag mijn handen. En als iemand over schurft begint krijg ik gelijk weer jeuk. Je wordt er echt paranoïde van.’
