Lynn werd slachtoffer van seksueel geweld: ‘De universiteit zou meer moeten doen’
De 25-jarige oud-UvA-student Lynn werd tijdens haar studententijd slachtoffer van seksueel geweld. Volgens haar is het tijd dat ook universiteiten meer gaan doen aan sociale veiligheid, juist als het gaat om studenten onderling. ‘Het is zó belangrijk om te weten hoe je grenzen kunt aangeven en herkennen.’
Lynn: ‘Ik deed in 2019/2020 een bestuursjaar. Ik woonde in Amsterdam, had net mijn bachelor aan de Universiteit Utrecht afgerond en ik zou later aan een UvA-master beginnen. Dat bestuursjaar was heel interessant, ik ontmoette nieuwe mensen, het was leerzaam en soms waren er feestjes.
Op één feestje, op 28 februari 2020, ging het mis. Er was een zaaltje in Utrecht, er waren zo’n zestig mensen en er werd gedronken. Ik sprak met een jongen die ik vaagjes kende, hij studeerde aan de Universiteit Utrecht. Uiteindelijk hebben we daar gezoend en later ben ik met hem meegegaan naar huis.
Bij hem thuis voelde ik de vibe niet meer, we hadden allebei teveel gedronken. Al snel was ik er echt klaar mee en zei ik dat ik niet meer wilde. Maar hij stopte niet – ook niet toen ik steeds luider en duidelijker aangaf dat ik niet meer wilde. Door al mijn kracht te gebruiken wist ik onder zijn lichaam uit te komen en hem van me af te duwen.
Ik kleedde me zo snel mogelijk aan en ben in shock vertrokken, maar ik voelde direct dat dit foute boel was. Een dag later voelde ik me zo naar: ik had geschreeuwd dat ik het niet wilde. Waarom had hij niet geluisterd?
Aangifte
Ik had eerder al weleens iets meegemaakt waarvan ik achteraf dacht: wilde ik dit wel echt zelf? Maar deze keer was er geen twijfel over mogelijk dat dit tegen mijn wil was. Met een vriendin heb ik besloten melding te maken bij de politie. Dat was pittig: ik moest gedetailleerd mijn hele verhaal vertellen op het politiebureau en mijn verwondingen laten zien. De politie liet me direct weten dat het een lastige zaak zou worden: het was zijn woord tegen het mijne. Wel golden mijn verwondingen als belastend materiaal.
Ook belden ze direct een vrouw van het Centrum Seksueel Geweld, en dankzij haar werd een advocaat, een soatest en via de huisarts een verwijzing naar een psycholoog geregeld. Anderhalve week later heb ik ook aangifte gedaan. Op verkrachting staat minimaal twaalf maanden gevangenisstraf, wat heftig voelt, maar ik wilde hiertegen opstaan om ervoor te zorgen dat anderen dit niet ook zou overkomen.
Verwerken/doorgaan
Na die aangifte begon het eigenlijk pas. Ik heb zeven weken niet gewerkt en anderhalf jaar therapie gehad. Mijn leven stond voor een groot deel op pauze. Er waren dagen waarop ik zoveel verdriet voelde dat ik dacht: wanneer gaat de zon weer schijnen? Dat was het resultaat van het trauma. Ik heb nog nooit in mijn leven zoveel fysiek geweld moeten doorstaan. Die angst kruipt in je lichaam.
Ik weet dat ik goed heb gehandeld in het begin, dat ik relatief snel psychologische hulp heb gekregen, maar desondanks functioneerde ik niet zoals ik gewend was van mezelf. Ik voelde me onveilig, had nachtmerries en was bezorgd dat ik nooit meer iemand zou durven vertrouwen en daardoor geen liefde zou kunnen vinden. Toen ik aan de UvA-master begon kon ik me niet concentreren, want ik was alleen maar met “de zaak” bezig en wanneer ik iets zou horen van het Openbaar Ministerie over het al dan niet vervolgen.
De rechtszaak was afgelopen december, bijna twee jaar na het voorval. Op de zitting heb ik een slachtofferverklaring voorgelezen. Ik was heel zenuwachtig, maar de dag voelde uiteindelijk als een erkenning van dat wat mij is aangedaan. Ik had die aangifte ook niet gedaan uit wraakzucht, maar omdat ik vind dat we dit probleem moeten aanpakken. Hij is uiteindelijk vrijgesproken – er was niet voldoende overtuigend bewijs – maar ik hoop toch dat hij ervan heeft geleerd.
Seksistische grappen
Ik vind het vooral fijn dat het proces nu achter me ligt en dat ik aandacht kan vragen voor dit onderwerp. Ik ben er sterk van overtuigd dat je moet leren voelen wat je zelf wilt en wat je niet wilt, daar moet je bewust bij stilstaan – zeker als vrouw leer je dat niet vanzelf. Ook geldt dat je moet letten op gedragingen van de ander – wil die het even graag als jij? Het is niet zo dat alles oké is totdat de ander aangeeft wat-ie níet wil.
Niet alleen in bed of in de kroeg moeten mensen stilstaan bij hun gedrag, ook onschuldig ogende acties kunnen grote gevolgen hebben. Mensen realiseren zich vaak niet hoe stigmatiseren van en seksistische grappen over bijvoorbeeld vrouwen leiden tot verwarring of onduidelijkheid over wat goed en fout is. We accepteren als maatschappij en dus ook in het studentenleven veel te vaak en veel te veel grensoverschrijdend gedrag, zoals opmerkingen over of naar een studiegenoot of een wedje op of iemand “te regelen is”. Uiteindelijk creëren die dagelijkse grappen – in mijn ogen verkeerde – normen waardoor mensen niet weten wat ze wel en niet kunnen doen: zo gaan mensen over grenzen in de kroeg en uiteindelijk in bed. Ik hoop dat veel meer jonge mensen, studenten, bij zichzelf te rade gaan hoe ze met de ander omgaan, zodat we meer verkrachtingen en aanrandingen kunnen voorkomen.
Cultuurverandering
Het beeld dat verkrachters vieze, nare mannen zijn, klopt in de meeste gevallen niet – wat het mogelijke trauma tot gevolg niet minder afschuwelijk maakt. Deze jongen heeft mij iets heel vervelends aangedaan, maar hij is geen monster.
Vanuit de studentenbril bezien is het misschien heel makkelijk om na een feestje met iemand naar huis te gaan ook als je die persoon nauwelijks kent. Dat hoeft ook helemaal niet verkeerd te zijn, je kunt alsnog een heel leuke avond hebben. Maar het is wel belangrijk dat mensen op elk moment nog kunnen zeggen: nee, dit wil ik niet.
De enige manier om seksueel geweld te voorkomen is door de cultuur te veranderen. Daarvoor moet je mannen en vrouwen echt bewuster maken over wat grenzen eigenlijk zijn en hoe je dat kunt checken. Als iemand tegenstribbelt is het heel duidelijk, maar er zijn natuurlijk ook subtielere signalen waaruit je kunt opmerken dat de ander niet wil.
De kern ligt echt in onderwijs omdat je daar iedereen kunt bereiken. De universiteit zou daarom echt meer ontwikkeling mee moet geven aan studenten op het gebied van seksuele vorming en omgangsvormen. Ik zou zeggen: geef in het begin van een studie minimaal één college over dit onderwerp. Mensen zijn achttien, ze weten nog niks en gaan wel allemaal nieuwe ervaringen opdoen. Ik zou hier bij wijze van spreken zelf college over willen geven om dit gevoel over te brengen op studenten. Maar de universiteit zou ook met organisaties moeten samenwerken die krachtige voorlichting of trainingen geven over dit thema.
Ik heb ook aangeklopt bij de UvA, zeker toen mijn masterstudie niet goed lukte. De studiebegeleiders waren een luisterend oor en dachten mee over het uitstellen van mijn scriptie. Maar toch is het lastig, ik kreeg telkens een andere begeleider. Ook vind ik dat universiteitsmedewerkers zich moeten realiseren dat dit soort situaties heel heftig zijn, dus zelfs als iemand het kleinste signaal geeft moet je het serieus nemen, ook al gaat het over een opmerking of handtastelijkheid. Doe het niet af met: “Het zal wel meevallen” of “het zijn maar geluiden”.
Het gaat inmiddels weer goed met mij. De tijd en therapie hebben veel geholpen, hoewel ik wel angstiger en achterdochtiger ben dan voorheen. Er is een stukje onbevangenheid weg dat niet meer terugkomt. Ik hoop dat door deze ervaring te delen, ik studenten inspireer om na te denken over consent en wensen – nog liever dan over de grenzen – van de ander.’
