Eerstejaars studentenroeiers presteren veel slechter dan voorheen. Zijn studenten minder fit?
In december waren de resultaten van de eerstejaars roeistudenten op het NK Indoor Roeien veel slechter dan normaal. Wat zegt dat over de fitheid van roeiers? En hoe fit zijn studenten nog na twee jaar corona?
Weinig sporten zijn zo meetbaar als het roeien. Elke december wordt op het NK Indoor Roeien over twee kilometer (2K) geroeid op een ergometer. Het hoofdnummer van het jaarlijkse potje kettingtrekken, zoals de NKIR ook wel wordt genoemd, zijn de lichte dames vieren, en de eerstejaars achten, in de categorieën dames en zware en lichte heren. Elke roeivereniging stuurt zijn beste acht eerstejaars, die gezamenlijk zestien kilometer afleggen waarover de gemiddelde twee kilometertijd wordt berekend.
‘Die resultaten van 2021 zijn echt anders dan we gewend waren,’ zegt Peter Wiersum, hoofdcoach bij Amsterdamse roeivereniging Skøll. Niet alleen aan de top, maar ook in de breedte zijn de tijden langzamer. Wiersum: ‘De snelste tijd bij de eerstejaarsdames zat meer dan tien seconden boven de recordtijd. De Skøll eerstejaars-dames-acht werd derde, met een tijd waar je normaalgesproken rond plek zeven zit.’
Waarom is dat verschil zo groot? Aan de instroom van nieuwe leden heeft het niet gelegen, de aanmeldingen bij roeiverenigingen gaan sinds de coronapandemie zelfs door het dak. Volgens Wiersum is de instroom dit jaar minder sterk vanwege de maatregelen voor het recreatief sporten. Wiersum: ‘Bij alle roeiverenigingen is het met moeite gelukt om de wedstrijdsectie te blijven voorzien van adequate trainingsfaciliteiten. Maar de beperkingen voor recreatief roeien waren natuurlijk enorm. Terwijl dat juist ook de kweekvijver is voor wedstrijdroeien.’ Daarnaast konden tijdens een groot deel van de pandemie ook middelbare scholieren niet recreatief sporten, en die zitten nu in de eerstejaars achten.
Fit door naar school fietsen
Bewegingswetenschapper van het Universitair Sport Centrum (USC) Maurice Maas is verrast door de dataset van de NKIR. Maas doet inspanningstesten op het Science Park, een soort piepjestest van de middelbare school, waarmee ze de uitslagen van een 2K op de NKIR redelijk goed kunnen voorspellen. Maas: ‘De uitslag van de NKIR is het resultaat van de maanden die daarvoor liggen, maar zeker ook van het jaar dat daarvoor ligt. Achter de schermen zitten met Zoom-meetings heeft echt wel resultaat gehad, daar twijfel ik niet aan.’
Ook wijst Maas op het gezondheids- en fitheidseffect van elke dag naar school toe fietsen. ‘Onder VU-personeel van bewegingswetenschappen is daar een onderzoek naar gedaan met behoorlijk verrassende positieve effecten.’
Niet iedereen is verrast door de resultaten van de NKIR. Volgens Hugo van der Poel, directeur van het Mulier Instituut dat zich richt op onderzoek van sport en beweging, is het niet verwonderlijk dat die prestaties lager liggen dan voorgaande jaren. ‘Cijfers van het sportkoepel NOC*NSF laten zien dat 34 procent van de Nederlanders tijdens de coronacrisis minder is gaan sporten. De sportscholen zeggen dat ze een miljoen leden kwijt zijn, dat is een derde van de totale abonnementhouders.’
Hoe zit dat bij het Universitair Sportcentrum? ‘Op het moment zitten we op een 15 procent daling van het aantal leden sinds het begin van de pandemie,’ zegt Marco Hoekstra, spinninginstructeur en lid van het directieteam van het USC. ‘Helemaal helder is ons beeld niet, omdat de eerste- en tweedejaars een aantal maanden gebruik hebben kunnen maken van een gratis sportabonnement dat afloopt op 15 februari. Tel je die gratis sportende studenten bij de betalende op, dan hebben we meer sportende studenten dan normaal.’
5.000 UvA-studenten en 3.000 HvA-studenten maken gebruik van zo’n gratis abonnement dat mogelijk werd gemaakt door het USC, de UvA en HvA om het welzijn van studenten te bevorderen. Aan de sportdrive van de studenten ligt het niet, zegt Hoekstra. ‘Zodra de deuren weer open zijn, dan komen studenten ook weer.’
Of de sportprestatie achteruit is gegaan kan Hoekstra niet zeggen. Wel heeft hij het gevoel dat de studenten in zijn spinningles het de eerste drie weken heel zwaar hebben. Hoekstra: ‘Er is echt wel een achterstand, maar het gat dicht zich heel snel. Ik kan dat niet duiden in FTPFunctional Treshhold Power, het maximale vermogen dat je een uur lang kunt volhouden, maar daar gaat het hier niet om. Waar het wel om gaat is dat je lekker kunt sporten en gelukkig naar huis gaat. De eerste weken is dat misschien met hele zware benen.’
Olympische Spelen
Bij sport in het algemeen is door de coronacrisis een hoop kennis door ervaring verloren gegaan. Wiersum ziet dat bij het roeien: ‘Het zijn niet alleen de eerstejaarsroeiers die achterlopen, ook de ouderejaars lieten minder “vlakke” races op de NKIR zien, waarschijnlijk door een gebrek aan race-ervaring de afgelopen twee jaar. Maar denk ook aan de coaches en stuurlieden. De hele sport moet z’n oude vorm weer terugvinden. En juist ook de meest recreatieve vorm van sport. Zodra die basis mist, ga je dat terugzien in de topsport. Als niet nu, dan zeker wel over een paar jaren. Bij de eerstejaars van Skøll die ik nu coach zitten hopelijk wat mensen die in 2032 naar de Olympische Spelen gaan. En die hebben nu al een achterstand. Voordat dat weer op peil is, dat duurt nog wel even.’
