Studenten geschokt na brand om regenboogvlaggen: ‘Ik wil hier weg, dit is de druppel’
Sirenes, een sterke brandlucht en een overhaaste evacuatie. Bewoners van de studentenflat en hostel in Amsterdam-West ontsnapten vanochtend vroeg ternauwernood aan een grote brand. Veel studenten zijn ervan overtuigd dat een medebewoner de branden heeft aangestoken vanwege regenboogvlaggen en LHBTIQ+-uitingen die in de flat hingen. ‘Je voldoet niet aan de norm, en dan gaat de fik erin.’
Studenten Andra Geurtz (HvA) en Melissa Bakker (net afgestudeerd aan de UvA) hadden zich (zacht gezegd) een ander begin van het collegejaar voorgesteld. Ze wonen allebei in de studentenflat annex hostel aan de Krelis Louwenstraat (Amsterdam-West), en vluchtten vanochtend vroeg in paniek uit hun woonruimtes nadat er op de achtste verdieping brand was uitgebroken.
Omgeven door cameraploegen en buurtbewoners staan zij vrijdag op de stoep voor hun flat, nog verbijsterd en geschokt door wat ze hebben meegemaakt. Die flat is dan al een tijdje hermetisch afgesloten, binnen doen politie en brandweer sporenonderzoek.
Hakenkruizen
‘Bang? Nee, boos ben ik wel,’ zegt Andra (hbo-ICT), die zich laat aanspreken met die. Met veel andere studenten in de flat is Andra ervan overtuigd dat één of meerdere medebewoners verantwoordelijk zijn voor de brand en eerdere kleine brandstichtingen in het complex deze zomer. ‘Hakenkruizen, het steeds in brand steken van regenboogvlaggen en Pride-posters net nadat die zijn opgehangen: dat kunnen geen mensen van buiten zijn geweest. De dader kende ook veel te goed de weg in de ruimtes en gangen.’
Melissa (net klaar met haar studie biomedische wetenschappen aan de UvA) valt Andra bij. ‘Het is volgens ons een homofoob iemand die denkt: Je voldoet niet aan de norm, en dan gaat de fik erin.’
De studenten zijn toevallig vanaf komend studiejaar actief als secretaris (Andra) en penningmeester (Melissa) bij Asva Studentenunie.
De studentenclub trok onlangs al aan de bel vanwege vergelijkbare incidenten waarbij ook regenboogvlaggen en posters in brand werden gestoken in het gebouw, toen met veel minder schade tot gevolg. Melissa: ‘Er was na die eerdere incidenten een gevoel van solidariteit bij studenten. We laten ons niet zomaar bang maken, dat idee. Dus hebben andere studenten meer regenboogvlaggen en andere LHBTIQ+-uitingen gemaakt en uitgedeeld. Die werden weer aangestoken.’
Camera’s
Andra: ‘We hebben bij huisvester Duwo al langer aangedrongen op het ophangen van camera’s. Uiteindelijk konden die er komen, maar dat moesten we als bewoners zelf bekostigen via een huurverhoging. Het is misschien schijnveiligheid, maar als er eerder was gereageerd, was dit misschien niet gebeurd. ’
Ook Maarten Goes (25) is ‘geschokt en verslagen’ dat het in zijn flat is gebeurd, en zegt dat hij en veel medestudenten de ernst van de eerdere brandincidenten ‘gigantisch’ hebben onderschat. ‘Een beetje pesten met een aansteker, dat dachten we. Je vermoedt toch niet dat het zo uit de hand kan lopen?’
Met een vanochtend in de haast aangetrokken trainingsbroek en een plastic tasje staat hij voor de flat om de verdere gebeurtenissen af te wachten. Bij de Hema heeft hij een nieuwe oplader voor zijn telefoon gekocht, want die ligt nog binnen, op de tweede verdieping. ‘Om kwart voor zes werd ik wakker van geschreeuw en lawaai. Met een soort bouwlampen en een hoogwerker was de brandweer mensen aan het wakker maken. De evacuatie verliep heel chaotisch, maar volgens mij zijn de meeste bewoners uiteindelijk zelf naar buiten gekomen.‘
De voormalig student sociale wetenschappen aan de UvA is tegenwoordig student forensische wetenschappen in Leiden. Hij laat de groepsapp zien waar bewoners al vanaf mei dit jaar met elkaar berichten uitwisselen over incidenten met in brand gestoken regenboogvlaggen in de flat. ‘Op 2 mei is het eerste vlaggetje verbrand en is er een hakenkruis getekend, op 2 juli is er een pride-poster verbrand, op 28 juli weer. Dan op 3 augustus, 13 en 14 augustus; het is een hele reeks incidenten.’
Er zijn op straat rond flat onlangs ook meerdere incidenten geweest, maar onduidelijk is of die iets met de brand van vanochtend te maken hebben. Zo is er enkele weken geleden zeker één auto op straat uitgebrand en heeft er aan de zijkant van het gebouw een steekpartij plaatsgevonden, vertellen verschillende studenten.
Koffie en water
De tegenover de flat gelegen Badr moskee diende vanochtend vroeg als eerste opvanglocatie voor de geëvacueerde bewoners. ‘We hebben hier ruim 100 mensen onderdak geboden, en koffie en water voor ze geregeld, zodat ze van de schrik konden bekomen,’ zegt secretaris Mohammed Abdellaoui, secretaris van de moskee. Hij staat voor de inmiddels lege gebedsruimte, en zegt: ‘Dat horen we ook te doen, als moskee: hulp bieden aan mensen in nood.’
Op het stadsdeelkantoor verderop is in de loop van de ochtend een officiële opvang ingericht, waar mensen met bussen naar toe zijn gebracht. De bewoners daar worden afgeschermd voor de pers, en konden Folia/HvanA niet te woord staan.
Kat op de elfde verdieping
Voor HvA-student Wendy (haar achternaam wil ze in het midden laten) is de brand van vannacht de spreekwoordelijke druppel. ‘Ik wil hier weg,’ zegt ze. Ze vluchtte – nadat ze een brandlucht rook en er op haar gang op de deuren werd gebonsd – halsoverkop uit haar woonruimte op de elfde en hoogste verdieping, midden in het gebouw. ‘Ik had letterlijk niks aan, heb alleen m’n badjas mee gegrist.’ Een vriend in de buurt kon haar gelukkig helpen aan ondergoed en een joggingbroek. Met geleende kleren en haar badjas daaroverheen staat ze te wachten. ‘Ik wil zo snel mogelijk naar mijn woning, want ik heb m’n kat achtergelaten en weet niet hoe erg het binnen is.’
Ze woont al 5 jaar in het gebouw. ‘Nooit gedacht dat ik hier weg zou willen. Het was een hele leuke en gevarieerde gemeenschap van bewoners: studenten, expats, de moskee hier tegenover en veel scholen. Het is heel triest dat nu waarschijnlijk een enkeling het voor iedereen heeft verpest. Op een gegeven moment hing er een prachtige, handgeschreven tekst in de lift. Er stond iets als: “Als je met brand en hakenkruizen de liefde wil bestrijden, hoop ik dat de liefde jou weer bij zinnen brengt.” Ik dacht dat daarmee de kous af was.’
(Lees verder onder de afbeelding)
Hoogwerker
Student R. (26, internationaal publieksrecht UvA), die uit angst voor meer brandstichting niet met naam genoemd wil worden, staat er bedremmeld bij. Ze woont nu zes jaar in de flat, in een studiootje op de tweede etage. Om half zes 's ochtends hoorde ze mensen door de gangen rennen. ‘Toen wist ik dat het goed mis was. Ik heb snel een joggingbroek en een jas aangetrokken, heb een tas gepakt en ben weggegaan.’ Eenmaal buiten zag ze dat mensen met een hoogwerker uit de flat werden getakeld. ‘Heel heftig.’
Die ochtend had ze nog een afspraak bij de dokter. Daar is ze maar gewoon naartoe gegaan. Maar hoe het nu verder moet, weet ze niet. Straks moet ze werken, maar ze heeft geen andere kleding. Haar telefoonoplader ligt binnen, net als haar medicijnen. ‘Ik ga nu naar het stadsdeelkantoor.’
Terwijl de driehoek (burgemeester, openbaar ministerie en politie) vrijdagmiddag bijeenkomen en er door Amsterdamse politici met afschuw op de brand wordt gereageerd, mogen de eerste studenten en bewoners hun spullen ophalen. Bestuurders beloven ‘diepgaand onderzoek en maatregelen’.
Die komen wat Wendy betreft te laat. Zij gaat op zoek naar andere woonruimte. Ze mag nog wel haar kat ophalen op de elfde verdieping. Met een paar bezittingen en haar huisdier stapt ze in een auto waarmee ze wordt opgehaald om ergens anders op adem te komen.
