Science trekt paper Plasterk terug wegens gedupliceerde foto’s
Het gerenommeerde wetenschapsblad Science heeft een dertien jaar oud paper van onder anderen oud-minister en UvA-hoogleraar Ronald Plasterk ingetrokken. Delen van drie foto’s in het paper zouden zijn gedupliceerd.
Het paper, getiteld Secondary sIRNAs rsult from unprimed RNA synthesis and form a distinct class, komt uit 2007 en is gepubliceerd door biologen Titia Sijen, Florian Steiner, Karen Thijssen en oud-minister en huidig UvA-hoogleraar Ronald Plasterk. De auteurs werkten destijds bij het Hubrecht Instituut dat onderzoek doet naar ontwikkelingsbiologie. Correspondentie over het paper verliep via Plasterk.
Afbeeldingen gekopieerd
Microbioloog en dataspeurder Elisabeth Bik plaatste vijf jaar geleden al kritische kanttekeningen bij het paper op PubPeer, een website waar je wetenschappelijk onderzoek kunt bespreken en beoordelen, zo schrijft wetenschapsblog Retraction Watch. Volgens haar bestond een probleem met de afbeeldingen 2D, S1C en S3c in het paper. Delen van de foto’s zouden zijn gekopieerd en dus gemanipuleerd. Bik zei ook dat ze het paper niet heeft gebruikt voor de dataset voor haar eigen paper, omdat zij en haar co-auteurs het niet eens konden worden over de echtheid van de afbeeldingen. Het paper zou wel zo’n 300 keer door anderen zijn geciteerd. Een van de afbeeldingen is hier te bekijken.
Bik diende ook een klacht in bij Science, maar het blad zou tijdenlang niet hebben thuisgegeven. Het Hubrecht Instituut besloot na kritische tweets van Bik een onderzoek te starten. Bik zegt tegen Retraction Watch dat ook andere papers van Plasterk kritische beoordelingen kregen op PeerPub. Ook hier zouden vragen worden gesteld over hergebruik van afbeeldingen.
Geen originele beelden
Plasterk zegt tegen Retraction Watch dat hij na de PubPeer-posts concludeerde dat er inderdaad iets mis was met de afbeeldingen. Hij zegt ook dat auteur Titia Sijen in de archieven van het Hubrecht Instituut is gedoken in een poging de originele autoradiogrammenEen autoradiogram wordt in de moleculaire biologie gebruikt om moeilijk zichtbare deeltjes zichtbaar te maken, zoals DNA-moleculen of eiwitten. te vinden, maar dat dat niet is gelukt. Dat schrijft ook Science op de website. Na de mislukte zoektocht zouden de auteurs het vakblad hebben ingelicht omdat ‘het verlies van de foto’s de conclusies verzwakt’.
Plasterk is bioloog en gespecialiseerd in moleculaire genetica. Van 1993 tot 2003 was hij bijzonder hoogleraar aan de VU en hoogleraar moleculaire genetica aan de UvA. Van 2010 tot 2017 werkte hij als minister voor de PvdA, eerst van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en later van Binnenlandse Zaken. Sinds 2018 is hij terug aan de UvA als hoogleraar Novel strategies for access to therapeutics. Hij is ook baas van Frame Therapeutics, een biotechbedrijf dat onderzoek doet naar kankermedicijnen.
