Nulurencontract en niet meer opgeroepen? Je kunt toch recht hebben op loon
.jpg)
Terwijl de pandemie de werkgelegenheid opnieuw onder druk zet, moet de NOW-regeling voorkomen dat bedrijven hun werknemers niet doorbetalen. Maar niet iedereen profiteert hiervan. Sommige studenten met een nulurencontract lijken namelijk tussen wal en schip te vallen. Mag dat zomaar?
Iman van Rossum (23) studeert politicologie en werkt via payrollbedrijf JAM! in een restaurant. Een paar weken geleden kreeg ze te horen dat er geen uren meer waren en dat het doorbetalen van haar loon dus niet mogelijk was. Op aanraden van het payrollbedrijf vroeg ze een WW-uitkering aan. ‘Toen de nieuwe maatregelen bekend waren liet de manager van het restaurant weten dat ik niet doorbetaald zou worden, maar dat ze me wel graag in dienst wilden houden,’ vertelt ze. ‘Een paar dagen later kreeg ik van JAM! een “einde opdracht-brief” en een uitleg over hoe ik een WW-uitkering moest aanvragen.’
De komende drie maanden heeft Iman recht op de uitkering, waarvoor ze vier keer per maand moet solliciteren. ‘Wat ik daarna ga doen weet ik nog niet. Misschien word ik dan wel fietskoerier, of kan ik iets administratiefs in de zorg doen. Het liefst zou ik nu werken en het recht op een uitkering achter de hand houden, maar het werk is schaars.’
Studenten overgeslagen
Lyle Muns is voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en herkent dit probleem. Muns: ‘We zien dat de tweede golf hard aankomt bij veel studenten. Studenten werken veelal in de sectoren die het meest onder druk staan: de horeca en detailhandel. En vaak hebben studenten een flexibel contract, wat leidt tot weinig sociale zekerheid.’ Muns vindt dat studenten nu worden overgeslagen in steunpakketten. ‘De tendens is al gauw “ga maar bijlenen”. Maar dit is geen oplossing, op deze manier vragen we studenten een schuld op te bouwen voor iets dat een uitkering zou moeten zijn.’
Ook Bas van Weegberg van FNV Young United ziet het liever anders. ‘Een studielening is geen financieel vangnet, het is een schuld. Het is een schuld die studenten moeten laten oplopen door iets waar ze niks aan kunnen doen, terwijl de overheid voor werkgevers wel diepe zakken heeft.’ In de eerste golf was er nog een regeling voor mensen met een nulurencontract opgesteld, de zogenoemde TOFA-regeling, vertelt Van Weegberg. ‘Deze regeling was bedoeld voor flexwerkers die meer dan de helft van hun inkomen verloren en niet in aanmerking kwamen voor een uitkering. Maar deze regeling was slechts voor drie maanden en is niet doorgezet in de tweede lockdown.’
Geen werk betekent niet geen loon
‘Iemand met een nulurencontract werkt als oproepkracht. Nu de horeca dicht is kan het dus zijn dat de werkgever besluit om de persoon in kwestie niet meer op te roepen. Maar het is niet per se zo dat als je geen werk meer voor iemand hebt, je diegene niet meer hoeft te betalen’ vertelt docent arbeidsrecht Niels Jansen. ‘Dat geldt ook bij oproepkrachten.’
Iedereen met een nulurencontract wordt wel oproepkracht genoemd, maar de meeste zijn dit in feite niet, legt Jansen uit. ‘In het arbeidsrecht gaat wezen altijd voor schijn, oftewel wat er daadwerkelijk gebeurt gaat voor wat er in je contract staat. Voor nulurencontracten geldt dat als je op regelmatige basis hebt gewerkt voor de werkgever, je had mogen verwachten hetzelfde te werken en dus ook datzelfde te verdienen in de aankomende tijd,’ vertelt Jansen.
‘Op basis van een redelijke inschatting van hoeveel je normaal gesproken gewerkt zou hebben, kan zo worden bepaald op hoeveel loon je recht hebt. Over wat redelijk is kan wel enige discussie ontstaan tussen werknemer en werkgever.’
Of een bedrijf aanspraak doet op de NOW-regeling of in aanmerking komt voor de regeling, staat los van de loonplicht die de werkgever heeft, zegt Jansen. ‘De NOW-regeling is een subsidie voor loonkosten en is bedoeld om te voorkomen dat werknemers niet worden doorbetaald. Maak je als bedrijf geen gebruik van de regeling, dan betekent het niet dat de loonplicht van de werkgever niet meer opgaat. Dus ook als de werkgever geen subsidie krijgt, moeten de werknemers worden doorbetaald.’
1. Check je contract
2. Vraag om juridische hulp, bijvoorbeeld bij de Wetwinkel
3. Reken je 'redelijke' loon uit
4. Ga in gesprek met je werkgever en onderhandel eventueel
WW-uitkering zonder ontslag
In sommigen gevallen, zoals in het geval van Iman, kunnen mensen met een nulurencontract aanspraak hebben op een WW-uitkering zonder dat ze zijn ontslagen. Jansen: ‘Dat kan omdat de wet stelt dat je arbeidsuren moet zijn verloren om in aanmerking te komen voor een WW-uitkering. Zo kun je werkloos zijn, terwijl je nog een werkgever hebt. Wellicht is het UWV sinds de coronamaatregelen coulanter in het toekennen van een uitkering aan mensen die nog in dienst zijn.’
Volgens Jansen is dit eigenlijk niet de bedoeling. ‘Op deze manier worden de loonkosten die bij de werkgever moeten worden gehaald namelijk vanuit het collectief betaald. Dat is natuurlijk wel voordelig voor de werkgever.’
Van Weegberg hoopt dat de politiek snel met een oplossing komt voor de precaire situatie waar veel studenten nu in zitten. De mogelijkheid dat studenten hun recht kunnen halen via de rechter is voor hem niet voldoende. ‘Het is spannend voor studenten om hun werkgever, die ook in een lastig parket zit, hierop aan te spreken. Het is een goede optie, maar in de praktijk durft niet iedereen dit aan. Uiteindelijk is het probleem de flexibilisering van de arbeidsmarkt en we zouden graag zien dat de politiek studenten meer zekerheid biedt.’
