De nul-aanstelling verdwijnt aan de UvA
Door nieuwe wetgeving hebben medewerkers van de UvA geen aanstelling meer, maar een arbeidscontract. De nul-aanstelling, die vaak werd gebruikt voor hoogleraren die een fulltime baan buiten de universiteit hebben, is daarmee ook verleden tijd. Dat leidt tot een snelle groei van bijzonder hoogleraren.
Adrienne de Moor-van Vugt had tot vorig jaar een aanstelling als gewoon hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Een jaar eerder was ze ook Staatsraad geworden bij de Raad van State, het onafhankelijk adviesorgaan van regering en parlement over wetgeving en bestuur en de hoogste algemene bestuursrechter van Nederland. Geen probleem, haar aanstelling als gewoon hoogleraar bleef intact, behalve dat het een nul-aanstelling werd: ze bleef hoogleraar, maar dan zonder uren en salaris. Tot dit jaar, toen de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (WNRA) in werking trad.
Die WNRA voorziet niet in nul-aanstellingen voor ‘gewone’ medewerkers, zoals een gewoon hoogleraar, al was het maar omdat een ‘aanstelling’ onder de nieuwe wet niet langer bestaat in het (hoger) onderwijs. Sindsdien is De Moor-van Vugt geen gewoon hoogleraar, maar bijzonder hoogleraar met een nul-urencontract. En ze is niet de enige: veel medewerkers die om een of andere reden een nul-aanstelling hadden, hebben sinds dit jaar een dergelijke ‘bijzondere’ status.
De kwestie doet zich vooral voor bij de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, waar van oudsher veel met nul-aanstellingen wordt gewerkt, omdat veel rechtswetenschappers een hoofdfunctie hebben in de rechtspraktijk en dat ook zo willen houden. ‘De rechtenfaculteit wilde daarnaast de veelheid aan soorten bijzondere leerstoelen stroomlijnen, want het toezicht op die leerstoelen was nogal verschillend en versnipperd,’ zegt De Moor-van Vugt.
Burgerlijk Wetboek
‘Met de inwerkingtreding van de WNRA geldt voor alle dienstverbanden bij een universiteit het Burgerlijk Wetboek (BW) in plaats van ambtelijke regelgeving. Een nul-aanstelling past niet in het systeem van het BW en daar moest dus een andere oplossing voor worden gezocht,’ zegt Johan Huysse, human resources-specialist bij de Vereniging van Universiteiten (VSNU). Hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp voegt eraan toe: ‘In het arbeidsrecht is het – anders dan in het ambtenarenrecht – ondenkbaar dat je wel werkt, maar geen arbeidsovereenkomst en daarmee recht op loon hebt.’
Door die WNRA zijn de aloude ambtelijke aanstellingen voor zowel wetenschappelijk personeel als ondersteund personeel bij de UvA, en de meeste universiteiten, omgezet in gewone arbeidscontracten, overigens zonder dat dit consequenties heeft voor de verder arbeidsvoorwaarden.
Andere procedure
Arbeidsrechtelijk worden kwesties als bijvoorbeeld ontslag anders aangevlogen en ze volgen een andere route, maar verder is het verschil met de eerdere ambtenarenregeling niet groot. Huysse: ‘De consequentie van het vervallen van de ambtenarenstatus is niet dat iemand bijvoorbeeld gemakkelijker ontslagen kan worden, maar wel dat dit op een hele andere manier gebeurt. Voorheen kon een ambtenaar direct ontslagen worden, en kon deze daar bezwaar tegen aantekenen. Nu is voor ontslag een ontslagvergunning nodig van het UWV, en staat een gang naar de kantonrechter open.’
Lees op het UvA-intranet meer informatie over de rechtspositie van mederwerkers sinds de inwerkingtreding van de WNRA.
