Kritiek na langer aanblijven van diversity officer
Chief diversity officer Anne de Graaf gaat in ieder geval nog drie jaar door, en dat doet stof opwaaien. Actiegroep Diversity Forum vindt dat De Graaf niet naar behoren functioneert en de medezeggenschap moest via een nieuwsbrief horen dat De Graaf doorgaat.
De chief diversity officer (CDO) van de UvA heet ook de komende drie jaar Anne de Graaf. De mensenrechtendeskundige blijft zich in die rol inzetten voor een inclusieve en gelijkwaardige universiteitsomgeving. In gesprek met de UvA liet De Graaf weten al veel te hebben bereikt.
Actiegroep Diversity Forum denkt daar anders over. De alliantie van studentenorganisaties, die zichzelf de waakhond van onder meer dekolonisatie, diversiteit en sociale rechtvaardigheid op de UvA noemt, zette een campagne op om de verlenging niet geruisloos te laten passeren. Op Instagram introduceerde het collectief de hashtag #WheresThePlanAnne. Wij namen contact op met Hahae Son (21), voormalig lid van de Centrale Studentenraad (CSR) van de UvA en lid van Diversity Forum.
Vanuit Zuid-Korea werkt de student communicatiewetenschappen nu aan haar scriptie. Tegelijkertijd is ze de UvA in de gaten blijven houden. Volgens Son komt de kritiek van Diversity Forum grotendeels voort uit uitblijvend beleid. ‘Onderdeel van de CDO-taakomschrijving was om diversiteitsbeleid op te stellen mede op basis van het Eindrapport Commissie Diversiteit uit 2016. Dat rapport werd opgesteld door mensen met veel verstand van de specifieke UvA-context, maar drie jaar verder zijn hun adviezen niet genoeg opgevolgd.’
Aanbevelingen
Diversity Forum vermeldt op Instagram dat slechts 9 van de 56 aanbevelingen uit het diversiteitsrapport verwerkt zijn in de diversiteitsnota, het gehanteerde diversiteitbeleid van de UvA.
Bij monde van een UvA-woordvoerder klinkt een tegengesteld geluid. ‘De aanbevelingen van het rapport Let’s do diversity zijn grotendeels overgenomen. De stelling dat dit niet zo zou zijn, is aantoonbaar onjuist. Belangrijke thema’s en aanbevelingen, zoals de komst van de diversity officer, de facultaire diversity officers en de ombudsfunctionaris, zijn opgenomen in de nota diversiteit. Maar ook het meer divers maken van het medewerkersbestand en extra inzetten op het aantrekken van studenten in de regio Amsterdam. De nota is tot stand gekomen na een UvA-brede consultatie en dit beleid heeft daarmee breed draagvlak binnen de organisatie.’
Op haar beurt begrijpt De Graaf de frustratie van bijvoorbeeld Diversity Forum. De CDO vindt het echter te makkelijk om met de beschuldigende vinger te wijzen. ‘Het is misschien verleidelijk om te zeggen: “Dit en dat moet nog steeds gebeuren”. Maar in het rapport uit 2016 heb ik geen 56, maar 68 aanbevelingen geteld. Die heb ik samengevoegd en naarmate we doelstellingen behalen, vinken we die af. We kunnen zeker niet alles tegelijk aanpakken, maar wie ons volgt, ziet op ons blog dat we keihard werken.’
Het plan
Hoe zit het nu met de uitvoering van de aanbevelingen uit dat rapport? Dat ligt er maar aan hoe je het bekijkt. Eind september publiceerde het CDO-team het CDO-magazine, waarin het jaarverslag van 2018-2019 én het ‘2020-plan’ zijn opgenomen. De UvA-woordvoerder licht toe: ‘Het CDO-team maakt een eigen jaarplan met hun prioriteiten en acties. Daarnaast heeft de CDO belangrijke input geleverd voor de universiteitsbrede plan van aanpak. In de diversiteitsnota staan vier thema’s centraal. Per thema wordt aangegeven wat het reeds ontwikkelde beleid is, hoe de implementatie daarvan ter hand wordt genomen en welke nieuwe projecten UvA-breed opgepakt gaan worden. Dit gaat dus over meerdere jaren.’
Naar de zin van de kritische studenten is dat onvoldoende. Volgens Hanna Blom (23), bestuurslid bij studentenvakbond Asva, die is aangesloten bij Diversity Forum, leidt het niet volledig implementeren van het diversiteitsrapport tot bijkomende problemen. ‘In het rapport werd de aanstelling van een onafhankelijke ombudspersoon en een veilige klachtenprocedure geadviseerd. Tot op heden is dat niet gedaan. Bij elk incident rondom sociale veiligheid op de UvA wordt die tekortkoming pijnlijk merkbaar, en dat is allemaal te wijten aan gebrekkig handelen.’
Interpretatie
Die stevige uitspraken van Blom verdienen echter nuancering. Je kunt best wat afdingen op de onafhankelijkheid van de ombudsfunctionaris aan de UvA. Dat heeft een externe commissie vorige week nog gedaan. Anderzijds past de manier waarop de UvA die functie heeft ingericht wel binnen de manier waarop het rapport Let’s Do Diversity van Gloria Wekker die aanbeveelt.
Verder laat het diversiteitsrapport zich niet uit over hoe een veilige klachtenregeling eruit moet zien. Uit onder meer het grensoverschrijdende gedrag bij een geesteswetenschappenmaster blijkt dat deze regeling aan de UvA zeker nog verbeterd kan worden. Maar de universiteit heeft wel inspanningen gedaan ten behoeve van de sociale veiligheid. Zo is er naast de ombudspersoon onder meer een extern klachtenloket gekomen en is de Taskforce Sociale Veiligheid gestart.
Daarin zit de crux van deze zaak: de UvA voert wel veranderingen door, maar de actiegroepen vinden dat dit te weinig is en dat dit te traag gebeurt.
Stilzwijgend verlengd
In de Centrale Studentenraad van de UvA is Chimira Obiefule (18) mede-belast met het diversiteitsdossier. Zij weet te vertellen dat de kritiek op de CDO weerklank vindt in de raad. Bovendien kwam het feit dat Anne de Graaf door mag gaan voor zowel de CSR als de Centrale Ondernemingsraad (COR) als een verrassing, zegt Obiefule. ‘We kwamen erachter via een algemene nieuwsbrief van de UvA.’
Van de schrik bekomen vroeg de CSR diezelfde dag om opheldering. Obiefule: ‘Volgens het College van Bestuur was de CSR in 2017 betrokken geweest bij de initiële selectiecommissie voor de functie van CDO, waarin ook de mogelijkheid tot een “mogelijke” verlenging werd afgesproken. Bovendien zou de verlenging een “lichtere procedure” betreffen, vandaar dat de CSR niet werd betrokken.’
Voormalig studentenraadslid Hahae Son kan zich ook niet vinden in deze werkwijze. ‘Vorig jaar hebben wij als CSR mede-besloten over de herbenoeming van Karen Maex en Geert ten Dam in het UvA-bestuur. De COR gaf toen ook instemming. Ik vind het heel vreemd dat er voor Anne de Graaf geen vergelijkbare procedure was. Het is een belangrijke positie die invloed heeft op de hele UvA-gemeenschap.’ Volgens de UvA-woordvoerder gaat deze vergelijking echter mank: ‘Vorig jaar ging het om bestuurlijke functies, daarover staan in de wet afspraken over adviesrecht van de medezeggenschap’.
De woordvoerder onderkent dat de communicatie niet vlekkeloos is verlopen en licht de gang van zaken als volgt toe: ‘Het UvA-bestuur hecht veel belang aan continuïteit op het thema diversiteit en heeft Anne gevraagd om langer te blijven en verder te bouwen aan wat zij en haar team inmiddels in gang hebben gezet. Omdat het gaat om een contractverlenging is advies of instemmingsrecht van de medezeggenschap niet aan de orde. Achteraf gezien hadden we de medezeggenschap eerder moeten informeren over ons besluit het contract te verlengen, nu werden ze verrast door de interne berichtgeving.’
Kritiek uit bepaalde hoek
Raadslid Obiefule laat het hier in ieder geval niet bij zitten. ‘De studentenraad vindt de reden om ons niet te betrekken twijfelachtig. Hoewel de mogelijkheid tot continuering destijds inderdaad werd afgesproken, is er nooit overeenstemming bereikt over hoe een verlengingsprocedure eruit zou zien. En gezien de huidige weerstand tegen De Graaf vinden we dat we genoeg reden hebben om een herevaluatie van haar positie te vragen.’ De roep om herevaluatie heeft ook De Graaf bereikt. Zij gaat er binnenkort over in gesprek met de raadsleden.
Op de vraag of De Graaf heeft getwijfeld aan of ze door wilde gaan, antwoorde de CDO als volgt: ‘Ik twijfelde niet aan mijn functie. Ik heb er natuurlijk over nagedacht, advies gevraagd en daarna de beslissing genomen om door te willen. Het gaat goed met het team, er is momentum en we maken stappen in de juiste richting. Hopelijk kunnen we in de toekomst een voortrekkersrol vervullen in Nederland.’
In de tussentijd stemt haar functioneren het universiteitsbestuur tevreden: ‘In haar rol als CDO probeert Anne de Graaf vele meningen binnen de UvA op dit terrein te verbinden. Daarbij is uit een bepaalde hoek kritiek, maar breed in de organisatie is waardering voor de wijze waarop zij agendeert, verbindt, de facultaire diversity officers in positie brengt en leiding geeft aan haar team.’
