Het stembureau dreigt partijen met uitsluiting van de verkiezingen als ze ‘goederen met een substantiële waarde’ weggeven. Dat doet het bureau na een aantal klachten. Halverwege de studentenraadsverkiezingen van deze week lijkt de invloed van corona en de lege campussen overigens niet groot: de tussentijdse opkomst is vergelijkbaar met vorig jaar.
Op Instagram beloofden studentenraadspartijen deze en vorige week grote cadeaus als Bol.com-tegoedbonnen tot 150 euro, koffiezetapparaten en camera’s te verloten, bijvoorbeeld onder mensen die een bericht liketen, of reageerden. Bij het stembureau, maar ook bij Folia, kwamen klachten binnen over onder meer partijen Inter en List Sefa. Het stembureau reageerde vanmiddag en is duidelijk not amused.
Allang niet meer ludiek
Anne van Wageningen, voorzitter van het stembureau, heeft inmiddels een mail gestuurd aan de vertegenwoordigers van alle deelnemende partijen en aan het bestuur van de Centrale Studentenraad. ‘Het gaat (...) allang niet meer alleen om relatief geringe zaken (zoals het uitdelen van roze koeken) als onderdeel van een nog als “ludiek” te kwalificeren campagne,’ schrijft hij.
‘Het Centraal Stembureau beschouwt dit als het kopen van stemmen en niet als een eerlijke manier om stemmen te verwerven,’ vervolgt Van Wageningen. ‘Het door partijen in het vooruitzicht stellen van cadeaus zonder de tegenprestatie van een stem exclusief op één partij, wordt eveneens gezien als het kopen van stemmen vanwege de schijn die daardoor gemakkelijk ontstaat.’
Uitsluiting
Volgens Van Wageningen is het moeilijk om ‘in abstracto’ te zeggen wat de grens tussen een ludieke actie en het kopen van stemmen is. ‘Om die reden behoudt het stembureau zich het recht voor om de uitslag van de verkiezingen te herzien, als op enig moment zou blijken dat een partij stemmen heeft gekocht. De betreffende partij wordt dan alsnog uitgesloten.’
Al dan niet door het kopen van die stemmen, viel de opkomst niet tegen. Om drie uur vanmiddag stemde 8,4 procent van de studenten voor de centrale studentenraad, tegenover 7,6 procent vorig jaar en 6,3 procent in 2018. Daarbij moet aangetekend dat de peiling vorig jaar plaatsvond om tien uur ’s ochtends, vijf uur eerder dan dit jaar dus.
Sterke daling bij FNWI, hoge opkomst bij PPLE
Op de verschillende faculteiten is het beeld enigszins diffuus: allemaal tussen de zes (de bètafaculteit FNWI) en tweeëntwintig procent (geneeskunde). Evenals vorig jaar wordt een grote opkomst gemeld bij de opleiding Politics, Psychology, Law & Economics (PPLE), waar tot nu toe 47,1 procent van de studenten heeft gestemd (vorig jaar: 55,5 procent). Overigens is er bij PPLE nog wel iets aan de democratie te doen: de internationale partij Inter heeft er het monopolie. Naast PPLE en de CSR doet Inter dit jaar ook mee aan de economiefaculteit (FEB en bij psychologie.
De Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) is dit jaar opnieuw opgedeeld in vier districten, analoog aan het aantal afdelingen. De opkomst is tot nu toe tamelijk laag: tussen 3,5 procent bij communicatiewetenschap en 10,8 procent bij sociale wetenschappen. De opkomst bij rechten zit in de middenmoot van 13,8 procent. Op vrijwel alle faculteiten zijn de partijen groot tegenstander van het online tentamensysteem proctoring, waartegen veel weerstand bestaat onder studenten.
Acta
Opnieuw een lage tussenopkomst bij Acta: 20,6 procent, weliswaar meer dan vorig jaar (11,1 procent), maar nog steeds veel minder dan in 2018 (45,1 procent). Een woordvoerder van het centraal stembureau laat weten dat veel studenten van Acta een persoonlijke e-mailadres gebruiken om de stemlink te ontvangen (en niet het Acta-mailadres), waardoor de kans bestaat dat de mail in de spambox verdwijnt of ernstig vertraagd binnenkomt. ‘Bij studenten die een Gmail-adres hebben opgegeven komt de mail soms met een vertraging van een week aan.’ Dan zijn de verkiezingen alweer voorbij.
Er zijn daarom deze middag naar alle kiesgerechtigde Acta-studenten opnieuw mails gestuurd (ook naar het Acta-mailadres) met een oproep te gaan stemmen. ‘Daarbij hebben we veilig gesteld dat mensen niet twee keer kunnen stemmen.’ Ook bij Acta trouwens een monopolie: partij Kies Acta heeft het er voor het zeggen.
Vrijdag
De verkiezingen gaan intussen gewoon verder en duren nog tot komende vrijdag 23.59 uur. Stemmen kan nog hier. De uitslag wordt online bekend gemaakt op 19 juni op een nader te bepalen tijdstip.