Hoe de coronacrisis onderwijsongelijkheid in de hand werkt
De gevolgen van de coronacrisis zijn voor sommige studenten zwaarder dan voor anderen. Niet iedereen kan thuis goed studeren, of heeft een vangnet als een laptop kapot gaat. Het dwingt sommige UvA’ers er zelfs toe hun studie tijdelijk te stoppen. ‘Die colleges via Zoom zijn een ongelooflijke belediging: ze zijn voor studenten die thuis lopen te niksen.’
‘Deze crisis werkt onderwijsongelijkheid in de hand,’ zegt student Tammie. ‘Ik had vanmiddag een online werkcollege. Bij de een deed het geluid het niet, en een ander werd steeds uit het programma gegooid. Ik hoor van andere mensen dat ze de opgenomen hoorcolleges niet goed kunnen afspelen. Dat ligt aan de kwaliteit van je laptop en een goede laptop is toch wel een voorwaarde om goed te kunnen deelnemen aan online onderwijs.’
Tammies moeder werkt in de culturele sector en moet straks dankzij de crisis een uitkering aanvragen. ‘Het is zo dat ik haar straks ondersteun met het geld van mijn lening, in plaats van dat ze mij kan ondersteunen.’ Ze wijst op de zorgplicht van universiteiten. ‘Als de UvA vindt dat ze deze plicht daadwerkelijk heeft, zou ze het online onderwijs beter moeten faciliteren. Er zijn mensen die niet kunnen terugvallen op hun ouders om een nieuwe laptop te kopen.’
Volgens een woordvoerder van de UvA is er de mogelijkheid om een laptop te huren via Surfspot of Studiepc. Lukt dat niet, dan kunnen studenten bij hun onderwijsbalie terecht. Dat klopt: huren is een optie en de kosten bij Surfspot of Studiepc zijn redelijk, zegt ook Tammie. ‘Maar je zit er wel zes maanden aan vast, voordat je kunt opzeggen.’
‘Geen beginnen aan’
En hoe studeer je eigenlijk, wanneer je thuissituatie er zich totaal niet voor leent om rustig te kunnen werken? Antropologiestudent MariaMaria is niet de echte naam van deze student. Haar naam is bekend bij de redactie. is inmiddels tijdelijk gestopt met haar studie. Ze kon het niet bolwerken om te studeren nu ook haar zesjarige zoontje noodgedwongen thuis is. ‘Ik heb het in eerste instantie nog wel geprobeerd. Ik moest nog twee vakken halen voor mijn bachelor. Eén docent gaf college via Zoom, de ander nam de colleges van tevoren op. Ik ben gestopt bij poging twee om live college te volgen met een kind dat op de achtergrond aandacht vraagt. Daar is geen beginnen aan.’
Van het andere vak keek Maria ’s avonds de colleges, als haar zoontje op bed lag. ‘Maar ook dat was erg pittig. Mijn zoontje is van ’s morgens 8 uur tot ’s avonds 21 uur wakker. Ik ben daarna gesloopt. Ik kan dan nog net een college aanzetten, hoewel de vraag is hoeveel stof ik nog opneem. Ik begon te beseffen dat het schrijven van essays nachtwerk ging worden en dat ik wel de volgende ochtend weer een ongelooflijk energiek ventje moet vermaken. Dus heb ik afgelopen week de knoop doorgehakt en besloten te stoppen. Ik zie volgend studiejaar weer verder.’
Meer begrip
De docenten en de studieadviseur waren lief en betrokken, stelt Maria. ‘Anderzijds kon er vanuit de universiteit ook wel wat meer begrip zijn voor studenten wier situatie het niet ideaal maakt om thuis te studeren. Ik had gehoopt dat het onderwijs flexibeler zou zijn. Die colleges via Zoom zijn een ongelooflijke belediging: ze zijn bedoeld voor studenten waarvan ze denken dat ze thuis lopen te niksen. Opnames zijn al veel beter, dan kun je zelf bepalen wanneer je kijkt.’
Het liefst had ze haar opdrachten in september willen inleveren, hoewel ze snapt dat dit niet haalbaar is. ‘Dan had ik de zomer nog gehad, en kon mijn zoontje bijvoorbeeld met oma op vakantie. Anderzijds begrijp ik dat de universiteit ook niet eeuwig uitstel kan bieden: het vak is op een gegeven moment natuurlijk ook gewoon afgelopen.’
Thuis met vrouw, schoonmoeder en zoontje
Politicologiestudent Mujtaba loopt ook tegen problemen aan. Hij woont thuis met zijn vrouw, zijn schoonmoeder en zijn zoontje van acht maanden. ‘Ik heb geen aparte kamer voor mijzelf, en moet dus in de woonkamer studeren. Dat leidt af. Op de universiteit zat ik veel in de bibliotheek om te studeren.’
Mujtaba is in september als student met hulp van vluchtelingorganisatie UAF aan zijn bachelor begonnen. Hij vond het gebruik van Canvas al voor de coronacrisis lastig en dat is momenteel niet veel beter geworden. ‘Ik vind het verwarrend waar ik het materiaal kan vinden, en ik kan niet alle bestanden downloaden.’ Hij mist de colleges en de gesprekken met studenten. ‘Daar leerde ik het meest van. Om eerlijk te zijn ben ik de laatste tijd weinig in de boeken gedoken en heb ik me meer met mijn zoontje bezig gehouden.’
Liever in de UB
Onderwijskundige Louise Elffers zegt geen zicht te hebben op hoeveel studenten tegen problemen aanlopen bij het volgen van online onderwijs, maar vindt wel dat universiteiten zich moet beraden op vervolgstappen. ‘We wisten eerst niet hoe lang de crisis ging duren. Maar als het tot volgend studiejaar zo blijft, moeten we zorgen dat we voldoende voorzieningen kunnen garanderen voor studenten die thuis geen goede plek hebben. Ik vind het heel goed dat de UvA ervoor heeft gekozen de gebouwen open te houden voor degenen die thuis niet kunnen studeren. Zo voorkom je dat de studievoortgang afhangt van de mogelijkheid om in de thuisomgeving te kunnen studeren.’
Sommige UvA-studenten pleiten voor een ander cijfersysteem, nu de coronacrisis het onderwijs in de war heeft gegooid. De universiteit zou geen cijfers meer moeten geven, meent sociologiestudent Chiara Soldi, maar studenten gewoonweg laten slagen of zakken voor een vak. ‘Dat zou al flink schelen voor studenten die zich momenteel niet voor de volle honderd procent kunnen inzetten voor hun studie,’ mailt ze.
De huidige crisis, het thuisblijven, het gebrek aan lichaamsbeweging: het heeft allemaal invloed op het mentale welzijn van studenten, waardoor studeren lastiger wordt en het cijfergemiddelde omlaag gaat. Door in deze periode geen cijfers te hanteren kan de universiteit in elk geval deze druk wegnemen, aldus Soldi, en motivatieverlies bij studenten vermijden. Zij en andere studenten begonnen een petitie om de universiteit ertoe te bewegen hun beoordelingssysteem aan te passen. Die vind je hier.
Volgens een woordvoerder van de UvA kunnen studenten altijd bij een decaan of een studentenpsycholoog terecht. Ook kun je chatten met de decaan en andere studenten. De universiteit zou kunnen overwegen een loket te openen waar studenten terechtkunnen als het studeren in deze omstandigheden niet gaat, zegt Elffers. ‘Dan kunnen we bedenken hoe we ze kunnen helpen: ze verwijzen naar beschikbare alternatieven of het zoeken naar een oplossing op maat. Met zo’n loket sla je twee vliegen in een klap, want je signaleert de hulpvraag van studenten in deze situatie zo ook direct. Ik heb zelf nog geen signalen ontvangen, maar dat betekent niet dat er geen studenten zijn die extra hulp nodig hebben.’
Schaamte
Het is lastig, zegt Tammie, want er heerst veel schaamte. ‘Studenten vinden het daarom moeilijk om hulp te vragen en die ruimte voor zichzelf te claimen. Dat is toch de instelling die je sociaal-cultureel meekrijgt: weinig geld hebben is afwijkend.’ Ze rekent voor hoeveel duurder het nu is om niet meer in de UB te kunnen printen. ‘In een copyshop kost dubbelzijdig zwart-wit printen 32 cent. Inbinden kost 7 euro. Op de universiteit kost een printje 5 cent en inbinden 1,50. Voor honderd bladzijden ben je dus nu bijna 40 euro kwijt, in plaats van 6,50 euro.’
Tammies laptop is vier jaar oud. ‘Hij doet het op zich nog goed, al werd ze er ook een paar keer uitgegooid tijdens college. Toch hou ik mijn hart vast, want hij staat nu dag en nacht aan. Voor mij zijn de tijden ook onzeker. Vijfhonderd euro voor een nieuwe laptop lukt wel, maar ik leen al wel maximaal en moet daarvan rondkomen.’
De achternamen van Tammie en Mujtaba zijn bekend bij de redactie.
