‘Diversiteit op de UvA betekent witte vrouwen aan een baan helpen’
Op 12 oktober 2016 presenteerde de Commissie Diversiteit het eindrapport ‘Let’s do diversity’. Ontstemde studenten en medewerkers van de Universiteit van Amsterdam vinden dat er sindsdien te weinig werk is gemaakt van die aanbevelingen van Gloria Wekker. ‘We need decolonization, instantly!’
Twee dagen voor de presentatie van het door de UvA ingestelde onderzoek in 2016, lieten collegevoorzitter Geert ten Dam en rector magnificus Karen Maex al doorschemeren dat zij niet warmliepen voor diversiteitsquota en het invoeren van verplichte diversiteitscursussen. Tijdens de overlegvergadering van de Centrale Studentenraad (CSR) en het College van Bestuur (CvB) op dinsdag 3 maart lijkt er geen verandering van gedachten te bespeuren.
Een meerderheid van de studentenraad vindt dat de vijf zinnen over diversiteit in het voorlopige instellingsplan van twaalf pagina’s en de nul zinnen over dekolonisatie, niet passen bij de ambities die de universiteit uitdraagt, zeggen raadsleden Ömür Kirli en Hahae Son. Het CvB meent echter dat het geen definitief plan betreft en dat alle input wordt meegenomen.
(Lees verder onder de afbeelding)
De kritische studenten uiten ook hun teleurstelling over de diversiteitsnota In de Nota diversiteit UvA maakt de UvA duidelijk hoe zij zorg kan dragen voor een inclusieve leer- en werkomgeving, waar alle studenten en medewerkers zich thuis kunnen voelen en die de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek en de maatschappelijke impact vergroot.van de UvA. De benadering zou volgens Son niet verder strekken dan ‘witte vrouwen aan een baan helpen’. ‘Voor het aantal vrouwelijke hoogleraren hanteert de UvA duidelijk streefcijfers, terwijl de doelen voor andere “onderdrukte groepen” vaag worden geformuleerd’.
Kirli meent op zijn beurt dat er niet genoeg aandacht uitgaat naar studenten met een non-binaire genderidentiteit. Het CvB: ‘Groepen zitten in verschillende fases van emancipatie, bij de man-vrouwverhoudingen passen nu al specifieke doelstellingen. Daarnaast implementeren we deze nota al, we zijn voorbij het aanpassingsstadium.’
Op de barricades voor dekolonisatie
In dezelfde week in maart, voor het uitbreken van de coronacrisis, verruilen Son en Kirli de vergaderruimte voor een actie op de Roeterseilandcampus. Passanten op de brug tussen de gebouwen C en E horen Kirli leuzen door een megafoon roepen: ‘Decolonize my mind, decolonize the curriculum, you can change the direction of the University for the next five years.’ Gevraagd naar wat hij precies bedoelt, houdt hij het kort: ‘We need decolonization, instantly!’.
Son, met haar rechtervoet in het gips vanwege een skateboardongelukje, zit ernaast met een grote poster met daarop een QR-code. Wie die scant, komt terecht op een webpagina waar uitgelegd wordt hoe je formeel commentaar kan geven op het instellingsplan. Son raakt in gesprek met Tom (21), eerstejaars student sociologie, die zich afvraagt wat dekolonisatie moet betekenen. Son: ‘We leven nog in koloniale tijden en dat zie je terug in zalen die vernoemd zijn naar de VOC en het idee dat eurocentrische kennis de onbetwiste norm van de academische wereld is’.
Terwijl er aanmoedigingen klinken en menigeen blijft staan om de QR-code te scannen, maar voorbijgangers ook verward opkijken, legt Son verder uit: ‘In elke cursushandleiding moet de vakcoördinator verplicht zijn een korte reflectie te schrijven over de context van de informatie die wordt aangeleerd. Daarnaast moet blind grading op Canvas worden ingevoerd, zodat er geen kans bestaat dat impliciete vooringenomenheid een rol speelt bij het beoordelen’. Wanneer de manifestatie afgelopen is, spreken wij Tom ook: ‘Soms vrees ik dat zulke acties doorslaan in het verdacht maken van alles wat door oude witte mannen is geschreven’.
Gloria Wekker gaf de antwoorden
Een week later komt in de Amsterdamse Academische Club, de stijlvolle “huiskamer van de UvA in hartje Amsterdam”, een dekolonisatiewerkgroep bijeen. Deze werkgroep ontwikkelt onder meer een “decolonization toolkit”. Bij binnenkomst krijgen de bezoekers een label met hun naam en geprefereerde voornaamwoorden opgeplakt. Onder aanvoering van de Chief Diversity Officer (CDO) Anne de Graaf en haar team wordt er met een man of twintig aan vier tafels besproken hoe de beleidsmakers overtuigd kunnen raken van de noodzaak aan dekolonisatie. Gastpreker Astrid Elburg, expert op het gebied van diversiteit bij grote (overheids-)organisaties, sluit het programma af.
Na afloop staat De Graaf ons te woord: ‘Het eindrapport van de Commissie Diversiteit heb ik altijd in mijn tas. Waar anderen het zien als inspiratie beschouw ik het als een fundament. Soms krijg ik vragen gesteld en dan zeg ik: “Gloria Wekker gaf de antwoorden al”. Vandaag is echter een gelegenheid om uit andere bronnen input te ontvangen voor onze initiatieven, bij een eerdere bijeenkomst waren ook leden van University of Colour (UoC)Studentenbeweging University of Colour is één van de aanjagers van een inclusievere universiteit. aanwezig. Wat ik het snelst zou willen veranderen? De medewerkerstrainingen, zodat docenten groeien in het luisteren naar studenten en we tezamen op oplossingen komen. Mijn grootste struikelblok is dat mensen zo nu en dan al bij het horen van termen als “dekolonisatie” en “diversiteit” verkrampen’.
Hetzelfde cadeau
Twee maanden later staat Son ons te woord vanuit Singapore, waar ze sinds het uitbreken van de coronacrisis verblijft. Het raadslid vertelt dat er geen reactie vanuit de UvA is gekomen na de actie op de Roeterseilandcampus. Wel heeft het universiteitsbestuur een nieuwe versie van het instellingsplan gecommuniceerd. Son: ‘Er is een hoofdstuk Sociale Verantwoordelijkheid toegevoegd, onder meer over duurzaamheid, onafhankelijk onderzoek én diversiteit.’
Veel vooruitgang is er volgens Son echter niet geboekt. Hoewel diversiteit nu meer een integraal onderdeel is van het instellingsplan, zijn er minder zinnen aan het onderwerp gewijd. En nog altijd wordt er met geen woord gerept over dekolonisatie. Het stemt Son cynisch: ‘Ze hebben mooier inpakpapier gebruikt, maar het cadeau blijft hetzelfde.’
