UvA krijgt bezoek van Arbeidsinspectie na aangiften WOinActie
Actiegroep WOinActie deed vorige maand met vakbonden FNV en AOb aangifte bij de Arbeidsinspectie wegens structureel overwerk van wetenschappers. De Inspectie gaat nu aan de slag, maar overwerk is niet wat de inspectie gaat onderzoeken. Wel krijgen alle veertien universiteiten op korte termijn bezoek van een aantal inspecteurs. ‘We geven een waarschuwing en eventueel een boete van vierenhalf duizend euro.’
Voor de duidelijkheid: de Arbeidsinspectie, formeel de Inspectie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid, gaat onderzoek doen naar werkdruk en niet naar gemaakte overuren. ‘Dat kunnen we niet, dat is niet onze taak,’ zegt een woordvoerder van de inspectie.
‘Bovendien schat ik zo maar in dat aan universiteiten behoorlijk wat medewerkers zijn verbonden die meer dan drie keer het minimumloon verdienen. Voor hen geldt de Arbeidstijdenwet niet.’ Het gaat dan om medewerkers met een jaarsalaris van € 64.350 of meer. Veel hoogleraren en hoofddocenten zullen hierboven zitten en kunnen dus geen beroep doen op de wet. De Arbeidstijdenwet geldt bovendien niet (of slechts gedeeltelijk) voor onder meer wetenschappelijk onderzoekers.
Uit de cao Nederlandse universiteiten blijkt daarenboven dat het compenseren van overwerk sowieso niet geldt voor wetenschappelijk personeel. Vooralsnog staat in de cao dat alleen het ondersteunend en beheerspersoneel (OBP) recht heeft op een overwerkvergoeding, en dan ook nog alleen als ze een salaris hebben in schaal 10 of lager. Dus ook (junior)docenten vissen achter het net als het gaat om overwerk.
Het feit dat een beroep op de cao of de Arbeidstijdenwet in veel gevallen niet mogelijk zal zijn, betekent natuurlijk niet dat organisaties waar rendement, deadlines en prestatiezucht ondanks de kritiek erop nog steeds van belang zijn, geen werkdruk bestaat. Werkdruk bestaat namelijk wel volgens de klagers en dat gaat de inspectie dus onderzoeken. Hoe gaat de inspectie te werk?
Op papier
‘Wij gaan de komende maanden alle veertien universiteiten bezoeken en kijken of zij beleid hebben en uitvoeren op het gebied van psychosociale arbeidsbelasting, zoals we werkdruk officieel noemen. Met andere woorden: wat doen universiteiten op papier én in de praktijk om werkdruk te voorkomen,’ zegt de woordvoerder. Elke universiteit zal door twee of drie inspecteurs worden bezocht. Zij zullen met verschillende belanghebbenden gesprekken voeren.
‘Wij praten met bestuurders, de ondernemingsraad en eventueel individuele werknemers. Daarnaast kijken we of de universiteit voldoet aan de formele vereisten en procedures om werkdruk te inventariseren en te voorkomen.’ Het gaat dan bijvoorbeeld om de vraag of en hoe je een klacht kunt uiten over werkdruk, wat zijn de maatregelen om werkdruk te voorkomen, hoe is de medezeggenschap georganiseerd, zijn er vertrouwenspersonen en heeft de instelling een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) plus bijbehorend plan van aanpak opgesteld.
De centrale ondernemingsraad (COR) van de UvA laat vandaag weten dat de RI&E op centraal niveau, waar de COR instemming op heeft, bijna helemaal rond is. ‘Maar de faculteiten moeten ook een eigen RI&E opstellen. Ik maak me wel een beetje zorgen over of dat is gebeurd of hoe ver men er mee is,’ zegt COR-lid Marian Sluijs. De woordvoerder van de inspectie zegt overigens niet te weten of de inspecteurs naast de centrale inspectie ook een facultaire inspectie zullen houden.
Her-inspectie
Als alle papieren en documenten er zijn kan daaruit – of uit aanvullende documenten of gesprekken – blijken dat de werkdruk te hoog is. ‘In dat geval komen wij met aanbevelingen om de werkdruk te verlagen,’ zegt de woordvoerder. Die aanbevelingen zijn niet vrijblijvend. ‘We geven de instelling dan een waarschuwing en die moet dan binnen een jaar maatregelen nemen om de werkdruk te verlagen. Vervolgens komen wij terug voor een her-inspectie. Is de werkdruk dan onvoldoende afgenomen dan kunnen we een boete uitdelen van 4.500 euro.’
Wie de begroting van de UvA kent – inkomsten: bijna 800 miljoen – zal concluderen dat een dergelijke miniboete natuurlijk een druppel op een gloeiende plaat is, maar daar staat tegenover dat twee keer achter elkaar een werkdruk-onvoldoende geen fijne publiciteit zal opleveren. Het is de bedoeling dat de inspectie aan het eind van dit jaar één integraal, geanonimiseerd en openbaar eindverslag zal uitbrengen. ‘Daarnaast zal elke instelling een niet-openbaar op de instelling toegespitst verslag krijgen.’
Wat er ook gebeurt en wat de conclusie van de inspectie ook zal zijn: de door WOinActie geëiste structurele investering van 1,15 miljard euro komt niet van de inspectie, maar van het kabinet. En dat geeft nog steeds geen sjoege.
