Heemschut wil met monumentenstatus sloop BG-3 voorkomen
Erfgoedvereniging Heemschut Amsterdam heeft het dagelijks bestuur van stadsdeel Centrum gevraagd het voormalige UvA Service & Informatiecentrum (BG-3) aan te wijzen als gemeentelijk monument. Daarmee wil Heemschut voorkomen dat de UvA het pand van architect Theo Bosch laat slopen en vervangt door een ‘slim en handig’ gebouw met meer vierkante meters.
De heemschutters zien de sloop van BG-3 helemaal niet zitten en hebben bij de gemeente een aanvraag ingediend om het pand op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen. In een verklaring zegt de vereniging: ‘Het belangrijkste bezwaar tegen sloop is dat dit bouwtechnisch goede en karakteristieke gebouw uitermate geschikt is voor de nieuwe functie.’ Die nieuwe functie heeft te maken met de komst van de UB en de Faculteit der Geesteswetenschappen naar het Universiteitskwartier. Met sloop gaat volgens de heemschutters ‘een iconisch gebouw van deze voor Amsterdam verdienstelijke architect verloren’.
Meubelstuk
Het paviljoenachtige gebouw BG-3 is in 1994 gebouwd als uitbreiding van het voormalige administratiegebouw van het vroegere Binnengasthuis. Aanvankelijk was het Service & Informatiecentrum er gevestigd, tegenwoordig is BG-3 in gebruik als Vox-Pop (‘de creatieve space van de Faculteit der Geesteswetenschappen’) en als onderkomen voor de afdeling Huisvestingsontwikkeling van de UvA. In de historische huisvestingsgids Al de gebouwen van de UvA van Hilde de Haan & Ids Haagsma wordt het pand omschreven als ‘een terughoudend ovaal paviljoen met glazen gevels, die onderbroken worden door horizontale banden van vriendelijk hout’. Architect Theo Bosch , inmiddels overleden, zei in dezelfde gids over ‘zijn’ pand: ‘Het gebouw moet als een meubel zijn.’ Als het aan de UvA ligt moet dat meubelstuk nu tegen de vlakte om plaats te maken voor een nieuw gebouw, dat min of meer op dezelfde plek is gesitueerd, maar dan een stukje naar voren.
‘Slim en handig’
De afdeling Huisvestingsontwikkeling van de UvA laat bij monde van woordvoerder Hans den Boer weten dat er inderdaad sprake is van een voorgenomen sloop, waarover de UvA reeds in overleg is met de gemeente en waarvan omwonenden op de hoogte zouden zijn. Den Boer: ‘Voor de sloop zijn verschillende redenen. Het bestaande pand is te klein voor de gemengde functies (onderwijs, bestuur) die we er in zouden willen onderbrengen. We hebben dus meer vierkante meters nodig en daarvoor willen we een slim en handig gebouw neerzetten. Dat zal een stukje naar voren worden gebouwd op het plein. Het plein wordt dus iets anders ingericht, maar daardoor zullen omwonenden juist minder last hebben van de studentenstromen richting de Oudemanhuispoort en terug.’
De UvA moet nu afwachten wat de gemeente met de monumentenaanvraag doet: toekennen of niet. Al eerder wisten erfgoedclubs de UvA op het BG-terrein te dwarsbomen: de Tweede Chirurgische Kliniek, die nu wordt gerestaureerd en omgebouwd tot nieuwe UB, zou een kleine twintig jaar geleden worden gesloopt ten behoeve van nieuwbouw, waarvoor het gerenommeerde architectenbureau Cruz y Ortiz al had getekend. Verschillende erfgoedverenigingen en omwonenden balden gezamenlijk hun vuist tegen de nieuwbouw en wisten de panden op de Rijksmonumentenlijst te krijgen. Een knallende en jarenlange ruzie was het gevolg. Een strijd die uiteindelijk door de gezamenlijke heemschutters, omwonenden en erfgoedinstellingen werd gewonnen: de UvA trok de sloopaanvraag in.
Het is afwachten hoe de zaak nu gaat aflopen. De procedure bij een monumentenaanvraag is meestal als volgt: de gemeente neemt een aanvraag in behandeling, hoort verschillende partijen, vraagt advies aan bij de dienst Monumenten en Archeologie van de gemeente en neemt daarna een beslissing.
