Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Daniël Rommens
actueel

Ach, Ritalinnetje tegen stress mag best - niet dus

Redactie Folia,
25 oktober 2019 - 09:43

Zo, flink in de tentamenstress deze week? Mocht je vlak voor de finish nog besluiten (opnieuw) een Ritalinnetje te nemen; beter van niet. Onderzoekers, hoogleraren én studentenartsen leggen nog één keer uit waarom.

Regelmatig verschijnen er berichten over het oneigenlijk gebruik van stimulerende medicatie (zonder AD(H)D diagnose), zoals Ritalin, vooral tijdens de tentamenperiodes. Het lijkt wel of elke student aan de Ritalin zit. Is dat zo? Zijn er risico’s aan verbonden, of is het een onschuldige pil? En: welke tips kan je toepassen om het niet te hoeven gebruiken?

 

Elke student aan de Ritalin?

Nee dus. Grootschalig onderzoek onder meer dan 36 duizend Vlaamse studenten (2017), toonde aan dat 8,5 procent ooit stimulerende medicatie nam om de studieprestaties te verhogen; Het afgelopen jaar deed dit 3,9 procent. In de studentengezondheidstest van de UvA (2015-2016) zegt 4,4 procent de afgelopen maand Ritalin te hebben gebruikt (zowel medisch als niet-medisch). Niet ‘iedereen’ gebruikt dus, het gaat om een minderheid.

 

Werkt het wel?
Voor studenten zonder diagnose als AD(H)D, is er geen wetenschappelijk bewijs dat deze medicatie werkt. Bijna tweederde van de Vlaamse studenten die het ooit hebben gebruikt, rapporteerde slechts ‘af en toe tot nooit’ een gewenst effect. Huisartsen, psychologen en psychiaters zijn het niet eens over de werking en verwachten een placebo-effect. Ritalin is geen wondermiddel, je wordt er niet slimmer van, je moet nog steeds zelf studeren en zelf je examens afleggen. Eén van de studenten in het onderzoek: 

‘Ik zag dat (Ritalin) als een wondermiddel. Ik dacht als ik dat neem, dan zal ik keiveel kunnen studeren, maar dat was TOTAAL niet het geval.’

(Tekst gaat door onder de video).

 

4 nuchtere tips
  • Kies een studierichting die je graag doet! Niets zo demotiverend als studeren tegen je zin.
  • Houd de leerstof regelmatig bij, zodat je voorbereid aan examens kan beginnen.
  • Concentratievermogen is niet oneindig. Het is normaal dat je je na een tijdje niet meer kan concentreren of dat sommige periodes moeilijker zijn om te studeren. Zorg dat je niet wordt afgeleid. Leg je smartphone weg en slaap voldoende, eet gezond en sport als ontspanning
  • Worstel je met de leerstof, weet je niet goed hoe je de examens moet aanpakken of heb je last van faalangst of perfectionisme? Neem contact op met studentenbegeleiders. De overgang van het voortgezet onderwijs naar de universiteit kan een grote stap zijn en het is normaal dat het even duurt om je draai te vinden. 

Is Ritalin veilig?
Ritalin valt onder de Opiumwet, samen met harddrugs zoals cocaïne. Het kent bijwerkingen zoals hartkloppingen, paniekaanvallen en black-outs. Er bestaat ook een verband tussen het gebruik van Ritalin en suïciderisico. Ritalin kan je uitputten, waardoor de verleiding kan ontstaan om opnieuw te gebruiken, met een vicieuze cirkel als gevolg.

 

Is Ritalin legaal?

Als Ritalin door een arts om medische reden is voorgeschreven, mag je dit uiteraard gebruiken. Zo niet, is het illegaal (bijvoorbeeld via vrienden). De Opiumwet stelt dat het bezitten, verkopen, en verstrekken van deze middelen verboden is. Overweeg je toch om het te gebruiken? Ga dan eerst langs bij je arts om de voor- en nadelen te bespreken. Slik nooit zomaar medicijnen die je van vrienden of bezorgde ouders hebt gekregen.

 

Maar de prestatiedruk onder studenten is gigantisch.

Veel studenten ervaren concentratieproblemen, faalangst, of combineren werken met studeren. Dat ontkennen we zeker niet, en het verklaart waarom sommige studenten in de verleiding komen om toch Ritalin te gebruiken. Meestal zijn andere oplossingen mogelijk, zie de tips in het kader.

 

Wat als ik het al regelmatig gebruik?
Wees kritisch en stel jezelf vragen als: helpt het echt of lijkt dat maar zo? Psychologische afhankelijkheid is reëel, als je je resultaten toeschrijft aan het gebruik ervan. Wees hier alert op en denk na over hoe jij je gebruik in de toekomst ziet. Wil je bijvoorbeeld telkens medicatie slikken, met de nodige bijwerkingen, als je in een stressvolle situatie terecht komt, zoals bij je examens of bij deadlines in je toekomstige baan?

 

 

Sara de Bruyn, promovendus, sociologie, Universiteit Antwerpen; Guido van Hal, hoogleraar, epidemiologie en sociale geneeskunde, Universiteit Antwerpen; Claudia van der Heijde, senior onderzoeker, studentengezondheidszorg, Universiteit van Amsterdam; Peter Vonk, directeur studentengezondheidszorg, Universiteit van Amsterdam