Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Hanne Nijhuis (UvA)
actueel

Waarom je nooit ‘klik hier’ in een document moet zetten

Laura ter Steege,
10 oktober 2019 - 07:42

In deze Week van de Toegankelijkheid wordt extra aandacht besteed aan de toegankelijkheid van het onderwijs. ICT-medewerker Richard Valkering schreef een handleiding waarin wordt uitgelegd hoe documenten en presentaties toegankelijk kunnen worden gemaakt voor studenten met een functiebeperking. ‘Eigenlijk heeft iedereen er baat bij als documenten goed worden opgesteld.’

Volgens het expertisecentrum Handicap + Studie heeft 30 procent van de studenten een functiebeperking of een chronische ziekte en ervaart 10 procent van alle studenten in het hoger onderwijs daadwerkelijk belemmeringen tijdens de studie. Richard Valkering: ‘Het gaat hierbij om visuele, auditieve en motorische beperkingen, maar ook om beperkingen op het gebied van concentratiestoornissen of binnen het autistische spectrum.’ Wij zetten zijn belangrijkste tips op een rij.

 

1. Zorg dat documenten kunnen worden voorgelezen

Voor studenten met een visuele beperking is het essentieel dat alles wat ze niet kunnen zien, kan worden voorgelezen door voorleessoftware. Daarom zouden docenten volgens Valkering altijd een alternatieve tekst aan een afbeelding moeten toevoegen, zodat de voorleessoftwarde de omschrijving van de afbeelding kan voorlezen. Ook moet de taal van het document juist worden ingesteld. ‘Als Engelse teksten in het Nederlands worden voorgelezen, is het niet te verstaan,’ aldus Valkering

Foto: Richard Vermaas
Richard Valkering

2. Maak documenten doorzoekbaar: Gebruik koppen en geef linkjes een naam

Door het gebruik van koppen worden documenten overzichtelijker en doorzoekbaar. Valkering: ‘Het dikgedrukt maken van een paar woorden volstaat niet als kop.’ Als de koppen juist worden ingesteld in Word, kan er een automatische inhoudsopgave worden gemaakt en worden documenten ook doorzoekbaar met behulp van voorleessoftware. Wat een grote belemmering kan zijn voor studenten die afhankelijk zijn van voorleessoftware is het niet juist benoemen van linkjes. ‘Hoe vaak zie je niet ergens staan: “Voor meer informatie klik dan hier.” Als studenten dan de links in het document doorzoeken staat er enkel “hier”. Deze linkjes zouden daarom altijd de naam van het document of pagina moeten bevatten waar je naar toe verwijst.’

 

3. Gebruik voldoende contrast

Het gebruik van voldoende contrast ligt erg voor de hand, toch gaat dit nog niet altijd goed. ‘Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat er veel licht aanwezig was in een lokaal, waardoor de presentatie niet goed zichtbaar is,’ vertelt Valkering. ‘Gebruik bij voorkeur zwart en wit, of eventueel contrasterende kleuren zoals donkerblauw en lichtgeel. Moet of wil je toch gebruik maken van specifieke kleuren, dan zijn hier speciale richtlijnen voor om voldoende contrast te waarborgen.’

Voor studenten met een visuele beperking kan het vervelend zijn als er staat: ‘De rode tekst hoef je niet te lezen’

4. Kleur mag nooit het enige onderscheidende kenmerk zijn.

Hiernaast is het aan te raden om nooit enkel onderscheid te maken met behulp van kleur. Zo kan het voor studenten met een visuele beperking vervelend zijn als er staat: ‘De rode tekst hoef je niet te lezen.’ Zowel voorleessoftware als studenten die kleurenblind zijn, kunnen dat volgens Valkering soms niet herkennen. In grafieken kan er naast kleur ook een patroon aan de verschillende vlakken worden toegekend. ‘Ga er hierbij vanuit dat het nog steeds leesbaar zou moeten zijn als het uit een zwartwit-printer komt.’

 

5. Ondertitel video’s

Het is belangrijk dat video’s die onderdeel uitmaken van het lesmateriaal worden voorzien van goede ondertiteling. Valkering: ‘Op YouTube is er ook de optie om video’s automatisch te laten ondertitelen, maar onderzoek heeft aangetoond dat deze veel fouten bevat.’ Het correct ondertitelen van video’s helpt niet alleen slechthorende studenten, maar ook studenten die moeite hebben om zich te concentreren. ‘Het is nou eenmaal makkelijker om op te blijven letten als je mee kunt lezen.’

 

De volledige handleiding Toegankelijke Documentatie is te vinden op de medewerkerspagina over digitale toegankelijkheid. Verdere vragen kun je mailen naar digitaletoegankelijkheid@uva.nl.

 

Het Student Disability Platform is vandaag aanwezig in de hal van REC-E (11-13 uur) en de hal van Science Park 904 (14-16 uur). Daar kun je terecht voor meer vragen en informatie over studeren met een functiebeperking.