‘Ik zit de hele dag in het archief, omringd door heel veel foto's’
De zomer is voor veel wetenschappers de ideale periode om veldwerk te gaan doen. Wij praten iedere week met een van hen. Deze week: Anastasiya Halauniova, promovendus bij het Amsterdam Institute for Social Science Research. Ze was een maand in het Duitse Marburg en een paar dagen in Polen om daar archieven door te spitten.
Waarom was je in Duitsland en Polen?
‘Ik doe sociologieonderzoek naar de esthetische en non-esthetische waarden van de architectuur in steden die qua politiek en geschiedenis ingewikkeld in elkaar zitten. In mijn onderzoek probeer ik te achterhalen waardoor we nu denken dat iets mooi is of niet, en of de geschiedenis en politiek van de stad daar iets mee te maken hebben. Ik bekijk voor mijn onderzoek steden die na de Tweede Wereldoorlog communistisch werden en begin jaren negentig van socialisme naar postsocialisme zijn gegaan, bijvoorbeeld steden in het voormalige Oost-Duitsland. Daar moet ik wel veel voor reizen, want alle informatie die ik nodig heb is niet op één plek te vinden. Ik moet meerdere archieven bezoeken, bijvoorbeeld een archief in Polen en in Marburg, in Duitsland. In Marburg heeft het Deutsches Dokumentationszentrum für Kunstgeschichte heel veel verzameld, onder andere postkaarten en foto’s.’
Hoe ziet een dag eruit?
‘Ik sta steeds vroeg op en ga dan naar de bibliotheek, bijvoorbeeld om een collectie foto’s van de jaren veertig en jaren vijftig te bekijken. Ik bekijk wat me op de foto’s verrast, bijvoorbeeld of ik een kleur of bepaald materiaalgebruik erg interessant, vind of dat ik iets niet begrijp. Ik zit dus de hele dag in het archief, omringd door heel veel foto’s, best wel saai eigenlijk.
Verder heb ik dagen waarop ik observaties doe in de stad waar ik onderzoek doe. Ik loop er een beetje rond om de sfeer te proeven. Ook regel ik interviews om te praten over de foto’s die ik heb gevonden. Soms krijg ik de hele dag een rondleiding in een stad van iemand die daar bekend is. Aan het einde van zo’n dag noteer ik alles wat me opviel – wat ik interessant vond en wat ik niet zo interessant vond – en waarvan ik denk dat het handig is voor mijn onderzoek. Ik bekijk welke onderzoeksvragen ik met die informatie wil beantwoorden. Dan ga ik soms nog de bibliotheek in om boeken over dat onderwerp te lenen.’
(Lees verder onder de afbeelding)
Wat ga je met de resultaten doen?
‘Uiteindelijk probeer ik een logisch geheel te maken van alles wat ik verzameld heb. Het is namelijk erg rommelig allemaal, onoverzichtelijk. Ik transcribeer de interviews en gebruik bepaalde labels en markeringen in de tekst, zodat ik later makkelijk kan terugvinden waar bepaalde stukken over geschiedenis of politiek gaan. Alle verschillende resultaten en gegevens ga ik mixen zodat ik er één verhaal van kan maken. Met dat verhaal probeer ik bijvoorbeeld te beantwoorden hoe esthetiek iets te maken kan hebben met politiek.
Het is leuk omdat je van compleet verschillende dingen één geheel maakt. In het begin, wanneer je al je data aan het verzamelen bent, heb je nog geen idee waar je uiteindelijk op uitkomt. Maar door veel te analyseren en te schrijven, komen er dan toch antwoorden uit.’
Voelt het nu als vakantie, of toch vooral als werk?
‘Het voelt niet als een vakantie, ik zou willen dat het zo voelde. Het werk is wel heel boeiend, maar intens. Je hebt te maken met tijdsdruk, want je hebt maar een korte tijd in een stad om je onderzoek te doen. Als het niet lukt om in die tijd alles af te ronden, moet je weer een reisje naar de stad plannen. Je moet dus alles van tevoren plannen. Dat geeft stress.
Je hebt niet echt de tijd om te ontspannen, omdat je echt zoveel mogelijk wilt verzamelen als je maar kunt. Je wil alle details hebben. Dan kun je maar door blijven gaan, omdat je zo enthousiast bezig bent. Ik vraag mijn vrienden om me te helpen herinneren dat ik een keer moet stoppen, want ik heb toch ook wat vrije tijd nodig.’
