Op naar een nieuwe UB (1): De Handboogdoelen
De UB verhuist over enige jaren naar het Universiteitskwartier, waar driftig wordt gebouwd en verbouwd aan het nieuwe onderkomen van de bieb. Deze zomer blikken wij, met dank aan net gedigitaliseerde foto’s van het Allard Pierson, terug en vooruit. Vandaag deel 1: de Handboogdoelen.
Hordes studenten zijn de afgelopen vijftig jaar door de draaideur van de UB gegaan op weg naar een van de studiezalen of een van de (kleinere) conferentiezalen, zoals de Doelenzaal. Die zaal is gevestigd in de HandboogdoelenBekijk de foto van de Handboogdoelen hier in hoge resolutie., ook wel Garnalendoelen, Grote Doelen of Sint Sebastiaansdoelen genoemd. Het is een vroeg zestiende-eeuws gebouw op de Singel 421. Vanaf ongeveer 1880 tot 1967 was dit het hoofdgebouw én de vermoedelijke entree van de UB.
Het pand heet zo omdat de plaatselijke schutterij van boogschutters er van oorsprong bijeenkwam. Halverwege de jaren vijftig van de vorige eeuw was het gebouw dermate in de versukkeling geraakt, dat er hoognodig een verbouwing, dan wel nieuwbouw moest komen. ‘Ongeveer driehonderdduizend boeken van het anderhalve miljoen dat de Universiteitsbibliotheek bezit, moesten uit de verzakkende Handboogdoelen worden overgebracht naar de voormalige meel- en broodfabriek Ceres aan de Nieuwe Prinsengracht. De rest staat nu in het Militiegebouw, waar het brandgevaar groot is, waar de ventilatie slecht is en dat zeer gehorig is,’ schreef Het Parool in juli 1957 ongerust.
(Lees verder onder de foto)
Koffieautomatenarchitectuur
De Handboogdoelen werd gerestaureerdLees hier meer over de Handboogdoelen., maar studenten kwamen er niet terug: er kwamen voornamelijk kantoren, en de genoemde Doelenzaal. Iets verderop, op het al dertig jaar braakliggende terrein waar tot de oorlog de Sint Catharinakerk had gestaan, kwam de huidige UB op het Singel 425, naar een ontwerp van architect Jan Leupen. Er was een lelijk gat in het Singel opgevuld, maar wat er voor in de plaats was gekomen vonden velen ook vreselijk. Een schoolvoorbeeld van ‘koffieautomatenarchitectuur’ werd over het pand wel gezegd. Toch waren en zijn er ook koffiejuffrouwen en koffiemijnheren, die de duizenden studenten in de afgelopen vijftig jaar bij stonden bij het leren van tentamen en het maken van werkstukken en scripties in een van de studiezalen.
(Lees verder onder de foto)
Ambulance-entree
En nu wordt er dan weer gebouwd aan een nieuwe UB. Daar waar tot aan het begin van de jaren tachtig van de twintigste eeuw de ambulances hun zieken afleverden op het Binnengasthuisterrein, komt nu de nieuwe hoofdentree van de UB aan de Vendelstraat, naar ontwerp van het bureau MVSA Architects. Het architectenbureau spreekt van ‘een monumentale ambulance-entree’. Toe maar! Het klinkt allemaal veelbelovend, want er komt ook een nieuwe gevelopening ‘waardoor er een directe relatie ontstaat tussen het openbare gebied en het atrium, het hart van de nieuwe UB’. Dat is allemaal te bewonderen over een jaar of twee à drie, afhankelijk van hoe snel de bouw gaat.
En die arme Handboogdoelen en ‘oude’ UB van Jan Leupen? Die worden naar verwachting verkocht, evenals het oude Militiegebouw dat er tussen ligt. En zo is het Singel in de toekomst UvA-loos, want ook de Aula in de (gehuurde) Oude Lutherse Kerk zal waarschijnlijk verhuizen.
Volgende week deel 2: de portier
