UvA-student Una wil met een comic seksuele intimidatie aankaarten
‘Twee maanden geleden werd ik nog uit het niets op mijn kont geslagen.’ Student Una Jongenelis weet zeker dat ze niet de enige is. Ze combineerde haar ervaringen en die van medestudenten in een comic. ‘Bij een andere student kneep een man in haar borsten en zei: “Dat heb ik nou altijd al eens willen doen.” Ik wil met mijn comic mensen die zo respectloos doen belachelijk maken.’
Vorige week hingen er allemaal posters in Amsterdam met de tekst: ‘Kijk niet zo boos, het was maar een grapje’. De posters zijn van student Una Jongenelis (psychologie, 21). Ze heeft die ’s nachts opgehangen ter promotie van haar comic. Die gaat over seksuele toespelingen of intimidatie die vrouwen op straat of werk meemaken. Denk aan opmerkingen zoals: ‘Pas je op dat ze er niet uit vallen?! Dikke tieten!’
Gespuug in het gezicht
‘In oktober spuugde een jongen op een scooter in mijn gezicht,’ vertelt Una. ‘Daarna riep hij: “Hoer!” Ik fietste gewoon op klaarlichte dag naar mijn werkgroep op Roeterseiland. Alleen mijn benen waren bloot, verder had ik gewoon bedekkende kleding aan. Ik schrok heel erg; ik wist niet wat ik moest doen. Er waren wel mensen om me heen, maar die deden niets.’
‘Later werd ik weer nageroepen. Ik schrok, omdat ik weer het gevoel kreeg dat er iets zou gebeuren. Daarna heb ik alle opmerkingen die ik naar mijn hoofd kreeg en andere ongewenste intimiteiten – twee maanden geleden werd ik bijvoorbeeld nog op mijn kont geslagen – verzameld.’
Heel veel vrouwen zullen dit soort situaties wel herkennen, volgens Una. ‘De opmerkingen verrassen je; ze komen soms als een klap. En in sommige gevallen gaan mensen verder dan alleen opmerkingen maken. Een medestudent werd in haar bil geknepen en kreeg de vraag: “Kan ik je ergens mee helpen?” Bij een andere student kneep een man in haar borsten en zei: “Dat heb ik nou altijd al eens willen doen.”’
(Lees verder onder de afbeelding)
Boze poppetjes in comic
Van die situaties, en de voorvallen die ze zelf heeft meegemaakt, heeft Una een comic gemaakt die ze met crowdfunding kon financieren. ‘Ik heb veel boze poppetjes getekend. Dat vind ik heel leuk om te doen, omdat ik eigenlijk zelf altijd blij ben. Ik gebruik ze ook voor mijn kledinglijn waar ik al een paar jaar mee bezig ben. Maar in mijn boek gebruik ik de poppetjes om de gebeurtenissen op straat van me af te tekenen. Zo kan ik wat er gebeurt een plekje geven.’
‘Ik vind het niet erg om te vertellen wat er tegen me wordt gezegd. Soms zijn het echt rare dingen, zoals: “Groeiende bananen hiero!” Met mijn comic wil ik mensen die zo respectloos doen belachelijk maken. Verder hoop ik dat anderen die zulke dingen meemaken mijn boekje gaan gebruiken om zichzelf te kunnen uiten.
In de comic staan namelijk ook kaartjes van een ander initiatief, NaSmaak. Deze kun je in je portemonnee bewaren en geven aan mensen die een vervelende opmerking hebben gemaakt. Op de kaartjes staat dat je het niet fijn vindt hoe iemand zich heeft gedragen, en of diegene daar even over na wil denken. ‘Je kunt dit gewoon bij iemand neerleggen en dan weggaan,’ legt Una uit. ‘Je hoeft dan niet op reactie te wachten. Op het moment zelf kun je toch niet echt tegen mensen ingaan. Dat heeft geen nut.’
Veel mannen weten het niet
Una’s comic is niet voor de ‘daders’. ‘Die gaan toch niet luisteren; zij negeren de reacties,’ aldus Una. ‘Ik denk wel dat veel mannen helemaal niet weten dat dit gebeurt – ik moest het bijvoorbeeld aan mijn broertje uitleggen. Ik hoop dat ze door mijn boekje beseffen wat er allemaal wordt gedaan.’
Dat lijkt tot nu toe best te lukken. ‘Veel mannen kopen mijn boekje, bijvoorbeeld voor hun zusjes. Een vriend van mijn broertje kwam naar mij toe en vertelde dat een gebeurtenis die in de comic wordt genoemd ook bij zijn jongere zusje was gebeurd. Hij kocht het boekje voor haar.’
‘Hopelijk gaan mensen door mijn tekeningen situaties op straat herkennen, en daarop reageren door te vragen hoe het met je gaat. Ik wil met mijn comic en posters een soort oproep doen voor meer sociaal gedrag in Amsterdam. Iedereen heeft het gevoel anoniem te zijn in de stad. Hierdoor voelen sommigen dat er ruimte is om dingen te doen die eigenlijk niet kunnen.’
Una is nog niet klaar met haar campagne, zoals ze het zelf noemt. ‘Ik heb nog grappige ideeën die ik wil maken, onder andere onderbroeken waarop een mond op de voorkant staat afgebeeld. Wanneer ik fiets zie ik namelijk altijd dat mannen onder mijn rokje proberen te kijken. Daar is normaal niets te zien, met die onderbroeken wil ik ze iets geven.’
