Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Foto: Bram Belloni (UvA)
actueel

Claes de Vreese: ‘Op deze manier met geld schuiven werkt verkokering in de hand’

Dirk Wolthekker,
25 juni 2019 - 16:38

De overheveling van rond de 100 miljoen euro van de alfa’s, gamma’s en medici naar de bèta-techniek-sector stuit op flinke kritiek. UvA-wetenschappers Fred Weerman en Claes de Vreese schreven vandaag samen met andere wetenschappers een brandbrief aan de minister. Ze noemen het advies ‘kortzichtig’, ‘onverstandig’ en ‘unfair’.

De top van de Nederlandse alfagamma-sector publiceerde vandaag een brandbrief in NRC Handelsblad waarin minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur & Wetenschap; D66) ervan langs krijgt nu ze het advies van de commissie-Van Rijn grotendeels overneemt. Dat betekent dat de minister structureel geld wil overhevelen van het alfa-, gamma- en medische onderzoekers naar de bèta-technieksector. De brief is onder meer ondertekend door UvA-hoogleraren Fred Weerman, voorzitter van het Landelijk disciplineoverleg Letteren en Geesteswetenschappen en Claes de Vreese, voorzitter van het Social Science & Humanities-beraad en voorzitter van de sociaalwetenschappelijke raad van de Koninklijke Nederlandsche Akademie van Wetenschappen (KNAW).

‘Dit plan leidt niet tot samenwerking tussen wetenschapsgebieden, maar juist tot het opvoeren van de spanning tussen de disciplines’

Geen samenwerking, maar spanning

De minister gaat nog steeds uit van een klassieke indeling van wetenschapsgebieden, stelt De Vreese in een telefonische toelichting. ‘Feitelijk doet de minister daarmee een uitnodiging tot verdere verkokering van de wetenschap en dat is precies wat niet goed is. Dit plan leidt niet tot samenwerking tussen wetenschapsgebieden, maar juist tot het opvoeren van de spanning tussen de verschillende disciplines.’ De kwestie is juist ook pregnant omdat universiteiten – ook de UvA – juist proberen die verkokering tegen te gaan en interdisciplinariteit te bevorderen, ook tussen de traditionele alfa-, bèta- en gammadisciplines.

‘Honderd miljoen euro is geen kattenpis’

Het plan van Van Engelshoven lijkt in absolute hoeveelheden geld misschien niet zo veel om het lijf te hebben, maar feitelijk gaat het om een enorme operatie, zegt De Vreese. ‘De minister en Van Rijn hebben het plan neergezet als een kleine verschuiving. Media en Kamer-woordvoerders zetten het nu ook zo neer, maar dat is het niet.’ De UvA verliest in de plannen 0,51 procent van haar vaste budget, of wel 2,3 miljoen euro op jaarbasis. De technische universiteiten in Delft (+7,65 procent per jaar) en Eindhoven (+7,12 procent per jaar) gaan er in de herverdeling dus flink op vooruit. Zij krijgen samen 50 miljoen extra per jaar.

 

Honderd miljoen euro

In totaal zal er in het plan een bedrag van rond de honderd miljoen euro worden bezuinigd op de alfa-, gamma- em medische sector. Over dat bedrag zijn volgens De Vreese nog wel wat vragen te stellen. ‘Hoe dat bedrag is samengesteld weten we niet. De VSNU zegt dat het “bij benadering” honderd miljoen is. Wij willen de cijfers zien waarop het bedrag is gebaseerd. Of de minister heeft die getallen niet, maar dan is het de vraag waar het beleid op is gestoeld; of ze heeft ze wel, maar dan willen wij ze graag zien, want honderd miljoen is geen kattenpis.’

 

Wat het plan voor effecten zal hebben voor de faculteiten is nu nog niet bekend, maar De Vreese c.s. zien de bui hangen. De Vreese: ‘Wat je zult zien is dat het bedrag gewoon verrekend wordt met de lumpsum en dan moeten we maar zien hoe het UvA-bestuur ermee omgaat. De interne verdeelsleutel van de UvA wijkt meestal niet zo veel af van de Haagse verdeelsleutel, dus de alfa- en gammafaculteiten moeten dan met de bètafaculteit onderhandelen over dat geld. Sommige bètadecanen in Nederland verklaren zich nu al solidair en geven aan dat ze het nieuw systeem niet willen invoeren, maar dat kan je maar beter op papier zetten, want anders is iedereen dat over vijf jaar vergeten.’